Wireonek czerwonooki
Vireo olivaceus[1]
(Linnaeus, 1766)
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

ptaki

Podgromada

Neornithes

Infragromada

ptaki neognatyczne

Rząd

wróblowe

Podrząd

śpiewające

Rodzina

wireonkowate

Podrodzina

wireonki

Rodzaj

Vireo

Gatunek

wireonek czerwonooki

Synonimy
  • Muscicapa olivacea Linnaeus, 1766[2]
  • Vireo olivaceus olivaceus (Linnaeus, 1766)[3]
  • Vireo virescens Vieillot, 1808[3]
  • Vireosylva olivacea scotti Bailey, 1930[3]
  • Vireo olivaceus caniviridis Burleigh, 1960[3]
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[4]

Zasięg występowania
Mapa występowania

     w sezonie lęgowym

     przeloty

     zimowiska

Wireonek czerwonooki[5] (Vireo olivaceus) – gatunek niewielkiego ptaka wędrownego z rodziny wireonkowatych (Vireonidae). W sezonie lęgowym zamieszkuje Amerykę Północną, zimuje w Ameryce Południowej. Bardzo liczny, nie jest zagrożony.

Występowanie

Zamieszkuje wschodnie i środkowe USA oraz pas południowej Kanady od Atlantyku po Pacyfik. Zimuje w Ameryce Południowej na wschód od Andów, na południu po Urugwaj i północno-wschodnią Argentynę[4].

Odnotowuje się jego pojawienia w Europie, najliczniejsze w Wielkiej Brytanii i Irlandii[6]. W Polsce stwierdzony tylko raz, w październiku 2000 roku w Darłówku; ptak został schwytany i sfotografowany w punkcie obrączkowania[6][7].

Systematyka

Obecnie Vireo olivaceus jest uznawany za gatunek monotypowy. W starszym ujęciu systematycznym do taksonu tego zaliczano także 9 podgatunków zamieszkujących Amerykę Południową[2]. Na podstawie szczegółowych badań (Battey & Klicka, 2017) wydzielono południowoamerykańskie podgatunki do odrębnego gatunku o nazwie wireonek białobrewy (Vireo chivi)[8][9].

Morfologia

Wygląd
Wierzch ciała ciemnooliwkowy, spód jasny. Szara czapeczka, biała brew, czerwona tęczówka. Obie płci ubarwione jednakowo.
Wymiary średnie
długość ciała ok. 13,8–15,6 cm[2]
rozpiętość skrzydeł około 25 cm
masa ciała ok. 12–25,1 g[2]

Ekologia i zachowanie

Biotop
Lasy, zarówno liściaste, jak i mieszane, z gęstym piętrem koron. Występują od poziomu morza do około 2000 m n.p.m. (w Górach Skalistych). Na zimowiskach preferują lasy tropikalne, zarośla wtórne, plantacje i skraje lasów, maksymalnie do 3000 m n.p.m.[10]
Ptak w gnieździe
Gniazdo
W rozwidleniu gałęzi. Ma kształt kubeczka, zbudowane jest z traw, gałęzi, korzeni, fragmentów kory i pajęczyn. Wyściółkę stanowią trawy, igły sosnowe, niekiedy sierść[10].
Jaja
Lęg w okresie od środka kwietnia do sierpnia, jaja w liczbie 3 do 5 (zazwyczaj 4)[10].
Wysiadywanie, pisklęta
Jaja wysiadywane przez okres 11 do 14 dni przez samicę. Młode są karmione przez oba ptaki z pary; po wykluciu ważą 1,5–1,8 g. Pisklęta opuszczają gniazdo po 10 do 12 dniach, a po kolejnych 25 przestają być karmione przez rodziców i uzyskują samodzielność[10].
Pożywienie
Wiosną i latem głównie owady i inne stawonogi wzbogacone pokarmem roślinnym; zimą zjada niemal wyłącznie owoce[10].

Status i ochrona

Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) uznaje wireonka czerwonookiego za gatunek najmniejszej troski (LC – Least Concern). Jest to ptak wyjątkowo liczny – w 2017 roku, jeszcze przed podziałem na dwa odrębne gatunki, szacowano liczebność populacji na 180 milionów dorosłych osobników[4]. Trend liczebności populacji uznawany jest za wzrostowy[4].

W Polsce podlega ścisłej ochronie gatunkowej[11].

Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ Vireo olivaceus, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
  2. 1 2 3 4 Brewer, D.: Red-eyed Vireo (Vireo olivaceus). [w:] del Hoyo, J., Elliott, A., Sargatal, J., Christie, D.A. & de Juana, E. (eds.). Handbook of the Birds of the World Alive [on-line]. 2016. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-04-25)].
  3. 1 2 3 4 D. Lepage: Red-eyed Vireo Vireo olivaceus. [w:] Avibase [on-line]. [dostęp 2023-01-06]. (ang.).
  4. 1 2 3 4 Vireo olivaceus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
  5. ↑ P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: Vireonidae Swainson, 1837 - wireonkowate - shrike-babblers, erpornis and vireos (wersja: 2022-09-11). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2023-01-06].
  6. 1 2 wynik wyszukiwania: Vireo olivaceus. [w:] Tarsiger.com [on-line]. [dostęp 2021-03-07]. (ang.).
  7. ↑ Dominik Marchowski: Ptaki Polski. Kompletna lista 450 stwierdzonych gatunków. Wyd. 1. Warszawa: SBM, 2015, s. 270. ISBN 978-83-7845-983-5.
  8. ↑ F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Shrikes, vireos, shrike-babblers. IOC World Bird List (v11.1). [dostęp 2021-03-07]. (ang.).
  9. ↑ Battey, C.J. & J. Klicka. Cryptic speciation and gene flow in a migratory songbird Species Complex: Insights from the Red-Eyed Vireo (Vireo olivaceus). „Molecular Phylogenetics and Evolution”. 113, s. 67–75, 2017. DOI: 10.1016/j.ympev.2017.05.006. (ang.).
  10. 1 2 3 4 5 Rachelle Sterling: Vireo olivaceus. Red-eyed vireo. [w:] Animal Diversity Web [on-line]. University of Michigan, 2011. [dostęp 2016-04-25].
  11. ↑ Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 16 grudnia 2016 r. w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt (Dz.U. z 2016 r. poz. 2183).

Linki zewnętrzne

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.