Władiwostok
(Владивосток)
Ilustracja
„Władiwostok”, 1971
Klasa

krążownik rakietowy

Projekt

1134 (Bierkut)

Oznaczenie NATO

Kresta I

Historia
Stocznia

im. A. Żdanowa, Leningrad

Położenie stępki

24 grudnia 1964

Wodowanie

1 sierpnia 1966[uwaga 1]

 MW ZSRR
Nazwa

Władiwostok

Wejście do służby

1 sierpnia 1968

Wycofanie ze służby

19 kwietnia 1990

Los okrętu

złomowany

Dane taktyczno-techniczne
Wyporność

standardowa: 5335 t
pełna: 7125 t

Długość

156,2 m

Szerokość

16,8 m

Zanurzenie

6,3 m

Napęd
2 turbiny parowe o mocy łącznej 90 000 KM, 4 kotły, 2 śruby
Prędkość

33 w

Zasięg

5000 Mm przy 18 w

Uzbrojenie
• 2×II wyrzutnie pocisków przeciwokrętowych P-35 (4 pociski)
• 4 działa uniwersalne 57 mm (2×II)
• 2×II wyrzutnie pocisków plot Wołna-M (64 pociski)
• 2 miotacze rbg RBU-6000 (2×XII)
• 2 miotacze rbg RBU-1000 (2×VI)
Wyrzutnie torpedowe

10 wt 533 mm (2×V), 10 torped

Wyposażenie
radary: Kliwier, Angara-A, artyleryjskie, nawigacyjne; stacje hydrolokacyjne Titan, Wyczegda
Wyposażenie lotnicze
1 śmigłowiec Ka-25PŁ/C
Załoga

312 (30 oficerów)

Władiwostok (ros. Владивосток) – radziecki, następnie rosyjski krążownik rakietowy, pierwszy okręt projektu 1134 (ozn. NATO Kresta I). Wodowany w 1966 roku, znajdował się w czynnej służbie od 1969 do 1990 roku. Wchodził w skład Floty Oceanu Spokojnego.

Budowa i skrócony opis

„Władiwostok” był drugim okrętem projektu 1134 (Bierkut), określanego też jako typ Admirał Zozula[1], a w kodzie NATO oznaczanego Kresta I[2]. Okręt otrzymał nazwę od miasta Władywostoku. Został wciągnięty na listę floty 1 października 1964 roku[3]. Budowany był w stoczni im. A. Żdanowa w Leningradzie pod numerem budowy 792, a Stępkę położono 24 grudnia 1964 roku[3]. Okręt wodowano 1 sierpnia 1966 roku, a wszedł do służby 1 sierpnia 1968 roku[uwaga 1].

Okręty projektu 1134 były klasyfikowane oficjalnie początkowo jako duże okręty przeciwpodwodne (ros. bolszoj protiwołodocznyj korabl, BPK)[4]. Były one uniwersalnymi okrętami, służącymi do zwalczania okrętów za pomocą pocisków przeciwokrętowych P-35, obrony przeciwlotniczej i tylko w ograniczonym stopniu do zwalczania okrętów podwodnych[4]. Dlatego też w 1977 roku przeklasyfikowano je na krążowniki rakietowe[4]. Zwalczanie okrętów podwodnych możliwe było za pomocą dziesięciu wyrzutni torped kalibru 533 mm, z których można było wystrzeliwać torpedy przeciw okrętom podwodnym. Uzbrojenie przeciwpodwodne uzupełniały dwa dwunastoprowadnicowe miotacze rakietowych bomb głębinowych RBU-6000 (144 bomby kalibru 213 mm) i dwa sześcioprowadnicowe RBU-1000 (48 bomb kalibru 305 mm)[5]. Możliwości w zakresie zwalczania okrętów podwodnych rozszerzał jeden pokładowy śmigłowiec Ka-25PŁ, który mógł być zastąpiony maszyną do wskazywania celów Ka-25C[5]. Uzbrojenie artyleryjskie stanowiły dwa podwójnie sprzężone działa uniwersalne kalibru 57 mm AK-725, umieszczone nietypowo w dwóch wieżach na burtach[5]. „Władiwostok” nie otrzymał do końca służby artyleryjskich zestawów obrony bezpośredniej 30 mm AK-630M, które na innych okrętach były montowane w latach 80[6]. Uzbrojenie przeciwlotnicze stanowiły dwie dwuprowadnicowe wyrzutnie przeciwlotniczych pocisków rakietowych średniego zasięgu M-1 Wołna-M na dziobie i na rufie, z zapasem 64 pocisków[5].

Służba

„Władiwostok” po wejściu do służby 1 sierpnia 1968 roku został skierowany na daleką północ i w styczniu 1969 roku włączony czasowo do 120 Brygady Okrętów Rakietowych Floty Północnej[uwaga 2]. Wkrótce jednak okręt przeznaczono dla Floty Oceanu Spokojnego i 18 marca 1969 wyruszył w celu przebazowania[7]. „Władiwostok” przeszedł na Ocean Spokojny, płynąc od 11 sierpnia 1969 roku do 11 lutego 1970 roku w zespole z niszczycielem „Strogij” (z Morza Czarnego) i okrętem desantowym BDK-66[uwaga 3]. Okręty te przeszły wokół Afryki, odwiedzając w dniach 1–4 września 1969 roku Lagos w Nigerii, a w grudniu Berbera, Kismaju i Mogadiszu w Somalii oraz Aden (27–29 grudnia)[8]. Na Oceanie Indyjskim zespół pełnił tzw. służbę bojową[9]. W lutym 1970 roku okręty dotarły na miejsce docelowe i „Władiwostok” został wcielony do 175 Brygady Okrętów Rakietowych 10 Eskadry Operacyjnej Floty Oceanu Spokojnego[9]. Niektóre źródła błędnie podają o przejściu okrętu Północną Drogą Morską[uwaga 4].

Między sierpniem a październikiem 1971 roku „Władiwostok” wraz z innymi okrętami odbył rejs wzdłuż zachodniego wybrzeża USA, prowadząc m.in. rozpoznanie radiolokacyjne i fotograficzne za pomocą śmigłowca[10][uwaga 5]. Od grudnia 1971 roku do marca 1972 roku w składzie 10 Eskadry Operacyjnej działał w strefie wojny indyjsko-pakistańskiej[10].

14 czerwca 1973 roku „Władiwostok” uczestniczył w akcji ratowniczej załogi okrętu podwodnego K-56 (proj. 675), staranowanego w kolizji ze statkiem badawczym „Akademik Berg”[10]. Od 16 do 25 sierpnia 1980 roku okręt uczestniczył w wizycie w Mozambiku, gdzie trwały walki partyzanckie, w których ingerował ZSRR[10]. W dniach 16-19 października tego roku odbył wizytę w Koczin w Indiach[3].

W marcu 1984 roku „Władiwostok” śledził na Morzu Japońskim amerykański lotniskowiec USS „Kitty Hawk” (CV-63), naprowadzając na niego w celach ćwiczebnych okręt podwodny K-314, który 21 marca wynurzając się, uderzył w lotniskowiec i na skutek uszkodzeń musiał być odholowany do bazy[10][11].

Po raz ostatni krążownik wyszedł w morze w 1987 roku, po czym 28 września 1988 roku do 23 kwietnia 1990 roku przechodził średni w stoczni Dalzawod we Władywostoku[12]. Z uwagi na brak środków na dokończenie remontu, 19 kwietnia 1990 roku okręt został skreślony z listy floty[12]. Według innych źródeł, został wycofany 1 stycznia 1991 roku[3][13] lub 31 stycznia 1991 roku[14]. 1 czerwca 1991 roku rozformowano załogę[12][3]. 15 września 1996 roku okręt został sprzedany na złom brytyjskiej firmie, która sprzedała go do Australii[12].

Uwagi

  1. 1 2 Wodowanie 1 sierpnia 1966 i wejście do służby 1 sierpnia 1968 roku według Awierin 2007 ↓, s. 23, Pawłow 1994 ↓, s. 73 i Radziemski 2010 ↓, s. 19. Odmiennie Bierieżnoj 1995 ↓, s. 14 i Apalkow 2010 ↓, s. 61 podają wodowanie 1 sierpnia 1969 i wejście do służby 11 września 1969 roku, co nie wydaje się prawdopodobne (wodowanie opóźnione o kilka lat z niewiadomych przyczyn i wejście do służby bezpośrednio po nim).
  2. ↑ Tak według szczegółowego źródła Awierin 2007 ↓, s. 23, 25. Odmiennie Bierieżnoj 1995 ↓, s. 14 podaje, że 11 września 1969 roku został włączony do Floty Bałtyckiej, a 1 października 1969 roku do Floty Północnej, lecz autor ten podaje niewiarygodne daty związane z budową.
  3. ↑ Tak podaje Awierin 2007 ↓, s. 25-26, nie podając bliższych szczegółów trasy. Prawdopodobnie wszedł w tym celu na Morze Śródziemne, o czym świadczą wykonywane tam fotografie okrętu proj. 1134, natomiast brak jest wiarygodnych źródeł, czy „Władiwostok” wszedł na Morze Czarne – podaje tak Radziemski 2010 ↓, s. 18, jednak nie wiadomo na podstawie jakich źródeł i czy nie zachodzi sugestia z informacją o Flocie Czarnomorskiej w kontekście niszczyciela „Strogij”.
  4. ↑ Apalkow 2010 ↓, s. 61 podaje, że miało o być jesienią 1970 roku, Bierieżnoj 1995 ↓, s. 14, że latem 1969 roku – przy tym równocześnie podaje wizyty „Władiwostoku” w portach Somalii i Sudanu w grudniu 1969 roku.
  5. ↑ Według Apalkow 2010 ↓, s. 61, od Alaski do Meksyku w lipcu–wrześniu 1971 roku.

Przypisy

  1. ↑ Bierieżnoj 1995 ↓, s. 13.
  2. ↑ Pawłow 1994 ↓, s. 73.
  3. 1 2 3 4 5 Bierieżnoj 1995 ↓, s. 14.
  4. 1 2 3 Apalkow 2010 ↓, s. 60.
  5. 1 2 3 4 Apalkow 2010 ↓, s. 57-58.
  6. ↑ Apalkow 2010 ↓, s. 60-61.
  7. ↑ Awierin 2007 ↓, s. 25.
  8. ↑ Awierin 2007 ↓, s. 25-26.
  9. 1 2 Awierin 2007 ↓, s. 26.
  10. 1 2 3 4 5 Radziemski 2010 ↓, s. 18.
  11. ↑ Władimir Iljin, Aleksandr Kolesnikow. Otieczestwiennyje atomnyje podwodnyje łodki. „Tiechnika i Woorużenije”. 5-6/2000, s. 11, maj-czerwiec 2000. (ros.).
  12. 1 2 3 4 Radziemski 2010 ↓, s. 18-19.
  13. ↑ Apalkow 2010 ↓, s. 61.
  14. ↑ Aleksandr Pawłow: Wojennyje korabli Rossii 1997–1998 g. Wyd. V. Jakuck: 1997, s. 140. (ros.).

Bibliografia

  • Jurij Apalkow: Udarnyje korabli. Moskwa: Morkniga, 2010. ISBN 978-5-903080-40-3. (ros.).
  • Andriej Awierin: Admirały i marszały. Korabli projektow 1134 i 1134A. Moskwa: Wojennaja Kniga, 2007. ISBN 978-5-902863-16-8. (ros.).
  • Siergiej Bierieżnoj: Sowietskij WMF 1945-1995. Kriejsiera, bolszyje protiwołodocznyje korabli, esmincy. 1995, seria: Morskaja Kollekcyja. Nr 1/1995. (ros.).
  • Aleksandr Pawłow: Wojennyje korabli SSSR i Rossii 1945 – 1995 g. Wyd. III. Jakuck: 1994. (ros.).
  • Jan Radziemski. Kulawy lot Bierkuta. „Morze, Statki i Okręty”. Nr 11/2010. XV (107), listopad 2010. ISSN 1426-529X. 
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.