Piotrowice-Ochojec | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Ulica gen. Z.W. Jankego w Ochojcu na wysokości skrzyżowania z ulicą Ziołową | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Państwo | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Województwo | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Miejscowość | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Długość |
4560 m | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Przebieg | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Położenie na mapie Katowic | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Położenie na mapie Polski | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Położenie na mapie województwa śląskiego | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
50°12′31,1″N 18°58′33,1″E/50,208640 18,975864 |
Ulica generała Zygmunta Waltera-Jankego w Katowicach − jedna z ważniejszych arterii komunikacyjnych w katowickiej dzielnicy Piotrowice-Ochojec.
Przebieg
Ulica Zygmunta Waltera-Jankego rozpoczyna swój bieg w Brynowie przy skrzyżowaniu z ulicą Tadeusza Kościuszki (DK 81). Krzyżuje się między innymi z ul. Kolejową, ul. Templariuszy, ul. Ziołową, ul. Armii Krajowej, ul. M. Gierlotki, ul. ks. dra Stanisława Wilczewskiego, ul. Wspólną. Kończy swój bieg ponownie krzyżując się z ulicą Tadeusza Kościuszki.
Historia
W 1879 rozpoczęto budowę drogi z Mikołowa do Piotrowic o nazwie Landstraße. W 1929 została wyasfaltowana[1]. W 1928 na rogu ulic Zygmunta Waltera-Jankego i Armii Krajowej wybudowano pierwszą stację benzynową w Piotrowicach. Przed II wojną światową ulica nosiła nazwy: Mikołowska, Katowicka, Pocztowa, Bronisława Pierackiego; od 1939 do 1945 − Adolf Hitler Straße[2]. W czasach Polski ludowej ulica nosiła nazwę Armii Czerwonej (do 1951), a po przyłączeniu gminy Piotrowice do Katowic Obrońców Stalingradu[3] (do 1990)[4]. Od 1936 do 1937 przy ówczesnej ul. B. Pierackiego wybudowano pierwszą instalację kanalizacyjną w miejscowości Piotrowice[5]. W latach trzydziestych XX wieku przy ulicy istniał Ośrodek Szkolenia Przeciwlotniczego[6]. Od 1933 pod numerem 136 zaczęło działalność Kino Piast (funkcjonowało do 1991)[7].
W latach osiemdziesiątych przy ulicy wzniesiono osiedle mieszkaniowe, tzw. "Targowisko"[8].
Opis
Ulica posiada przeznaczenie na cele komunikacji drogowej klasy technicznej L[9]. Jest publiczną drogą klasy głównej[10]. Z badań, przeprowadzonych w 2007 wynika, że w rejonie mostu na rzece Ślepiotce natężenie ruchu samochodowego w godzinach popołudniowego szczytu wynosi 1550 pojazdów (88,8% − samochody osobowe, 7,1% − samochody dostawcze, 2,3% − autobusy, 1,4% − samochody ciężarowe)[11]. Pod ulicą zlokalizowana jest magistrala wodociągowa Ø 500 mm oraz gazociąg niskiego ciśnienia Ø 300 mm[10].
Ulicą kursują linie autobusowe ZTM. Przy drodze została wytyczona ścieżka rowerowa[9]. W rejonie ul. Z. W. Jankego i ul. Szewskiej znajduje się plac imienia Filipa Limańskiego − poległego w walkach podczas III powstania śląskiego mieszkańca Katowic.
Obiekty zabytkowe
Przy ulicy znajdują się następujące historyczne obiekty, objęte ochroną konserwatorską[12]:
- budynek (ul. gen. Z. W. Jankego 59); ochronie podlegają: skala i forma historyczna, geometria dachu i jego pokrycie, historyczna wyprawa elewacji (kolorystyka tynku, ceglana elewacja), cechy stylowe i detal architektoniczny[10][13];
- budynek szkoły (V Liceum Ogólnokształcące im. Wł. Broniewskiego) z lat trzydziestych XX wieku (ul. gen. Z. W. Jankego 65)[13];
- dom mieszkalny z zapleczem gospodarczym i ogrodem (ul. gen. Z. W. Jankego 135, na rogu z ul. Szewską); wzniesiony w pierwszej ćwierci XX wieku na działce narożnej[13];
- wolnostojąca kamienica mieszkalna (ul. gen. Z. W. Jankego 147, na rogu z ul. Kornasa); wzniesiona w latach trzydziestych XX wieku wraz z zapleczem gospodarczym na działce narożnej[13];
- dom mieszkalny − kamienica (ul. gen. Z. W. Jankego 156) oraz dawny młyn (ul. gen. Z. W. Jankego 157)[13];
- budynek szkoły (ul. gen. Z. W. Jankego 160), wzniesiony w stylu funkcjonalizmu[13];
- dom mieszkalny z zapleczem gospodarczym (ul. gen. Z. W. Jankego 163); wzniesiony w latach trzydziestych XX wieku[13];
- dwa domy tradycyjne (ul. gen. Z. W. Jankego 172, 180, 184, 186, 188, 192, 194, 200, 204, 224, 228)[13];
- dom mieszkalny z zapleczem gospodarczym i ogrodem (ul. gen. Z. W. Jankego 181, na rogu z ul. Armii Krajowej); wzniesiony w pierwszej ćwierci XX wieku na działce narożnej; na parterze istnieją sklepy[13];
- wolnostojący dom mieszkalny z zapleczem gospodarczym i ogrodem (ul. gen. Z. W. Jankego 203, na rogu z ul. ks. Stanisława Wilczewskiego); wzniesiony w latach dwudziestych XX wieku na działce narożnej[13];
- wolnostojący dom mieszkalny z zapleczem gospodarczym i ogrodem (ul. gen. Z. W. Jankego 209); wzniesiony na początku XX wieku[13];
- wolnostojący dom mieszkalny z zapleczem gospodarczym i ogrodem (ul. gen. Z. W. Jankego 217, na rogu z ul. Karola Darwina); wzniesiony na początku XX wieku na działce narożnej[13];
- wolnostojący dom mieszkalny z zapleczem gospodarczym i ogrodem (ul. gen. Z. W. Jankego 225, na rogu z ul. Kazimierza Przerwy-Tetmajera); wzniesiony na początku XX wieku na działce narożnej[13];
- kamienica mieszkalna z zapleczem gospodarczym i ogrodem (ul. gen. Z. W. Jankego 227−229; wzniesiona na przełomie lat dwudziestych i trzydziestych XX wieku w pierzei domu pod numerem 231[13];
- kamienica mieszkalna z zapleczem gospodarczym i ogrodem (ul. gen. Z. W. Jankego 231); wzniesiona w latach trzydziestych XX wieku[13];
- wolnostojąca kamienica mieszkalna z zapleczem gospodarczym i ogrodem (ul. gen. Z. W. Jankego 243); wzniesiona w latach trzydziestych XX wieku na działce narożnej[13];
- wolnostojąca kamienica mieszkalna z zapleczem gospodarczym i ogrodem (ul. gen. Z. W. Jankego 253); wzniesiona w latach trzydziestych XX wieku[13];
- krzyż na rogu ulic Z. Waltera-Jankego i ul. Szewskiej; pochodzący z XVII wieku, wzniesiony na mogiłach żołnierzy szwedzkich[14], walczących 28 VIII 1644 w biwie z wojskami Zygfryda II Promnitza[15];
- krzyż przy ul. Z. Waltera-Jankego (przy wjeździe od Mikołowa); powstały w XIX wieku z fundacji Andrzeja Limańskiego, na pamiątkę rodziców, zmarłych na cholerę[16];
- krzyż przy ul. Z. Waltera-Jankego, obok dawnego budynku poczty; wzniesiony w 1933 z fundacji mieszkańców, zbudowany z piaskowca w formie czworokąta z monogramem IHS i cytatem z trenów Jeremiasza[16].
Instytucje
Przy ul. Zygmunta Waltera-Jankego swoją siedzibę mają według stanu z 2011 roku[17]:
- sklepy, przedsiębiorstwa handlowo-usługowe, organizacje;
- zakład pogrzebowy, centrum edukacyjno-szkoleniowe, księgarnia;
- Szkoła Podstawowa nr 28 im. Karola Miarki w Katowicach (dawn. Gimnazjum nr 20), banki;
- zakład opieki zdrowotnej;
- Miejska Biblioteka Publiczna (filia nr 9);
- Miejskie Przedszkole nr 46;
- Narodowy Fundusz Zdrowia − Śląski Oddział Wojewódzki;
- Miejski Dom Kultury "Piotrowice" − Filia nr 1;
- Miejskie Przedszkole nr 4;
- V Liceum Ogólnokształcące im. Wł. Broniewskiego (ul. gan. Z. W. Jankego 65); na fasadzie budynku szkoły znajduje się tablica, upamiętniająca Hilarego Hermana − nauczyciela liceum, uczestnika Ruchu Oporu, który zginął z rąk hitlerowców 3 września 1939; tablicę odsłonięto w 1979[18];
- Szkoła Policji w Katowicach.
Zobacz też
Przypisy
- ↑ Stefan Gierlotka: Piotrowice Śląskie. Monografia dzielnicy miasta Katowice. Katowice: Wydawnictwo "Śląsk", 2002, s. 99. ISBN 83-7164-364-0.
- ↑ Michał Bulsa: Ulice i place Katowic. Katowice: Prasa i Książka, 2012, s. 84. ISBN 978-83-933-665-8-3. (pol.).
- ↑ Andrzej Złoty: Ligota, Murcki... i inne szkice historyczne. Katowice: Bractwo Gospodarcze Związku Górnośląskiego, 2008, s. 18. ISBN 978-83-7593-014-6.
- ↑ Stefan Gierlotka: Piotrowice Śląskie. Monografia dzielnicy miasta Katowice. Katowice: Wydawnictwo "Śląsk", 2002, s. 100. ISBN 83-7164-364-0.
- ↑ Stefan Gierlotka: Piotrowice Śląskie. Monografia dzielnicy miasta Katowice. Katowice: Wydawnictwo "Śląsk", 2002, s. 106. ISBN 83-7164-364-0.
- ↑ Stefan Gierlotka: Piotrowice Śląskie. Monografia dzielnicy miasta Katowice. Katowice: Wydawnictwo "Śląsk", 2002, s. 151. ISBN 83-7164-364-0.
- ↑ Stefan Gierlotka: Piotrowice Śląskie. Monografia dzielnicy miasta Katowice. Katowice: Wydawnictwo "Śląsk", 2002, s. 177, 178. ISBN 83-7164-364-0.
- ↑ Lech Szaraniec: Osady i osiedla Katowic. Katowice: Oficyna "Artur", 1996, s. 208. ISBN 83-905115-0-9.
- 1 2 Urząd miasta Katowice: Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego obszaru położonego w rejonie ulic: Kościuszki - Kolejowa - Rzepakowa w Katowicach. www.bip.katowice.eu. [dostęp 2011-07-08]. (pol.).
- 1 2 3 Urząd Miasta Katowice: Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego w obszarze fragmentu terenu górniczego Katowickiego Holdingu Węglowego S.A. KWK "Staszic" obejmującego obszar położony w rejonie ulicy Odrodzenia w Katowicach. www.bip.katowice.eu. [dostęp 2011-07-08]. (pol.).
- ↑ Urząd Miasta Katowice: Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego, Cz. 1, Uwarunkowania zagospodarowania przestrzennego. www.bip.um.katowice.pl. [dostęp 2011-07-08]. (pol.).
- ↑ Urząd Miasta Katowice: Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego południowych dzielnic miasta Katowice. www.bip.katowice.eu. [dostęp 2011-07-08]. (pol.).
- 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 Urząd Miasta Katowice: Wartości dziedzictwa kulturowego (załącznik 1.9). www.bip.um.katowice.pl. [dostęp 2011-07-08]. (pol.).
- ↑ Stefan Gierlotka: Piotrowice Śląskie. Monografia dzielnicy miasta Katowice. Katowice: Wydawnictwo "Śląsk", 2002, s. 31. ISBN 83-7164-364-0.
- ↑ Stefan Gierlotka: Piotrowice Śląskie. Monografia dzielnicy miasta Katowice. Katowice: Wydawnictwo "Śląsk", 2002, s. 65. ISBN 83-7164-364-0.
- 1 2 Stefan Gierlotka: Piotrowice Śląskie. Monografia dzielnicy miasta Katowice. Katowice: Wydawnictwo "Śląsk", 2002, s. 66. ISBN 83-7164-364-0.
- ↑ Spis firm na ulicy Waltera-Jankego w mieście Katowice. www.katalog.pf.pl. [dostęp 2011-07-08]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-03-03)]. (pol.).
- ↑ Śląski Urząd Wojewódzki w Katowicach: Ewidencja miejsc pamięci województwa śląskiego: miasto Katowice. www.katowice.uw.gov.pl. [dostęp 2011-07-08]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-12-10)]. (pol.).
Bibliografia
- Michał Bulsa: Ulice i place Katowic. Katowice: Prasa i Książka, 2012, s. 82-85. ISBN 978-83-933-665-8-3. (pol.).
- Katowice - Plan miasta, wyd. Demart SA, Warszawa 2009/2010.
- Stefan Gierlotka: Piotrowice Śląskie. Monografia dzielnicy miasta Katowice. Katowice: Wydawnictwo "Śląsk", 2002. ISBN 83-7164-364-0.
- Broszkiewicz Jacek; Katowice - reflektorem po mieście, wydawca: Urząd Miejski w Katowicach, ISBN 83-901884-0-6, ss. 34−36.