ulica Brynowska
Brynów-Osiedle Zgrzebnioka, Załęska Hałda-Brynów
Ilustracja
ulica Brynowska w Katowicach
Państwo

 Polska

Województwo

 śląskie

Miejscowość

Katowice

Długość

1400 m

Przebieg
↑ ul. Mikołowska
światła 0m ul. Gallusa, ul. Ligocka, ul. Parkowa
465m ul. Ludomira Różyckiego
580m ul. Grzegorza Fitelberga
621m ul. Połomińska
674m ul. Konstantego I. Gałczyńskiego
743m ul. Kępowa, ul. B. Jasieńskiego
868m ul. Lubiny
światła 933m ul. Dworska
światła 1400m ul. Rolna, ul. Tadeusza Kościuszki
plac Tajnej Organizacji Nauczycielskiej
Położenie na mapie Katowic
Mapa konturowa Katowic, blisko centrum u góry znajduje się punkt z opisem „ulica Brynowska”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole znajduje się punkt z opisem „ulica Brynowska”
Położenie na mapie województwa śląskiego
Mapa konturowa województwa śląskiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „ulica Brynowska”
Ziemia50°14′09,5″N 18°59′41,6″E/50,235960 18,994896
Skrzyżowanie ulicy Brynowskiej i ulicy Tadeusza Kościuszki (plac Tajnej Organizacji Nauczycielskiej)

Ulica Brynowska w Katowicach − jedna z najważniejszych arterii komunikacyjnych, prowadząca do południowych dzielnic Katowic.

Przebieg

Ulica Brynowska rozpoczyna swój bieg przy skrzyżowaniu z ulicą Mikołowską i ulicą Ligocką. Następnie biegnie przez zachodnią część Brynowa, krzyżując się z ulicami: Różyckiego, Fitelberga, Połomińską, Gałczyńskiego, Kepową i Jasieńskiego. Za skrzyżowaniem z ulicą Dworską prowadzi do ulicy Rolnej obok hipermarketu „Obi”. Kończy swój bieg krzyżując się z ulicą Tadeusza Kościuszki.

Uchwałą Rady Miasta Katowice nr VIII/130/11 z dnia 18 kwietnia 2011 skwerowi, położonemu u zbiegu ul. T. Kościuszki i ul. Brynowskiej nadano nazwę plac Tajnej Organizacji Nauczycielskiej. Uchwała weszła w życie 7 czerwca 2011[1].

Opis

Pod ulicą zlokalizowany jest wodociąg Ø 225 mm oraz kanał odprowadzający ścieki Ko Ø 1000 mm[2]. Zabudowa wzdłuż ulicy Brynowskiej ukształtowała się w XVIII i XIX wieku[3]. W dwudziestoleciu międzywojennym na początku ulicy, po jej lewej stronie, działała fabryka farb i lakierów, a także mydła E. Kołłątay'a (Kolontaja)[4][5]. W głębi za nią (od strony ul. Parkowej) istniała cegielnia[6] Badury[5], która funkcjonowała również po wojnie do końca lat 60. Pod numerem 89 w latach międzywojennych działała Biblioteka TCL[7]. W latach siedemdziesiątych XX wieku przy drodze zlokalizowano budownictwo wysokościowe. W 1981 część starych obiektów wyburzono[8]. Ulicą Brynowską kursują linie autobusowe ZTM. Do 2009 ulica była częścią drogi krajowej nr 81.

W okresie Rzeszy Niemieckiej ulica nosiła nazwę Brynower Straße/Teil Nikolaistraße[9].

Obiekty zabytkowe

Przy ulicy Brynowskiej znajdują się następujące obiekty o wartości historycznej[2]:

  • budynek mieszkalny (ul. Brynowska 57), wzniesiony w dwudziestoleciu międzywojennym, w stylu funkcjonalizmu, objęty ochroną konserwatorską[10], ochrona obowiązuje w granicach działki; ochroną zostały objęte: skala i forma historyczna, geometria dachu, cechy stylowe i detale architektoniczne, historyczna kolorystyka, kształt, wielkość, rozmieszczenie otworów okiennych i drzwiowych, ich podziały, półokrągłe ryzality ogrodowe z tarasem i metalową balustradą;
  • kamienica mieszkalna − familok (ul. Brynowska 76), wybudowana na początku XX wieku w stylu historyzmu[10].

Instytucje

Przy ulicy Brynowskiej znajduje się Wojewódzki Inspektorat Weterynarii[11], przedsiębiorstwa handlowo-usługowe[12], lecznice dla zwierząt, Dom Dziecka „Zakątek”[13], Miejska Biblioteka Publiczna w Katowicach − Filia nr 8[14], Miejskie Przedszkole Publiczne nr 1 im. J.Ch. Andersena oraz przychodnie i centra medyczne. Niedaleko ul. Brynowskiej znajduje się Park im. Tadeusza Kościuszki oraz POD „Radość”.

Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ Plac Tajnej Organizacji Nauczycielskiej (pol.) www.katowice.eu [dostęp 2011-06-27]
  2. 1 2 Urząd Miasta: Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego w obszarze fragmentu terenu górniczego Katowickiego Holdingu Węglowego S.A. KWK „Wujek” obejmującego obszar położony w rejonie ulic Brynowskiej i Kościuszki w Katowicach. www.bip.katowice.eu. [dostęp 2011-06-27]. (pol.).
  3. ↑ Lech Szaraniec: Osady i osiedla Katowic. Katowice: Oficyna „Artur”, 1996, s. 74, 75. ISBN 83-905115-0-9.
  4. ↑ Lech Szaraniec: Osady i osiedla Katowic. Katowice: Oficyna „Artur”, 1996, s. 123. ISBN 83-905115-0-9.
  5. 1 2 Fragment mapki Brynowa z 1927 r. (Archiwum UM Katowice). [dostęp 2023-11-13].
  6. ↑ Plan miasta Wielkich Katowic i okolic 1 : 14 000, Katowice-Łódź: Księgarnia Ludwika Fiszera, 1935.
  7. ↑ Wojciech Janota: Katowice między wojnami. Miasto i jego sprawy 1922-1939. Łódź: Księży Młyn, 2010, s. 114. ISBN 978-83-7729-021-7.
  8. ↑ Lech Szaraniec: Osady i osiedla Katowic. Katowice: Oficyna „Artur”, 1996, s. 79. ISBN 83-905115-0-9.
  9. ↑ J. Lipońska-Sajdak, Katowice wczoraj. Kattowiz gestern, Gliwice 1995, s. 5.
  10. 1 2 Urząd Miasta Katowice: Wartości dziedzictwa kulturowego (załącznik 1.9). www.bip.um.katowice.pl. [dostęp 2011-06-27]. (pol.).
  11. ↑ Wojewódzki Inspektorat Weterynarii w Katowicach. www.katowice.wiw.gov.pl. [dostęp 2011-06-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-12-11)]. (pol.).
  12. ↑ Spis firm na ulicy Brynowska w mieście Katowice. www.katalog.pf.pl. [dostęp 2011-06-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-10-15)]. (pol.).
  13. ↑ Dom Dziecka „Zakątek”. www.katalog.pf.pl. [dostęp 2011-06-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-11-09)]. (pol.).
  14. ↑ Miejska Biblioteka Publiczna Filia nr 8. www.katalog.pf.pl. [dostęp 2011-06-27]. (pol.).

Bibliografia

  • Katowice - Plan miasta, wyd. Demart SA, Warszawa 2009/2010.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.