wieś | |
Spichrz w Udorzu | |
Państwo | |
---|---|
Województwo | |
Powiat | |
Gmina | |
Liczba ludności (2008) |
292 |
Strefa numeracyjna |
32 |
Kod pocztowy |
42-439[1] |
Tablice rejestracyjne |
SZA |
SIMC |
0226075 |
Położenie na mapie gminy Żarnowiec | |
Położenie na mapie Polski | |
Położenie na mapie województwa śląskiego | |
Położenie na mapie powiatu zawierciańskiego | |
50°27′30″N 19°47′12″E/50,458333 19,786667[2] |
Udórz – wieś w Polsce w województwie śląskim, w powiecie zawierciańskim, w gminie Żarnowiec; położona nad Udorką.
Części wsi
SIMC | Nazwa | Rodzaj |
---|---|---|
0226081 | Grobla | część wsi |
0226098 | Joty | część wsi |
0226106 | Karaśnik | część wsi |
0226112 | Łany | część wsi |
0226129 | Podechlinie | część wsi |
0226135 | Pohulanka | część wsi |
0226141 | Wymysłów | część wsi |
Historia
Pierwsze pisemne wzmianki o osadzie pochodzą z 1257 i 1262 roku, gdy należała ona do uposażenia klasztoru klarysek w Zawichoście, a później w Skale. Od 1354 miejscowość należała do klasztoru miechowskiego, jednak już w 1365 r. bożogrobcy przekazali Udórz Długoszom herbu Wieniawa. Zamek w Udorzu zaczęto wznosić na przełomie XIV i XV wieku, zapewne z inicjatywy ówczesnego właściciela wsi, którym był Iwo z Obiechowa herbu Wieniawa, sprawujący w tym okresie urząd wielkorządcy krakowskiego[5].
W 1766 roku Romuald Walewski (1738-1812), kapitan wojsk koronnych, ówczesny właściciel dóbr Udórz, dał oblig Józefowi Ostaszewskiemu, burgrabiemu zakroczymskiemu, na 31,000 złotych polskich o dobra Udórz. W 1788 tenże Józef Ostaszewski (1727-1808[wymaga weryfikacji?]), początkowo posesor, był już właścicielem Udorza. Całość tych dóbr nabył od Teodora Wessla, kawalera orderu Orła Białego. W roku 1802 sporządził testament rozporządzając dobrami Udórz i Koryto wartości około 300,000 złotych polskich. Wkrótce potem Udórz przeszedł poprzez jego córkę, Józefę, zamężną z Janem Nepomucenem Kulczyckim, w ręce rodziny Kulczyckich. Józef Ostaszewski zmarł 19 maja 1807[wymaga weryfikacji?] i został pochowany w Pilicy.[6]
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa katowickiego.
Atrakcje turystyczne
- Tor Wyścigów Konnych „Ibkowa Łąka”
Stadnina koni
W miejscowości działało Państwowe Gospodarstwo Rolne – Stadnina Koni Udórz. Jednostką nadrzędną była Stadnina Koni Trzebienice (później Stadnina Koni Skarbu Państwa Trzebienice). W 1995 nastąpiło wydzielenie i przekształcenie w spółkę Agencji Nieruchomości Rolnych pod nazwą Stadnina Koni w Udorzu Sp. z o.o.. W 2002 nastąpiła prywatyzacja stadniny[7].
Zabytki
- ruiny zamku rycerskiego
- park z końca XIX w.
- drewniane spichlerze (z 1783 i z 1830 r.)
Przypisy
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 1312 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22] .
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 142479
- ↑ Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
- ↑ TERYT (Krajowy Rejestr Urzędowego Podziału Terytorialnego Kraju). Główny Urząd Statystyczny. [dostęp 2015-11-18].
- ↑ Udórz – zamek. medievalheritage.eu. [dostęp 2023-01-29].
- ↑ 'Teodor Żychliński, Złota księga szlachty polskiej, t. 31, Poznań 1908, s. 52, 56, 58; Łódzkie sprawozdania archeologiczne, t. 7-8, Łódź 2001, s. 389; Historia kościoła i klasztoru franciszkanów w Pilicy na stronie http://www.jura-pilica.com
- ↑ Stadnina Koni w Udorzu – O stadninie
Linki zewnętrzne
- Udorz, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XII: Szlurpkiszki – Warłynka, Warszawa 1892, s. 743 .
- Udórz – historia i charakterystyka. zarnowiec.pl. [dostęp 2023-01-29].
- Udórz. polskiezabytki.pl. [dostęp 2023-01-29].
- Spichlerz. zabytek.pl. [dostęp 2023-01-29].
- Zabytkowe spichlerze w Udorzu. map4u.pl. [dostęp 2023-01-29].