Trybsz
wieś
Ilustracja
Trybsz na tle Tatr. Widok z Obłazowej
Państwo

 Polska

Województwo

 małopolskie

Powiat

nowotarski

Gmina

Łapsze Niżne

Liczba ludności (styczeń 2011)

833

Strefa numeracyjna

18

Kod pocztowy

34-442[1]

Tablice rejestracyjne

KNT

SIMC

0443453

Położenie na mapie gminy Łapsze Niżne
Mapa konturowa gminy Łapsze Niżne, po lewej znajduje się punkt z opisem „Trybsz”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole znajduje się punkt z opisem „Trybsz”
Położenie na mapie województwa małopolskiego
Mapa konturowa województwa małopolskiego, na dole znajduje się punkt z opisem „Trybsz”
Położenie na mapie powiatu nowotarskiego
Mapa konturowa powiatu nowotarskiego, blisko centrum na dole znajduje się punkt z opisem „Trybsz”
Ziemia49°24′31″N 20°08′16″E/49,408611 20,137778[2]

Trybsz (słow. Tribš, węg. Újterebes, Tribs, niem. Treibs lub Trips[3]) – wieś w Polsce położona w województwie małopolskim, w powiecie nowotarskim, w gminie Łapsze Niżne.

Położenie

Wieś położona jest w polskiej części Spisza, na północno-zachodnim Zamagurzu, pomiędzy Pieninami Spiskimi i Pogórzem Spiskim, niedaleko Czarnej Góry oraz Białki Tatrzańskiej. Niedaleko Trybsza, w odległości ok. 2,5 km na północ, znajduje się rezerwat Przełom Białki. Znajdują się tam dwie wapienne skały – Obłazowa i Kramnica, pomiędzy którymi rzeka Białka stworzyła swój przełom.
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa nowosądeckiego.

Historia

Trybsz wzmiankowany jest od XVI wieku, kiedy to należał do właścicieli zamku Dunajec (obecnie Niedzica). Wieś założona została przez spolonizowanych osadników z Frydmana. Początkowo należała do parafii w Krempachach, potem we Frydmanie, a samodzielną parafią stała się w roku 1769.

Zabytki

Obiekt wpisany do rejestru zabytków nieruchomych województwa małopolskiego[4].

Kościół z 1567 r., konstrukcji zrębowej, konsekrowany ok. 1640. Jednonawowy bez wieży (rozebranej w 1924 r.). Wewnątrz barokowa polichromia z 1647 r. Na sklepieniu najstarsza malowana panorama polskich Tatr (Hawrań, Płaczliwa Skała), stanowiąca tło dla przedstawienia Sądu Ostatecznego. Obiekt leży na małopolskim Szlaku Architektury Drewnianej. Za kościołem cmentarz parafialny.

Inne zabytki

  • Obok starej świątyni w 1904 r. wzniesiono nową, murowaną – dzisiejszy kościół parafialny.

Kultura

We wsi jest używana gwara spiska, zaliczana przez polskich językoznawców jako gwara dialektu małopolskiego języka polskiego, przez słowackich zaś jako gwara przejściowa polsko-słowacka[5]. Tradycyjnym ubiorem był strój spiski w miejscowej odmianie zwanej trybską[6].

Przypisy

  1. ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 1309 [zarchiwizowane 2022-10-26].
  2. ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 140658
  3. ↑ Andrzej Olejko, "Niedoszły sojusznik czy trzeci agresor? Wojskowo-polityczne aspekty trudnego sąsiedztwa Polski i Słowacji 1918-1939", Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego i Wydawnictwo Arkadiusz Wingert, Kraków – Rzeszów 2012, strona 10
  4. ↑ Wykaz obiektów wpisanych do Rejestru Zabytków Nieruchomych Województwa Małopolskiego z uwzględnieniem podziału na powiaty i gminy [online], wuoz.malopolska.pl [dostęp 2023-12-15].
  5. ↑ Júlia Dudášová-Kriššáková, Goralské nárečia z pohľadu súčasnej slovenskej jazykovedy, Prešov: Vydavateľstvo Prešovskej univerzity v Prešove, 2016, s. 20-24, ISBN 978-80-555-1714-8 (słow.).
  6. ↑ Sylwia Plucińska, Górale Spiscy | Strój i ubiór codzienny [online], etnozagroda.pl [dostęp 2021-09-23] [zarchiwizowane z adresu 2020-09-20] (pol.).

Linki zewnętrzne

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.