Tigmotropizm kanianki pospolitej

Tropizm – reakcja ruchowa roślin i niższych zwierząt na bodźce zewnętrzne. Ruch (zwrot lub wygięcie) w kierunku bodźca to tropizm dodatni, plagiotropizm, w kierunku przeciwnym – tropizm ujemny, ortotropizm. Plagiotropizm może przybierać formę tropizmu transwersalnego, polegającego na ustawieniu organu pod kątem 90° do bodźca – diatropizm[1].

Przykłady tropizmu i powodujących go bodźców:

  • chemotropizm – reakcja ruchowa roślin w odpowiedzi na czynnik chemiczny,
  • fototropizm, heliotropizm, plagiofototropizm – reakcja ruchowa roślin wywołana bodźcem świetlnym (heliotropizm na światło słoneczne),
  • geotropizm, grawitropizm – reakcja ruchowa roślin wywołana bodźcem grawitacyjnym,
  • hydrotropizm, higrotropizm – reakcja ruchowa roślin wywołana działaniem wody lub wilgoci,
  • termotropizm – reakcja ruchowa roślin wywołana zmianami temperatury,
  • tigmotropizm, haptotropizm – reakcja ruchowa roślin wywołana bodźcem mechanicznym,
  • traumatropizm – reakcja ruchowa roślin wywołana zranieniem,
  • chromotropizm – reakcja ruchowa roślin wywołana bodźcem barwnym,
  • elektrotropizm, galwanotropizm – reakcja ruchowa wywołana przez pole elektryczne[1].

Przyczyną ruchu może być różnica w tempie wzrostu różnych stron (części) rośliny lub odwracalne zmiany turgoru.

Tropizmy w kulturze

Tropizmy to tytuł książki francuskiej pisarki Nathalie Sarraute (1939, wyd. pol.: przeł. Szymon Żuchowski, Biuro Literackie, Stronie Śląskie 2016[2]). Sama autorka tak wypowiadała się o tropizmach w sensie psychologicznym: "[Tropizmy to] wewnętrzne ruchy skryte pod nieszkodliwą pospolitością pozorów, które wypełniają każdą chwilę naszego życia, ruchy, których jesteśmy ledwie świadomi, prześlizgujące się po skraju naszego postrzegania w postaci nieokreślonych błyskawicznych wrażeń, kryją się za naszymi gestami, pod wypowiadanymi przez nas słowami i okazywanymi uczuciami. Te ruchy stanowią tajemne źródło naszego istnienia, jego formę in statu nascendi, w chwili powstania"[3].

Zobacz też

Przypisy

  1. 1 2 Jan Kopcewicz: Ruchy roślin W: Fizjologia roślin (red. Kopcewicz Jan, Lewak Stanisław). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2002, s. 586-601. ISBN 83-01-13753-3.
  2. ↑ Tropizmy [online], Biuro Literackie [dostęp 2019-07-18] (pol.).
  3. ↑ Przedmowa, [w:] Nathalie Sarraute, Age of Suspicion, Londyn: John Calder, 1963.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.