Teatr Stańczyk
Ilustracja
Panorama przy ul. Karowej, ostatnia siedziba teatru
Typ teatru

kabaretowy

Kierownictwo
artystyczne

Walery Jastrzębiec-Rudnicki
Konrad Tom
Henryk Szaro

Data powstania

4 stycznia 1922

Data zamknięcia

8 stycznia 1925

Państwo

 Polska

Położenie na mapie Warszawy
Mapa konturowa Warszawy, w centrum znajduje się punkt z opisem „Teatr Stańczyk”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, blisko centrum na prawo znajduje się punkt z opisem „Teatr Stańczyk”
Położenie na mapie województwa mazowieckiego
Mapa konturowa województwa mazowieckiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Teatr Stańczyk”
Ziemia52°14′34″N 21°01′04″E/52,242861 21,017639

Teatr Stańczyk – teatr satyryczny działający w Warszawie w latach 1922–1925[1].

Działalność

Teatr rozpoczął działalność dzięki finansowemu wsparciu finansisty Leona Orlańskiego[2]. Na czele przedsięwzięcia stał, przez cały okres jego trwania, śpiewak Mieczysław Zudar.

Tekstów kabaretowi dostarczali Antoni Słonimski, Andrzej Włast[3], Tadeusz Kończyc i Walery Jastrzębiec-Rudnicki.

Spektakle rozpoczynały się o pół godziny przed północą lub o północy, by w ten sposób nie konkurować z teatrami repertuarowymi[1]. Hasło reklamujące teatr brzmiało „Humor, żart, satyra, ironia i głębsze znaczenie” i nawiązywało do tytułu komedii Christiana Dietricha Grabbego. Konferansjerkę prowadził Walery Jastrzębiec-Rudnicki. Elementem charakterystycznym był Stefan Jaracz, który w kostiumie Stańczyka wypowiadał polityczne satyry. Od sierpnia 1922 roku rolę tę przejął Rakowiecki[1], „młody student pracujący w tym teatrze w charakterze sekretarza”[4].

Na scenie teatru w ciągu trzech sezonów pojawiło się wielu artystów, m.in.: Ludwik Lawiński, Eugeniusz Bodo, Ludwik Sempoliński, Leon Wyrwicz, Michał Znicz[1] i Hanka Ordonówna[5]. Aktorką, która na dłużej związała się z tą sceną, była Barbara Halmirska, nazywana „jedynaczką Stańczyka”. W okresie, kiedy kierownictwo artystyczne sprawował Walery Jastrzębiec-Rudnicki, wieczory były jedynie numerowane. Programy składały się głównie z monologów, melorecytacji oraz popisów tanecznych artystów warszawskiej opery i baletu[1].

Charakter teatru uległ pewnej zmianie, gdy kierownictwo objął Konrad Tom. W tym okresie Stańczyk i Qui Pro Quo były jedynymi scenami kabaretowymi w Warszawie, nie licząc szybko zamkniętego Nietoperza, ale w związku z tym ostro konkurowały. Każdy nowy program miał swój tytuł, np. „Gdzie dwóch się bije", „Aby żyć", „Nie wywołuj wilka z lasu"[1].

Ostatni sezon zespół Stańczyka pracował pod kierownictwem Henryka Szaro. Przedstawienia grano już o regularnych porach: o osiemnastej i dwudziestej pierwszej. Chociaż na scenie można było zobaczyć Adolfa Dymszę, teatr nie wytrzymał konkurencji charakteryzującej się przepychem rewii Morskiego Oka czy znanego z ciętej satyry kabaretu Qui Pro Quo[1].

13 grudnia 1924 roku odbyła się ostatnia premiera. W „Kurierze Warszawskim" odnotowano, że dyrekcja teatru, uwzględniając ciężki stan finansowy, postanowiła obniżyć ceny biletów („Kurier Warszawski", nr 347, 12 grudnia 1924). Trzy tygodnie później 8 stycznia 1925 roku teatr zakończył działalność[1].

Siedziba

Teatr miał kilka siedzib. Pierwsza znajdowała się przy Marszałkowskiej 112, w dawnym kinie Stylowy. W okresie letnim, od 8 lipca 1922 roku, teatr mieścił się w Dolinie Szwajcarskiej. Spektakle rozpoczynały się wówczas o godzinie 21:30. Kolejną salę, w gmachu Panoramy przy Karowej 18a, przy Bristolu, dyrektor Mieczysław Zudar wydzierżawił 10 sierpnia 1922 roku od Towarzystwa Teatrów Stołecznych, zajmując dawny Teatr Maska. Sala mieściła 450 osób. 13 sierpnia 1922 roku odbyło się otwarcie sezonu w tej siedzibie[1].

Kierownictwo

dyrektor
kierownik artystyczny
kierownik literacki

Zespół artystyczny

aktorzy[1]
baletmistrz
  • Edward Kuryło (1922–1925)[1]

Przypisy

  1. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 Teatr Stańczyk, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (teatry i zespoły teatralne). [dostęp 2021-01-27].
  2. ↑ Rex, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (teatry i zespoły teatralne). [dostęp 2021-01-28].
  3. ↑ Andrzej Włast, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (autorzy). [dostęp 2021-01-28].
  4. ↑ Ludwik Sempoliński: Wielcy artyści małych scen. Warszawa: Czytelnik, 1968, s. 255.
  5. ↑ Hanka Ordonówna, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (osoby). [dostęp 2021-01-27].
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.