Tęgoskór cebulowaty
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

grzyby

Typ

podstawczaki

Klasa

pieczarniaki

Rząd

borowikowce

Rodzina

tęgoskórowate

Rodzaj

tęgoskór

Gatunek

tęgoskór cebulowaty

Nazwa systematyczna
Scleroderma cepa Pers.
Syn. meth. fung. (Göttingen) 1: 155 (1801)
Zarodniki

Tęgoskór cebulowaty (Scleroderma cepa Pers.) – gatunek grzybów z rodziny tęgoskórowatych (Sclerodermataceae)[1].

Systematyka i nazewnictwo

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Scleroderma, Sclerodermataceae, Boletales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].

Takson ten w 1801 roku opisał Christiaan Hendrik Persoon[1]. Synonimy[2]:

  • Scleroderma cepa var. erythraeum Sacc. 1916
  • Scleroderma cepioides Gray 1821
  • Scleroderma verrucosum var. cepa (Pers.) Maire 1933
  • Scleroderma vulgare var. cepa (Pers.) W.G. Sm. 1908

Nazwę polską nadała Wanda Rudnicka-Jezierska w 1991 r.[3]

Morfologia

Owocniki

W przybliżeniu kulisty, o średnicy do 4 cm, ze zwężoną, nawet gruszkowatą podstawą. Perydium grube, o barwie od żółtawej przez ciemnobrązową do brązowoczarnej, gładkie, lub drobnołuseczkowate. Po dojrzeniu pęka nieregularnymi szczelinkami na 5–11 płatów o różnej długości, prostych, lub na grzbiecie nieco odgiętych. Z takimi odgiętymi płatami jego średnica dochodzi do 14 cm. Gleba o barwie od ciemnoochrowej do brązowoczarnej[4].

Cechy mikroskopowe

Zarodniki kuliste o średnicy 7–15 µm, pokryte kolcami o długości 1,3–1,5 µm, bez powierzchniowej siateczki. strzępkach brak sprzążek, lub są bardzo nieliczne[4].

Występowanie

Znane jest występowanie tęgoskóra cebulowatego na wszystkich kontynentach poza Antarktydą oraz na Nowej Zelandii[5]. W Polsce i w Europie Północnej gatunek rzadki[4]. W piśmiennictwie naukowym na terenie Polski do 2003 r. podano dwa stanowiska (1939, 1989)[3]. Aktualne stanowiska podaje internetowy atlas grzybów[6]. Znajduje się na Czerwonej liście roślin i grzybów Polski. Ma status E – gatunek zagrożony wymarciem, którego przeżycie jest mało prawdopodobne, jeśli nadal będą działać czynniki zagrożenia[7]. Znajduje się na listach gatunków zagrożonych także w Niemczech, Holandii i Szwecji[3].

Naziemny grzyb mykoryzowy. Występuje głównie w piaszczystych lasach, lub na trawiastych terenach piaszczystych z dużą ilością próchnicy[4].

Przypisy

  1. 1 2 3 Index Fungorum [online] [dostęp 2021-12-09].
  2. ↑ Species Fungorum [online] [dostęp 2021-12-09].
  3. 1 2 3 Władysław Wojewoda, Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, ISBN 83-89648-09-1.
  4. 1 2 3 4 Wanda Rudnicka-Jezierska, Grzyby (Mycota). Tom XXIII. Podstawczaki (Basidiomycetes): purchawkowe (Lycoperdales), tęgoskórowe (Sclerodematales), pałeczkowe (Tulostomatales), gniazdnicowe (Nidulariales), sromotnikowe (Phallales), osiakowe (Podaxales), Kraków: Instytut Botaniki PAN, 1991, ISBN 83-85444-01-7.
  5. ↑ Mapa występowania tęgoskóra cebulowatego na świecie [online] [dostęp 2021-12-09].
  6. ↑ Aktualne stanowiska tęgoskóra cebulowatego w Polsce [online] [dostęp 2021-12-09].
  7. ↑ Zbigniew Mirek i inni, Czerwona lista roślin i grzybów Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, PAN, 2006, ISBN 83-89648-38-5.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.