Historia architektury – nauka opisująca estetyczny i techniczny rozwój architektury, a także budownictwa od początków ludzkiej działalności budowlanej do chwili obecnej. Historia architektury zajmuje się także związkami architektury z rozwojem techniki, czynnikami klimatycznymi, ekonomicznymi, socjologicznymi oraz polityczno-ideologicznymi i religijnymi.
Najczęstszym ujęciem historii architektury związanej z europejskim, okcydentalnym kręgiem kulturowym aż do wieku XIX jest periodyzacja posługująca się podziałem na epoki stylistyczne. Według takiego podziału cała działalność budowlana danego okresu i terytorium może być scharakteryzowana i opisana przy pomocy skodyfikowanych cech stylistycznych.
- Architektura Afryki: Wielkie Zimbabwe
Historykami architektury są zwykle osoby z wykształceniem z dziedziny architektury lub historii sztuki.
Podstawowe epoki i style architektoniczne w europejskim, okcydentalnym kręgu kulturowym
Architektura prehistoryczna
Architektura starożytna
- starożytny Egipt
- starożytna Mezopotamia
- starożytna Persja
- sztuka egejska
- architektura klasyczna
- Grecja starożytna
- okres archaiczny – od 1200 p.n.e. do 480 p.n.e.
- okres klasyczny – od 480 p.n.e. do 323 p.n.e.
- okres hellenistyczny – od 323 p.n.e. do 30 p.n.e.
- Rzym starożytny
- Grecja starożytna
Architektura średniowiecza
Architektura nowożytna
Architektura XIX w.
Architektura XX i XXI w.
- art déco
- modernizm (funkcjonalizm)
- brutalizm
- ekspresjonizm
- futuryzm (Antonio Sant’Elia)
- neoplastycyzm (abstrakcja geometryczna) (Gerrit Rietveld)
- puryzm (skrajny funkcjonalizm) (Le Corbusier)
- wczesny modernizm
- konstruktywizm
- styl międzynarodowy (Ludwig Mies van der Rohe)
- styl okrętowy[5] (Bohdan Damięcki)
- architektura organiczna
- późny i krytyczny modernizm
- modernizm w Polsce (polski corbusieryzm)[6]
- poetycki funkcjonalizm[7] (Jacobus Johannes Pieter Oud)
- romantyczny funkcjonalizm[8] (Jerzy Woyzbun)
- zmodernizowany klasycyzm[9] (Aleksander Kodelski)
- tradycjonalistyczna architektura XX wieku
- postmodernizm
Architektura innych rejonów świata
- architektura islamu
- architektura Indii
- architektura Dalekiego Wschodu
- sztuka chińska
- architektura Japonii
- sztuka Korei
- sztuka Tybetu
- sztuka mongolska
- architektura Afryki
- sztuka afrykańska
- architektura prekolumbijskiej Ameryki
Uwagi
- ↑ później styl ten został zastąpiony architekturą neobizantyjską
Przypisy
- ↑ Katedra z elementami gotyckimi
- ↑ Heinrich von Ferstel
- ↑ Art déco inspirowane architekturą polską, arch. Józef Czajkowski
- ↑ Maison de Verre, arch. Pierre Chareau
- ↑ Agata Wereszczyńska. Statki na trawie i kropla wody – styl streamline w architekturze i wzornictwie przemysłowym w latach trzydziestych XX wieku w Stanach Zjednoczonych, Europie i Polsce. „Architecturae et Artibus”.”, s. 33–45, 2015.
- ↑ „Szklany Dom” projektu Juliusza Żórawskiego w Warszawie po 73 latach Andrzej K. Olszewski 2014.
- ↑ Ed Taverne: J.J.P. Oud: A Poetic Functionalist: 1890-1963. Rotterdam: Nai Publishers, 2001. ISBN 978-90-5662-199-5.
- ↑ Leśniakowska 2006 ↓, s. 173.
- ↑ Leśniakowska 2006 ↓, s. 156.
Bibliografia
- Marta Leśniakowska: Architektura w Warszawie. Lata 1918–1939. Warszawa: Arkada, 2006.