Strzępiak jedwabisty
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

grzyby

Typ

podstawczaki

Klasa

pieczarniaki

Rząd

pieczarkowce

Rodzina

strzępiakowate

Rodzaj

strzępiak

Gatunek

strzępiak jedwabisty

Nazwa systematyczna
Inocybe grammata Quél.
Bull. Soc. Amis Sci. Nat. Rouen, Sér. II 15: 14 (1880) [1879]

Strzępiak jedwabisty (Inocybe grammata Quél. – gatunek grzybów należący do rodziny strzępiakowatych (Inocybaceae)[1].

Systematyka i nazewnictwo

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Inocybe, Inocybaceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].

Synonimy[2]:

  • Astrosporina grammata (Quél.) Lebedeva 1949
  • Inocybe grammata var. campanellispora E. Ludw. 2017
  • Inocybe grammata var. chamaesalicis Bon & E. Ferrari 2002

Nazwę polską podał Andrzej Nespiak w 1990 r.[3]

Morfologia

Kapelusz

Średnica 3–6,5 cm, początkowo stożkowato–wypukły, potem płasko rozpostarty, zazwyczaj z szerokim, ale mało uwypuklonym garbkiem. U młodych owocników brzeg podgięty, potem wyprostowujący się i w końcu nieco odgięty do góry. Powierzchnia na szczycie gładka lub nieco wełnista, przy brzegu delikatnie włóknista. Kolor jasnoochrowy lub cielisty, z białym lub srebrzystym nalotem pochodzącym z resztek osłony[4].

Blaszki

Przyrośnięte i wycięte z małym, zbiegającym ząbkiem, z blaszeczkami. U młodych owocników białawe, u starszych beżowoochrowe. Ostrza biało orzęsione[4].

Trzon

Wysokość 4–7 cm, grubość 0,4–0,8 cm, walcowaty, prawie zawsze z obrzeżoną bulwką u podstawy. Kolor taki jak kapelusza, ale jaśniejszy, czasami z różowym odcieniem[4].

Miąższ

Białawy, w trzonie czerwonawy. Smak niewyraźny, nieco kwaskowaty[4].

Cechy mikroskopowe

Zarodniki 8–11 × 5–6 µm z 8-10 słabo uwydatniającymi się guzkami. Podstawki 32–40 × 8–10 µm. Cheilocystydy i pleurocystydy 50–80 × 16–25 µm. Mają ścianę o grubości do 3 µm, pod działaniem wodorotlenku amonu żółknącą. Kaulocystydy podobne, ale nieco mniejsze i cieńsze[4].

Występowanie i siedlisko

Podano występowanie strzępiaka włóknistego w Europie i Ameryce Północnej[5]. W piśmiennictwie naukowym na terenie Polski do 2003 r. podano na 5 stanowiskach[3]. Nowsze stanowiska tego gatunku w Polsce podaje internetowy atlas grzybów[6]. Znajduje się na Czerwonej liście roślin i grzybów Polski. Ma status V – gatunek narażony, który zapewne w najbliższej przyszłości przesunie się do kategorii gatunków wymierających, jeśli nadal będą działać czynniki zagrożenia[7].

Grzyb mikoryzowy. Rośnie na ziemi, głównie w lasach iglastych, i mieszanych, zwłaszcza w towarzystwie jodły, świerka, brzozy i buka[3].

Przypisy

  1. 1 2 Index Fungorum [online] [dostęp 2020-01-23] (ang.).
  2. ↑ Species Fungorum [online] [dostęp 2020-01-23].
  3. 1 2 3 Władysław Wojewoda, Checklist of Polish Larger Basidiomycetes. Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, ISBN 83-89648-09-1
  4. 1 2 3 4 5 Andrzej Nespiak, Grzyby. Tom XIX. Strzępiak (Inocybe), Warszawa – Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Marie Curie Skłodowskiej, 1990, ISBN 83-01-08749-8
  5. ↑ DiscoverLife [online] [dostęp 2019-12-06].
  6. ↑ Aktualne stanowiska strzępiaka jedwabistego w Polsce [online] [dostęp 2020-01-23] (ang.).
  7. ↑ Zbigniew Mirek, Red list of plants and fungi in Poland = Czerwona lista roślin i grzybów Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany. Polish Academy of Sciences, 2006, ISBN 83-89648-38-5
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.