Strzępiak gwiaździstozarodnikowy
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

grzyby

Typ

podstawczaki

Klasa

pieczarniaki

Rząd

pieczarkowce

Rodzina

strzępiakowate

Rodzaj

strzępiak

Gatunek

strzępiak gwiaździstozarodnikowy

Nazwa systematyczna
Inocybe asterospora Quél
Syll. Fung. 26: 50 (1879)
Trzon z charakterystyczną bulwką

Strzępiak gwiaździstozarodnikowy (Inocybe asterospora Quél.) – gatunek grzybów z rodziny strzępiakowatych[1].

Systematyka i nazewnictwo

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Inocybe, Inocybaceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].

Synonimy[2]:

  • Astrosporina asterospora (Quél.) Rea 1922
  • Inocybe asterospora Quél. 1880, f. asterospora
  • Inocybe asterospora f. minor Torrend
  • Inocybe asterospora f. velata Bon & Carteret 2006

Nazwę polską podali Barbara Gumińska i Władysław Wojewoda w 1968 r., Andrzej Nespiak używał nazwy strzępiak gwiazdkowaty[3].

Morfologia

Kapelusz

Średnica do 7 cm, kształt początkowo stożkowaty, później rozpostarty z wypukłym środkiem i nieco odgiętym brzegiem. Powierzchnia sucha i cała z wyjątkiem wierzchołka włókienkowata. W trakcie dojrzewania owocnika włókienka stają się coraz lepiej widoczne, szczególnie przy brzegu, a kapelusz od brzegów pęka[4].

Blaszki

Przy trzonie słabo zatokowato wycięte. Oprócz blaszek kompletnych występują międzyblaszki. Początkowo są brudnobiałe, potem szaroochrowe, w końcu brązowe. Mają równe, wełniste i biało orzęsione ostrza[4].

Trzon

Wysokość 5–9 cm, grubość 0,6–0,8 (1,2) cm, kształt walcowaty, równogruby z obrzeżoną bulwką w podstawie. Powierzchnia w górnej części jasna, brązowawa, czasami z czerwonym odcieniem, w dolnej ciemniejsza, rdzawobrunatna. Bulwka biaława. Cały trzon jest oszroniony[4].

Miąższ

W kapeluszu i w bulwce biały, w trzonie jasnobrązowy. Pod wpływem KOH żółknie. Ma słaby zapach, według niektórych podobny do zapachu spermy, według innych kwaskowaty, podobny do zapachu ziemi. Jest bez smaku[4].

Cechy mikroskopowe;

Wysyp zarodników jasnobrązowy. Zarodniki o gwiazdkowatym kształcie z 9–13 guzkami. Mają rozmiar 10–13,3 × 7–10 μm. Podstawki o rozmiarze 32 × 11 μm. Występują butelkowate cheilocystydy i pleurocystydy o rozmiarze (30) 50–70 × 10–20 μm. Są cienkościenne, jedynie szyjkę mają zgrubiałą. Na szczycie posiadają kryształki. Licznie występują, zwłaszcza w dolnej części trzonu podobne budowa i wielkością kaulocystydy[4].

Występowanie i siedlisko

Odnotowano stanowiska tego gatunku w Ameryce Północnej, Europie, Korei, Japonii i Nowej Zelandii[5]. W Polsce jest pospolity[3].

Występuje w lasach liściastych i mieszanych, rzadziej w iglastych. Rośnie na ziemi, w ściółce leśnej. Pojawia się od lipca do października[3]. Najczęściej rośnie pod bukami, dębami, leszczynami i grabami, zwłaszcza na glebach piaszczystych i gliniastych[6].

Znaczenie

Grzyb mikoryzowy[3]. Dla ludzi grzyb silnie trujący[6].

Gatunki podobne

  • strzępiak porysowany (Inocybe rimosa). Ma jasnobrązowy kapelusz z ostrzejszym garbem, trzon białawy i u dojrzałych owocników cały promieniście popękany[6].
  • strzepiak plamisty (Inocybe maculata). Jest słabo spękany (spod pęknięć nie widać białawej skórki kapelusza)[6].

Przypisy

  1. 1 2 Index Fungorum. [dostęp 2013-10-20]. (ang.).
  2. ↑ Species Fungorum. [dostęp 2015-12-16]. (ang.).
  3. 1 2 3 4 Władysław Wojewoda: Checklist of Polish Larger Basidiomycetes. Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski. Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003. ISBN 83-89648-09-1.
  4. 1 2 3 4 5 Andrzej. Nespiak: Grzyby. Tom XIX. Strzępiak (Inocybe). Warszawa – Kraków: PWN, 1990. ISBN 83-01-08749-8.
  5. ↑ Discover Life Maps. [dostęp 2016-01-10].
  6. 1 2 3 4 Pavol Škubla: Wielki atlas grzybów. Poznań: Elipsa, 2007. ISBN 978-83-245-9550-1.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.