Stanisław Jasiński
Ilustracja
pułkownik dyplomowany pilot pułkownik dyplomowany pilot
Data i miejsce urodzenia

5 kwietnia 1891
Oskrzesińce

Data i miejsce śmierci

10 sierpnia 1932
Nowy Sącz

Przebieg służby
Lata służby

1914–1932

Siły zbrojne

Armia Cesarstwa Niemieckiego
Wojsko Polskie

Formacja

K.u.k. Luftfahrtruppen
Lotnictwo Wojska Polskiego

Jednostki

1 Galicyjski Pułk Ułanów
10 Kompania Lotnicza
5 eskadra wywiadowcza
Szefostwo Lotnictwa Polowego
Departament IV MSWojsk.
3 Grupa Aeronautyczna

Stanowiska

dowódca eskadry
szef Lotnictwa Polowego
zastępca szefa departamentu
dowódca grupy

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa
wojna polsko-ukraińska
wojna polsko-bolszewicka

Odznaczenia
Polowa Odznaka Pilota
Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Walecznych (1920–1941, czterokrotnie) Złoty Krzyż Zasługi Medal Niepodległości Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921 Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości
Zakończenie rajdu lotniczego kobiet dookoła Polski - przed samolotem PZL.5 stoją od lewej: obs. Maria Lierówna, pilot Danuta Sikorzanka, ppłk Stanisław Jasiński, pilot Wanda Olszewska i pilot Maria Wardasówna; Kraków 1931

Stanisław Jasiński[uwaga 1] (ur. 5 kwietnia 1891 w Oskrzesińcach, zm. 10 sierpnia 1932 w Nowym Sączu) – pułkownik dyplomowany pilot Wojska Polskiego, teoretyk lotnictwa.

Życiorys

Stanisław Jasiński urodził się 5 kwietnia 1891 roku w Oskrzesińcach, w rodzinie Łukasza i Marii z Iwanickich. Maturę uzyskał w Kołomyi. Studiował w Akademii Górniczej w Leoben. Po wybuchu I wojny światowej, 1 sierpnia 1914 został wcielony do Armii Austro-Węgier i przydzielony do 1 pułku ułanów Rycerza von Brudemanna. W sierpniu 1915 ukończył Szkołę Oficerów Rezerwy Kawalerii i w stopniu chorążego został skierowany na front. W maju 1916 ukończył szkołę obserwatorów lotniczych w Wiener Neustadt. Od grudnia 1916 latał jako obserwator na froncie rosyjskim w 10 kompanii lotniczej. Po wykonaniu 76 lotów bojowych został przeniesiony do 46 kompanii lotniczej na front włoski, gdzie odbył 24 loty bojowe. Następnie ukończył kurs pilotażu w Campoformido i został pilotem jednomiejscowych samolotów rozpoznawczych Phönix D.I[2]. Od czerwca 1918 w stopniu porucznika rezerwy pełnił obowiązki dowódcy 37P kompanii lotniczej (jego podkomendnym był w tym czasie inny polski lotnik por. rez. Stefan Bastyr). 7 lipca 1918 został zestrzelony na Phönixie, lecz nie odniósł obrażeń[2].

W trakcie odzyskiwania przez Polskę niepodległości, od początku listopada 1918 był jednym z organizatorów lotnictwa polskiego w Krakowie. Został dowódcą nowo sformowanej I eskadry bojowej, przemianowanej później na 5 eskadrę wywiadowczą[3]. Awansował w tym czasie na stopień rotmistrza. Dowodząc 5 eskadrą, od stycznia 1919 walczył w wojnie polsko-ukraińskiej, początkowo stacjonując na lotnisku Hureczko. Eskadra wykonywała loty rozpoznawcze i bombowe, w składzie III Grupy Lotniczej, od kwietnia 1919 II Grupy[4]. Walki trwały do lipca 1919, po czym Jasiński dowodząc 5 eskadrą wziął udział w działaniach wojny polsko-bolszewickiej na Froncie Podolskim. Eskadra powróciła w skład III Grupy, a w marcu 1920 Jasiński na krótko zastąpił kpt. Bastyra w dowodzeniu III Grupą, po czym został skierowany na stanowiska sztabowe do Warszawy[5]. Od marca do sierpnia 1920 był pomocnikiem szefa Departamentu III Żeglugi Napowietrznej Ministerstwa Spraw Wojskowych, a następnie pełnił funkcję szefa Lotnictwa Polowego przy Naczelnym Dowództwie. W tym roku awansował na stopień majora.

Po wojnie został szefem sekcji Departamentu III Żeglugi Napowietrznej MSWojsk. Zajął się wówczas rozwojem teoretycznym lotnictwa wojskowego. W 1921 opublikował pierwszą broszurę teoretyczną Najpilniejsze postulaty polskiego lotnictwa wojskowego. Uważał m.in., że organizacja lotnictwa powinna być niezależna od armii lądowej oraz omawiał zasady operacyjnego użycia lotnictwa. Publikował też artykuły w prasie wojskowej. Wchodził w skład zespołu redakcyjnego, wychodzącego od 1928 „Przeglądu Lotniczego”.

W latach 1922–1923 był słuchaczem Kursu Doszkolenia w Wyższej Szkole Wojennej w Warszawie. 15 października 1923, po ukończeniu kursu i uzyskaniu dyplomu naukowego oficera Sztabu Generalnego, został przydzielony do Wyższej Szkoły Wojennej na stanowisko asystenta. 1 maja 1924 został przeniesiony w stan nieczynny na dziewięć miesięcy bez prawa do poborów[6][7]. Z dniem 1 lutego 1925 został powołany do służby czynnej i przydzielony do Oddziału IV Sztabu Generalnego na stanowisko wojskowego komisarza lotniczego[8]. W 1925 został przeniesiony do rezerwy. 23 maja 1928, jako oficer rezerwy powołany do służby czynnej, został przeniesiony z dyspozycji szefa Departamentu Lotnictwa MSWojsk. do 6 pułku lotniczego we Lwowie na stanowisko zastępcy dowódcy pułku[9]. W listopadzie tego roku został przeniesiony macierzyście do kadry oficerów lotnictwa z równoczesnym przeniesieniem służbowym do Departamentu Lotnictwa MSWojsk. na stanowisko inspektora wyszkolenia[10]. 11 grudnia 1929 został przemianowany z dniem 1 marca 1929 na oficera zawodowego w stopniu podpułkownika ze starszeństwem z dniem 1 lipca 1923 i 2. lokatą w korpusie oficerów aeronautycznych[11]. Następnie pełnił służbę na stanowisku I zastępcy szefa Departamentu Lotnictwa MSWojsk. i dowódcy 3 Grupy Aeronautycznej w Krakowie.

10 sierpnia 1932 w Nowym Sączu[12] zginął w wypadku samochodowym. Został pochowany na Cmentarzu wojskowym przy ul. Prandoty w Krakowie (kwatera 4 A WOJ-3-7)[13].

Awanse

  • chorąży – sierpień 1915
  • podporucznik
  • porucznik (Oberleutnant i.d.Res.) – czerwiec 1918
  • kapitan
  • major – 1920
  • podpułkownik – 31 marca 1924 ze starszeństwem z dniem 1 lipca 1923 i 6. lokatą w korpusie oficerów aeronautycznych
  • pułkownik – 22 grudnia 1931 ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1932 i 1. lokatą w korpusie oficerów aeronautycznych

Ordery i odznaczenia

Uwagi

  1. ↑ W ewidencji Wojska Polskiego figurował jako „Stanisław I Jasiński”, w celu odróżnienia od innych oficerów noszących to samo imię i nazwisko[1].

Przypisy

  1. ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 861.
  2. 1 2 Tomasz Goworek, Pierwsze samoloty myśliwskie lotnictwa polskiego, Warszawa: SIGMA-NOT, 1991, s. 27, ISBN 83-85001-46-8, OCLC 751325702.
  3. ↑ Marian Romeyko (red.) Ku czci poległych lotników. Księga pamiątkowa, Warszawa 1933, s. 125, 384
  4. ↑ K. Tarkowski..., s.35.
  5. ↑ K. Tarkowski..., s.47.
  6. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 28 z 22 marca 1924 roku, s. 143, przesunięto termin przeniesienia w stan nieczynny.
  7. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 14 z 16 lutego 1924 roku, s. 69, ogłoszono przeniesienie w stan nieczynny z dniem 29 lutego 1924.
  8. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 13 z 6 lutego 1925 roku, s. 59.
  9. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 11 z 24 lipca 1928 roku, s. 225.
  10. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 14 z 5 listopada 1928 roku, s. 350.
  11. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 20 z 23 grudnia 1929 roku, s. 374.
  12. ↑ Zmarli. „Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych”, s. 451, Nr 13 z 9 grudnia 1932. Ministerstwo Spraw Wojskowych.
  13. ↑ Lokalizator Grobów - Zarząd Cmentarzy Komunalnych [online], zck-krakow.pl [dostęp 2022-08-23].
  14. ↑ Order Odrodzenia Polski. Trzechlecie pierwszej kapituły 1921–1924. Warszawa: Prezydium Rady Ministrów, 1926, s. 33.
  15. ↑ Rozkaz Ministra Spraw Wojskowych L. 2033 z 1921 r. (Dziennik Personalny z 1921 r. Nr 40, poz. 1854, s. 1553)
  16. ↑ Rozkaz Ministra Spraw Wojskowych L. 2142 z 1921 r. (Dziennik Personalny z 1922 r. Nr 1, s. 63)
  17. ↑ M.P. z 1928 r. nr 260, poz. 634 „w uznaniu zasług, położonych na polu pracy w poszczególnych działach wojskowości”.
  18. ↑ M.P. z 1931 r. nr 251, poz. 335 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.
  19. ↑ Na podstawie fotografii [1].
  20. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 15 z 11 listopada 1928 roku, s. 436 „za loty bojowe nad nieprzyjacielem w czasie wojny 1918–1920”.

Bibliografia

Linki zewnętrzne

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.