Stanisław Żuprański
podpułkownik piechoty podpułkownik piechoty
Data i miejsce urodzenia

3 listopada 1874
Łęczyca

Data i miejsce śmierci

4 kwietnia 1938
Kalisz

Przebieg służby
Lata służby

1892–1927

Siły zbrojne

Armia Imperium Rosyjskiego
Wojsko Polskie

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa
wojna polsko-bolszewicka

Odznaczenia
Cesarski i Królewski Order Świętego Stanisława III klasy (Imperium Rosyjskie) Order Świętej Anny II klasy (Imperium Rosyjskie) Order Świętej Anny III klasy (Imperium Rosyjskie) Order Lwa i Słońca (Persja) dla obcokrajowców Order Lwa i Słońca (Persja) dla obcokrajowców

Stanisław Jan Żuprański (ur. 3 listopada 1874 w Łęczycy, zm. 4 kwietnia 1938 w Kaliszu) – podpułkownik piechoty Wojska Polskiego.

Życiorys

Urodził się 3 listopada 1874[1] w Łęczycy[2]. Syn Ignacego i Marii z Szulakiewiczów[3]. Uczył się w gimnazjum w Kaliszu (prawdopodobnie w Męskim Gimnazjum Klasycznym), pod koniec lat 80. XIX wieku wraz z rodziną przeprowadził się do Władykaukazu, gdzie kontynuował naukę w Szkole Realnej, którą ukończył w 1892 roku[4].

We wrześniu 1892 roku zgłosił się na ochotnika do armii rosyjskiej, gdzie przydzielono go do 80 Kabardyńskiego Pułku Piechoty w Aleksandropolu. W 1894 roku został wysłany do Szkoły Wojskowej w Tyflisie, którą ukończył w 1896 roku, uzyskując stopień podporucznika i przydział do 187 Awarskiego Pułku Piechoty[4]. Od 30 maja 1908 roku pełnił funkcję pomocnika naczelnika wojskowego Baku. W 1909 roku został awansowany na stopień kapitana i objął stanowisko naczelnika wojskowego w Szemasze, funkcję tę pełnił do 1914 roku[5].

Podczas I wojny światowej brał udział w walkach na froncie rosyjsko–tureckim jako dowódca batalionu 3 Kaukaskiego Pułku Strzelców. 10 lutego 1915 roku awansował na stopień podpułkownika. 24 lutego 1915 roku z powodu choroby został ewakuowany do Tyflisu i uznany za niezdolnego do pełnienia dalszej służby na froncie, następnie został jednak przydzielony do oddziału pełniącego służbę na granicy z Persją[5].

1 marca 1917 roku został przydzielony do sztabu Kaukaskiego Okręgu Wojskowego, 30 maja tego samego roku został naczelnikiem punktu ewakuacyjnego w Noworosyjsku[5]. Po rewolucji październikowej przydzielono mu stanowisko pomocnika naczelnika punktu ewakuacyjnego, wkrótce potem porzucił służbę w armii rosyjskiej[6]. W połowie 1918 roku przybył do Warszawy, 17 lipca 1918 roku zgłosił się do służby w Polskiej Sile Zbrojnej, gdzie pozostawał bez przydziału. W grudniu 1918 roku zamieszkał w Kaliszu, wkrótce potem został kierownikiem Sekcji Poboru i Uzupełnień w Wydziale Uzupełnień Ministerstwa Spraw Wojskowych[6].

10 stycznia 1919 został komendantem Powiatowej Komendy Uzupełnień Kalisz[7]. Równocześnie pełnił obowiązki komendanta miasta Kalisza[8][9]. Od jesieni do końca 1919 służył w Sztabie Dowództwa Okręgu Generalnego „Łódź” na stanowisku szefa Oddziału V dla Spraw Żołnierskich[10][11].

15 lipca 1920 został zatwierdzony z dniem 1 kwietnia 1920 w stopniu majora, w piechocie, w grupie oficerów byłych Korpusów Wschodnich i byłej armii rosyjskiej. Tego samego dnia minister spraw zezwolił mu „korzystać tytularnie ze stopnia podpułkownika”. W tym czasie nadal pełnił służbę w PKU 29 pp w Kaliszu[12]. W lipcu tego roku został przydzielony do Dowództwa Okręgu Generalnego „Kielce” na stanowisko szefa Wydziału V Sztabu[13][14]. 21 lipca 1920 został uznany przez Komisję Superrewizyjną za niezdolnego do służby frontowej, a zdolnego wyłącznie do służby kancelaryjno-administracyjnej[15]. 29 lipca tego roku został przeniesiony na stanowisko komendanta PKU Poznań[16][8]. 1 czerwca 1921 został wcielony do 57 Pułku Piechoty Wielkopolskiej, jako oddziału macierzystego z pozostawieniem na zajmowanym stanowisku w PKU Poznań[17]. W listopadzie 1921, w związku z wprowadzeniu pokojowej organizacji służby poborowej, został wyznaczony na stanowisko inspektora komend uzupełnień[8]. 3 maja 1922 został zatwierdzony w stopniu podpułkownika ze starszeństwem z 1 czerwca 1919 i 91. lokatą w korpusie oficerów piechoty[18]. Później został przeniesiony do 60 Pułku Piechoty Wielkopolskiej w Ostrowie Wlkp. i przydzielony do Departamentu Piechoty Ministerstwa Spraw Wojskowych na stanowisko zastępcy szefa Wydziału Poborowego[19][20]. Brał udział w pracach nad ustawą o powszechnym obowiązku służby wojskowej, która została uchwalona 23 maja 1924[8]. Za ten okres służby otrzymał pochwałę ówczesnego ministra spraw wojskowych gen. dyw. Władysława Sikorskiego[21].

10 stycznia 1925 roku poślubił Stanisławę Jankę[22]. W styczniu 1925 na własną prośbę został przydzielony do Powiatowej Komendy Uzupełnień Łódź Powiat na stanowisko komendanta[23][24][25]. Z dniem 1 marca 1927 został mu udzielony dwumiesięczny urlop z zachowaniem uposażenia, a z dniem 30 kwietnia tego roku został przeniesiony w stan spoczynku[26][27].

W 1934, jako oficer stanu spoczynku pozostawał w ewidencji PKU Kalisz. Posiadał przydział do Oficerskiej Kadry Okręgowej Nr VII[27]. Był wówczas „przewidziany do użycia w czasie wojny”[1].

Po zakończeniu służby wojskowej zamieszkał w Poznaniu[28], a następnie w Kaliszu[8]. Był członkiem zarządu miejscowego koła Towarzystwa byłych wychowańców szkół kaliskich, członkiem zarządu Ligi Obrony Powietrznej i Przeciwgazowej oraz członkiem Związku Obrony Kresów Zachodnich[2] i Stowarzyszenia Byłych Wychowanków Kaliskich Szkół Średnich[29].

Zmarł 4 kwietnia 1938 w Kaliszu[2]. Jego pogrzeb odbył się dwa dni później na Cmentarzu Tynieckim w Kaliszu[29].

Odznaczenia

W trakcie służby w armii rosyjskiej został odznaczony Orderem Świętego Stanisława III klasy, Orderem Świętej Anny II i III klasy oraz perskim Orderem Lwa i Słońca II i III klasy[6].

Przypisy

  1. 1 2 Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓, s. 325, 990.
  2. 1 2 3 Wize 1938 ↓, s. 9.
  3. ↑ Jarno 2022 ↓, s. 198.
  4. 1 2 Jarno 2022 ↓, s. 199.
  5. 1 2 3 Jarno 2022 ↓, s. 200.
  6. 1 2 3 Jarno 2022 ↓, s. 201.
  7. ↑ Dz. Rozk. Wojsk. Nr 4 z 16 stycznia 1919 roku, poz. 197.
  8. 1 2 3 4 5 Wize 1938 ↓, s. 10.
  9. ↑ Jarno 2001 ↓, s. 39.
  10. ↑ Jarno 2001 ↓, s. 30, 39.
  11. ↑ Jarno 2022 ↓, s. 206.
  12. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 27 z 21 lipca 1920 roku, s. 595, 613.
  13. ↑ Rozkaz DOGen. Kielce ↓, Nr 60 z 12 lipca 1920 roku, pkt 692.
  14. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 21 z 9 czerwca 1920 roku, s. 423.
  15. ↑ Rozkaz DOGen. Kielce ↓, Nr 66 z 29 lipca 1920 roku, pkt 614.
  16. ↑ Rozkaz DOGen. Kielce ↓, Nr 66 z 29 lipca 1920 roku, pkt 613.
  17. ↑ Spis oficerów 1921 ↓, s. 176, 976.
  18. ↑ Lista starszeństwa 1922 ↓, s. 23.
  19. ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 16, 296, 397.
  20. ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 16, 268, 342.
  21. ↑ Pochwała. „Rozwój”. 174, s. 7, 1925-06-26. Łódź..
  22. ↑ Jarno 2022 ↓, s. 212.
  23. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 3 z 14 stycznia 1925 roku, s. 14.
  24. ↑ Jarno 2001 ↓, s. 170.
  25. ↑ Jarno 2022 ↓, s. 211.
  26. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 5 z 5 lutego 1927 roku, s. 38, 44.
  27. 1 2 Jarno 2022 ↓, s. 217.
  28. ↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 897.
  29. 1 2 Jarno 2022 ↓, s. 218.

Bibliografia

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.