Solar Orbiter
Ilustracja
Solar Orbiter – wizja artysty
Zaangażowani

ESA/NASA

Rakieta nośna

Atlas V 411

Miejsce startu

Cape Canaveral, USA

Cel misji

Słońce

Orbita (docelowa, początkowa)
Perycentrum

0,28 au

Apocentrum

1,2 au[1]

Nachylenie

24°

Czas trwania
Początek misji

10 lutego 2020 (04:03 UTC)

Wymiary
Kształt

graniastosłup

Wymiary

2,5 × 3,1 × 2,7 m

Masa całkowita

1800 kg

Masa aparatury naukowej

209[2] kg

Solar Orbiter – projekt badawczy Europejskiej Agencji Kosmicznej, realizowany we współpracy z NASA, w ramach którego 10 lutego 2020 w stronę Słońca została wysłana sonda kosmiczna. Sondę na orbitę okołosłoneczną wyniosła rakieta Atlas V 411, startująca z kosmodromu Cape Canaveral Air Force Station[3].

Cele naukowe

Sonda została zaprojektowana do wykonywania obserwacji Słońca z bardzo bliskiej odległości. Solar Orbiter umożliwi badania gwiazdy i jej korony, pomiary wiatru słonecznego w prawie niezakłóconym stanie[4], magnetosferę oraz słabo widoczne z Ziemi bieguny Słońca[5].

Misja ma odpowiedzieć na pytania:

Solar Orbiter będzie ściśle współpracował z wystrzeloną w 2018 przez NASA sondą Parker Solar Probe. Dzięki danym z tych dwóch misji możliwe ma być uzyskanie więcej informacji niż każda z nich dostarczyłaby osobno. Informacje te mają pomóc w wyjaśnianiu zagadnień związanych z rozwojem planet, pochodzeniem życia, działaniem Układu Słonecznego, początkiem Wszechświata. Ponadto pozwolą lepiej zrozumieć genezę wiatru słonecznego czy przewidywać okresy wzmożonej aktywności Słońca z rozbłyskami, zagrażającymi elektronice i energetyce na Ziemi[7].

Instrumenty

Start misji

Solar Orbiter posiada na pokładzie 10 instrumentów pomiarowych:

  • Energetic Particle Detector (EPD) – detektor cząstek energetycznych
  • Extreme Ultraviolet Imager (EUI) – matryca obrazowania w głębokim ultrafiolecie
  • magnetometr (MAG)
  • Metis – koronograf
  • Polarimetric and Helioseismic Imager (PHI) – matryca obrazowania polarymetrycznego i heliosejsmicznego
  • Radio and Plasma Waves (RPW) – analizator fal radiowych i plazmowych (urządzenie do pomiarów pola elektromagnetycznego, gęstości elektronów i temperatury)
  • Heliospheric Imager (SoloHI) – matryca obrazowania heliosferycznego
  • Spectral Imaging of the Coronal Environment (SPICE) – aparat obrazowania spektralnego środowiska koronalnego
  • X-ray Spectrometer/Telescope (STIX) – teleskop/spektroskop rentgenowski
  • Solar Wind Plasma Analyser (SWA) – analizator plazmy wiatru słonecznego[2][7]

Przebieg misji

Porównanie rozmiarów Słońca widzianego z odległości 1 au (po lewej) i 0,284 au (po prawej)

Budowa Solar Orbiter trwała około 10 lat i kosztowała 500 mln euro[7]. Początkowo start był planowany na rok 2017, ale został kilkukrotnie przełożony. Ostatecznie sonda została wyniesiona 10 lutego 2020 o 5:03 (CET). Po 3,5 latach osiągnie peryhelium, kilkukrotnie wykorzystując asystę grawitacyjną Wenus w celu opuszczenia ekliptyki[5]. Najmniejszą odległość, na jaką sonda się zbliży do Słońca (42 miliony kilometrów) będzie osiągać co 5 miesięcy[6]. Jej orbita będzie synchroniczna z obrotem Słońca, co zapewni długie obserwacje, ukazujące w czasie rzeczywistym rozwój zjawisk słonecznych[7]. Początkowo będzie prowadzić badania z szerokości ok. 24°, aby po ok. 8 latach wznieść się na szerokość przekraczającą 30° (maks. 33°). Pozwoli to po raz pierwszy zaobserwować słoneczne bieguny z takiej pozycji (z Ziemi są widoczne pod kątem maks. 7°)[6][2]. Pierwsze, testowe dane z teleskopu STIX powinny dotrzeć na Ziemię po miesiącu od startu sondy, natomiast rutynowe badania naukowe rozpoczną się w listopadzie 2021 roku[7].

Przypisy

  1. ↑ Solar Orbiter Summary. esa.int. [dostęp 2020-02-04]. (ang.).
  2. 1 2 3 Solar Orbiter factsheet. esa.int. [dostęp 2020-02-04]. (ang.).
  3. ↑ Anna Heiney: Solar Orbiter Embarks on Ambitious Mission to Face the Sun. nasa.gov, 2020-02-10. [dostęp 2020-02-10]. (ang.).
  4. ↑ Sonda Solar Orbiter podczas testów termiczno-próżniowych. esa.int, 2019-05-02. [dostęp 2020-02-08].
  5. 1 2 Solar Orbiter – w poniedziałek rusza misja ESA na słoneczne bieguny. naukawpolsce.pap.pl, 2020-02-05. [dostęp 2020-02-08].
  6. 1 2 3 Objectives. esa.int, 2019-09-01. [dostęp 2020-02-08]. (ang.).
  7. 1 2 3 4 5 Elżbieta Kuligowska: Sonda Solar Orbiter w podróży na miejsce startu. urania.edu.pl, 2019-10-20. [dostęp 2020-02-07].

Linki zewnętrzne

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.