Sobór Przeczystej Bogurodzicy
Vilniaus Dievo Motinos Ėmimo į Dangų katedra
sobór katedralny
Ilustracja
Widok ogólny soboru
Państwo

 Litwa

Miejscowość

Wilno

Wyznanie

prawosławne

Kościół

Rosyjski Kościół Prawosławny

Eparchia

wileńska i litewska

Katedra

od 1940

Wezwanie

Przeczystej Bogurodzicy

Wspomnienie liturgiczne

15/28 sierpnia (Zaśnięcie Bogurodzicy)

Położenie na mapie Wilna
Mapa konturowa Wilna, w centrum znajduje się punkt z opisem „Sobór Przeczystej Bogurodzicy”
Położenie na mapie Litwy
Mapa konturowa Litwy, po prawej nieco na dole znajduje się punkt z opisem „Sobór Przeczystej Bogurodzicy”
Ziemia54°40′52,0″N 25°17′32,4″E/54,681111 25,292333
Strona internetowa

Sobór Przeczystej Bogurodzicy – sobór katedralny prawosławnej eparchii wileńskiej i litewskiej, wybudowany w stylu nawiązującym do sztuki gruzińskiej, usytuowany w Wilnie przy ulicy Maironio (św. Anny). Siedziba parafii[1].

Widok na ikonostas

Pierwsza świątynia prawosławna w tym miejscu została zbudowana w 1346 r. przez wielkiego księcia Olgierda, według tradycji z inicjatywy jego żony Julianny. Obecnie stojący budynek zawiera fragmenty gotyckich murów wzniesionych na koszt hetmana Konstantego Iwanowicza Ostrogskiego w XVI wieku. W 1513 r. w soborze została pochowana Helena Moskiewska, żona króla polskiego i wielkiego księcia litewskiego Aleksandra Jagiellończyka. W latach 1607–1794 była unickim soborem metropolitarnym. W 1748 r. cerkiew spłonęła. W 1785 r. została odbudowana w stylu barokowym. Cerkiew została zbombardowana przez wojska rosyjskie podczas insurekcji kościuszkowskiej.

Cerkiew przed 1748 r.
Cerkiew po unickiej odbudowie w 1785 r. i przed rosyjską przebudową z 1868 r.

Zaniedbana cerkiew została w 1808 r. kupiona przez Uniwersytet Wileński, który po klasycystycznej przebudowie w 1822 r. według projektu Karola Podczaszyńskiego umieścił w jej wnętrzach anatomicum, audytorium oraz bibliotekę. Po zlikwidowaniu uniwersytetu w ramach represji po powstaniu listopadowym, budynek otrzymała Akademia Duchowna, a po przeniesieniu jej do Petersburga w 1842 r. budynek przeznaczono na rosyjskie koszary wojskowe, mieszkania i bibliotekę. Z inicjatywy rosyjskiego gubernatora Michaiła Murawjowa, według projektu Aleksandra Riazanowa i Nikołaja Czagina powstała w latach 1865–1868 obecna cerkiew w stylu gruzińskim[1]. Przy jej budowie częściowo wykorzystano zachowane fragmenty murów z XVI wieku ufundowanych przez hetmana Ostrogskiego.

We wnętrzu znajdują się tablice pamiątkowe żołnierzy rosyjskich poległych w powstaniu styczniowym.

Przypisy

  1. 1 2 Krzysztof Wałejko (z zespołem red. ks. Marek Borysiak, Anna Franko, Irena Jutkiewicz i Katarzyna Jutkiewicz: Praktyczny przewodnik po Wilnie. Przedsiębiorstwo Wydawnicze „Krzysztof Wałejko”, Suwałki 2003, s. 99. ISBN 83-918978-2-6.

Bibliografia

  • Tomas Venclova: Wilno. Przewodnik. Wilno: R. Paknio Leidykla, 2002. ISBN 9986-830-47-8.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.