Semko
Autor

Józef Ignacy Kraszewski

Typ utworu

powieść historyczna

Wydanie oryginalne
Miejsce wydania

Kraków

Język

polski

Data wydania

1882

Wydawca

Spółka Księgarzy Warszawskich

poprzednia
Biały książę
następna
Matka królów
Jadwiga obserwująca wjazd Jagiełły na Wawel (mal. Aleksander Lesser, 1854)

Semko (Czasy bezkrólewia po Ludwiku. Jagiełło i Jadwiga) – trzytomowa powieść historyczna Józefa Ignacego Kraszewskiego wydana po raz pierwszy (i jedyny za życia autora) w 1882 roku, należąca do cyklu Dzieje Polski.

Jej główny motyw literacki stanowi walka o władzę w XIV-wiecznej Polsce na tle wewnętrznego chaosu po śmierci Ludwika Węgierskiego. Tytułową postać księcia mazowieckiego autor wykorzystał dla ukazania go jako obiektu politycznych rozgrywek w ciągu czterech lat życia Polski (1382-1386) w niebezpiecznym momencie zwrotnym zmiany dynastii.

Rękopis utworu przechowywany w Bibliotece Narodowej, uległ zniszczeniu podczas powstania warszawskiego w 1944 r.

Treść

Po zgonie niechętnie tolerowanego władcy, podczas długotrwałego bezkrólewia nie tylko odżywa dawny konflikt pomiędzy Wielkopolską i Małopolską, ale odnawia się niszczący dla Wielkopolan, krwawy spór Grzymalitów z Nałęczami. Zniweczone zostają też plany dynastyczne zmarłego króla, gdy Polacy zgodnie odrzucają kandydaturę Zygmunta Luksemburskiego i kwestionują przyznanie korony starszej córce zmarłego – Marii, a Wielkopolanie wprost domagają się objęcia tronu przez rodzimego potomka piastowskiej dynastii. Wewnętrzny zamęt pogłębiają intrygi krzyżackie i w tę dramatyczną sytuację zostaje ostatecznie wmanewrowany młody i niedoświadczony książę płocki Siemowit IV (Semko), któremu zarówno krzyżacy, jak i właśni zwolennicy pod wodzą Bartosza z Odolanowa wmawiają szanse na szybkie objęcie tronu. Temu rozwiązaniu sprzeciwiają się jednak Małopolanie, co faktycznie doprowadza niemal do wybuchu wojny domowej. Groźbę ponownego rozbicia państwa ratuje odwlekana decyzja węgierskiej królowej-wdowy Elżbiety, przeznaczającej na tron polski młodszą ze swych córek – Jadwigę. Gdy przybywa do Polski i powstaje problem znalezienia dla niej odpowiedniego małżonka, odżywają ponownie nadzieje stronników mazowieckiego Semka pragnących za wszelką cenę osadzić go w Krakowie. Zamiar ten niweczy jednak zdecydowany opór małopolskich panów. W sytuacji nieuchronnego impasu pojawia się nagle nowe rozwiązanie - kandydatura wielkiego księcia Litwy, Jagiełły, która obu krajom doraźnie i w przyszłości obiecuje wielostronne korzyści. Rzecznikiem jego sprawy staje się Semko, który sam zawarł z Jagiełłą korzystną ugodę. Kolejną trudność stwarza jednak młoda królowa, która odrzuca Litwina jako kandydata na męża, pozostając wierna Wilhelmowi Habsburgowi, któremu przyrzeczono ją jeszcze w dzieciństwie. Komplikując już napiętą sytuację, zachęcony Wilhelm przybywa do Krakowa jako kolejny niemiecki pretendent do tronu. W rezultacie omal nie dochodzi do ucieczki i uprowadzenia młodej królowej, czemu w ostatniej chwili zapobiega królewski dworzanin Dymitr z Goraja. W szczęśliwym zakończeniu Jadwiga ostatecznie godzi się na związek z Jagiełłą, a Semko poślubia obiecaną przez niego siostrę Olgę.

Przypisy

    Bibliografia

    Linki zewnętrzne

    This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.