Semi Radradra
Ilustracja
Pełne imię i nazwisko

Semi Radradra Turagasoli Waqavatu[1][2][3]

Pseudonim

The Semi Trailer[4][5][6]

Data urodzenia

13 czerwca 1992[1][7]

Wzrost

190 cm[8]

Masa ciała

110 kg[8]

Rugby union
Pozycja

środkowy ataku, skrzydłowy

Kariera juniorska
Lata Zespół
Somosomo Sharks
Kariera seniorska[infobox 1]
Lata Zespół Wyst. (Pkt.)
Somosomo Sharks
2011 Vatukoula
2017–2018 Tulon[9] 17 (15)
2018–2020 Bordeaux Bègles[9] 29 (45)
2020– Bristol Bears[7] 8 (10)
Reprezentacja narodowa[infobox 2]
rugby union
Lata Reprezentacja Wyst. (Pkt.)
2011  Fidżi U-20[10] 4 (15)
2018–  Fidżi[7] 10 (25)
rugby 7
Lata Reprezentacja Turn. (Pkt.)
2011–  Fidżi[11]
Rugby league
Pozycja

skrzydłowy

Kariera juniorska
Lata Zespół
2012 Parramatta Eels
Kariera seniorska
Lata Zespół Wyst. (Pkt.)
2013 Wentworthville Magpies
2013–2017 Parramatta Eels[1] 94 (330)
Reprezentacja narodowa
Lata Reprezentacja Wyst. (Pkt.)
2013–2014  Fidżi[1] 4 (4)
2016  Australia[1] 1 (0)
  1. Mecze i punkty w lidze akt. w dniu 10 października 2020 r.
  2. Mecze i punkty w reprez. akt. w dniu 9 października 2019 r.
Radradra w barwach Wentworthville Magpies (2013)

Semi Radradra (wym. [ˈse.mi radˈrad.ra], ur. 13 czerwca 1992[1][2][7]) – fidżyjski rugbysta występujący na pozycji skrzydłowego bądź środkowego ataku, zawodnik rugby union, a wcześniej rugby league. Występował w fidżyjskich reprezentacjach siedmio-, trzynasto- i piętnastoosobowej, w składzie każdej uczestnicząc w rozgrywkach o puchar świata; ponadto jednokrotny reprezentant Australii w rugby league. Drużynowy wicemistrz Oceanii w rugby 7.

Młodość

Radradra wywodzi się ze wsi Somosomo na wyspie Taveuni[12][13][14]. Uczęszczał do lokalnych szkół Somosomo District School, Niusawa Secondary School, Holy Cross College a następnie do Latter Day Saints College w Suvie[15][16][17]. W młodości z powodzeniem uprawiał lekkoatletykę, w szczególności bieg na 200 metrów czy rzut oszczepem[4]. Treningi rugby union rozpoczął w lokalnym klubie Somosomo Sharks[15][18] dopiero w wieku lat 16[16][19]. W 2010 roku uczestniczył w miejscowym turnieju Nasekula Sevens[15].

Występując jedynie w lokalnych rozgrywkach został zauważony i w pierwszej połowie 2011 roku włączony do składu reprezentacji do lat 20, która w czerwcu brała udział w mistrzostwach świata[20]. Podczas turnieju we Włoszech fidżyjska drużyna zajęła szóste, najwyższe w swojej historii miejsce[14]. Sam Radradra w czterech meczach zdobył trzy przyłożenia[10], najwięcej w kadrze[21]. Po powrocie z mistrzostw trener kadry U-20 Inoke Male namówił młodego zawodnika na przenosiny do klubu z Vatokouli na wyspie Viti Levu[14][16][17].

Wkrótce 19-latek dołączył do seniorskiej reprezentacji w rugby 7. W październiku wziął z nią udział w poprzedzonych turniejem Marist Sevens mistrzostwach Oceanii. W nich Fidżyjczycy zajęli ostatecznie drugie miejsce, zaś Radradra zdobył jedyne przyłożenie w przegranym finale z gospodarzami turnieju, reprezentacją Samoa[22][23]. Następnie w listopadzie i grudniu 2011 roku brał udział w trzech turniejach z cyklu IRB Sevens World Series: w Australii[24], Zjednoczonych Emiratach Arabskich[25] i Południowej Afryce[26]. Zmagania w pierwszym ze wspomnianych zakończyły się zwycięstwem „Flying Fijians”[13][27][28].

Kariera klubowa

W National Rugby League

Dobre występy w zmaganiach „siódemek”, zwłaszcza podczas turnieju w Gold Coast wzbudziły zainteresowanie młodym graczem ze strony zawodowych klubów[4][12][16][29]. Jednym z nich była drużyna Parramatta Eels rywalizująca w NRL, australijskich rozgrywkach rugby league. Choć Radradra nigdy wcześniej nie uprawiał tej odmiany rugby, postanowił skorzystać z nadarzającej się szansy[4][14] – jeszcze w 2011 roku związał się dwuletnim kontraktem z drużyną z przedmieść Sydney[16][30]. Jak wskazywały media, pierwotna umowa miała być warta ok. 10 tys. dolarów rocznie nie licząc premii meczowych[6]. Jednocześnie zawodnik nie wykluczał powrotu do union, odmiany piętnastoosobowej, po upływie pierwszych dwóch lat[16]. Jednym z czynników przemawiających za wyborem Eels była obecność w drużynie Jarryda Hayne’a – australijskiej gwiazdy rugby league fidżyjskiego pochodzenia[12]. Wedle własnych słów Radradry, krótko po dołączeniu do ekipy z Parramatty zapragnął zostać najlepszym Fidżyjczykiem w historii dyscypliny[31].

Początkowe miesiące młody zawodnik spędzał na nauce nowej odmiany gry i jej specyfiki[29][32]. W 2012 roku występował w rozgrywkach młodzieżowych (Toyota Cup), broniąc barw zespołu do lat 20[33]. W roku 2013 grał w klubie filialnym Eels, Wentworthville Magpies, rywalizującym w stanowych zmaganiach New South Wales Cup[34][35].

W lipcu tego samego roku Radradra zadebiutował w 18. kolejce NRL w spotkaniu z Penrith Panthers[36]. Do końca sezonu rozegrał jeszcze sześć meczów, zdobywając pięć przyłożeń[1]. Przed startem nowych rozgrywek brał udział w przedsezonowym turnieju Auckland Nines (rugby league nines)[37], w czasie którego zdobył dla Eels rekordowe pięć przyłożeń[38]. Po części z uwagi na stosunkowo niewysoki kontrakt (wart ok. 70 tys. dolarów rocznie) media już w połowie 2014 roku donosiły o możliwości powrotu fidżyjskiego skrzydłowego do rugby union. Jako zainteresowane jego usługami podawano kluby japońskie i francuskie[5]. Pogłoski te przybierały na sile z uwagi na bardzo wysoką formę zawodnika – w 24 meczach 19-krotnie przykładał piłkę w polu punktowym rywali[1], osiągając wybitne wyniki także w innych elementach[32]. Ponadto jako jedyny wystąpił przy tym we wszystkich meczach Eels[32]. Pozwoliło mu to na zdobycie nagrody dla najlepszego skrzydłowego w NRL w sezonie 2014[39]. W czerwcu 2014 roku Radradra podpisał nowy, czteroletni, wart 250 tys. dolarów rocznie kontrakt ze swoim dotychczasowym zespołem[6][40].

Gdy wydawało się, że odniesiona w drugiej kolejce sezonu 2015 kontuzja kolana uniemożliwi mu występy na podobnym jak przed rokiem poziomie, Radradra w pozostałych 18 kolejkach zdobył aż 24 przyłożenia. Wyczynem tym pobił 33-letni rekord klubu z Parramatty[29][41]. Choć sam wskazywał, że nadal uczy się niektórych taktycznych aspektów league[29], raz jeszcze zdobył trofeum dla najlepszego skrzydłowego w lidze[42].

Sezon 2016 zainicjowano turniejem Auckland Nines[43], w którym Eels okazali się najlepsi, a Radradra został wybrany do drużyny rozgrywek[44]. W lutym 2016 roku jako członek ekipy World All Stars („Gwiazd Świata”) brał także udział w Meczu Gwiazd NRL, w którym jego rywalem była drużyna „Rodzimych Gwiazd” (Indigenous All Stars)[27][45]. W samym starciu górą byli zawodnicy World All Stars, którzy między innymi po przyłożeniu Radradry wygrali 12:8[46]. Dalsza część roku w wykonaniu fidżyjskiego gracza naznaczona była zarówno kłopotami osobistymi (oskarżenia o przemoc domową, choroba ojca)[47][48][49], jak i organizacyjnymi (klub z Parramatty został uznany winnym naruszenia ligowego pułapu wynagrodzeń)[50]. Radradra był także obiektem wzmożonego zainteresowania mediów z powodu swojej decyzji w sprawie zmiany barw narodowych[51][52]. W efekcie pod względem skuteczności na boisku był to najmniej udany okres w czasie występów zawodnika w NRL – w 19 meczach zdobył jedynie 12 przyłożeń[1].

W listopadzie 2016 roku francuski klub rugby union RC Toulonnais ogłosił pozyskania fidżyjskiego skrzydłowego. W komunikacie prasowym wskazano wówczas, że Radradra podpisał roczną umowę z możliwością przedłużenia, która miała wejść w życie wraz z końcem rozgrywek NRL w 2017 roku[53]. Wiadomość ta została następnie zdementowana przez obóz zawodnika, jednak po licznych spekulacjach medialnych władze Eels potwierdziły wcześniejsze informacje pod koniec stycznia 2017 roku[54][55].

Swój ostatni sezon w barwach drużyny z Parramatty skrzydłowy tradycyjnie rozpoczął od udziału w Auckland Nines[56]. W NRL ostatecznie dotarł z ekipą Eels do półfinału rozgrywek, gdzie przegrał z North Queensland Cowboys. W decydującym spotkaniu zdobył jedno z przyłożeń. Tym samym w 26 starciach w kampanii 22 razy kładł piłkę na polu punktowym (dwukrotnie w jednym meczu uzyskał cztery przyłożenia, a ponadto raz raz zdobył hat trick). Oprócz tego zanotował pięć asyst i 24-krotnie przedzierał się przez linię obronną rywali[57]. Łącznie w ciągu niepełnych pięciu sezonów w barwach drużyny z Parramatty zdobył 82 przyłożenia w 94 meczach, co wówczas plasowało go na piątym miejscu w klubowych statystykach[1][57].

Powrót do rugby union

Zgodnie z wcześniejszymi postanowieniami po zakończeniu zmagań ligowych Radradra przeniósł się do Francji. Przed opuszczeniem Australii oświadczył jednak, że nie wyklucza powrotu do drużyny z Parramatty nawet bezpośrednio po wypełnieniu rocznego kontraktu. Wskazywał także, że na jego decyzję o zmianie dyscypliny wpłynęła chęć odcięcia się od pozaboiskowych wydarzeń, jakie spotkały go w Australii[58]. W barwach ekipy z Tulonu debiutował na początku października w ligowym pojedynku z Union Bordeaux Bègles[59]. Niedługo później w meczu Champions Cup ze Scarlets zaliczył też swój pierwszy występ w rozgrywkach europejskich[60]. W następnej kolejce zdobył pierwsze przyłożenie w barwach klubu z Lazurowego Wybrzeża, kiedy zdobył punkty w 62. sekundzie meczu z włoskim Benetton Rugby Treviso[61]. Ostatecznie dla RC Toulonnais Radradra rozegrał 23 spotkania (17 w Top 14 i sześć w European Rugby Champions Cup), zdobywając cztery przyłożenia (odpowiednio trzy i jedno)[9][60].

Już w lutym 2018 roku podano do publicznej wiadomości, że po zakończeniu sezonu Radradra przeniesie się do ekipy ligowego rywala – Borderaux Bègles[62]. W maju Fidżyjczyk został zaproszony do składu legendarnego klubu Barbarian F.C., który mierzył się wówczas z Anglią. „Baa-Baas” w meczu na Twickenham pokonali wówczas reprezentantów Anglii 63:45, zaś były zawodnik Parramatty był jednym z najlepszych graczy tego pojedynku[63].

W sezonie 2018/2019 Radradra rozegrał 20 meczów ligowych, w których zdobył cztery przyłożenia[9], a jego nowy klub, mimo trwającej przez większość sezonu walki o czołowe lokaty zakończył rozgrywki dopiero na 10. miejscu w ligowej tabeli[64]. Znacznie lepiej drużyna z Bordeaux radziła sobie w kolejnym sezonie. Rywalizowała wówczas o najwyższe cele, począwszy od lutego 2020 roku pozostając liderem rozgrywek[65][66]. Także w rozgrywkach europejskich awansując do ćwierćfinału Challenge Cup, osiągnęła na tym polu największy w klubowej historii sukces[67].

Począwszy od połowy 2019 roku media ponownie spekulowały na temat przyszłości fidżyjskiego gracza i jego ewentualnego powrotu do NRL. Wśród potencjalnych zainteresowanych jego sprowadzeniem wymieniano – oprócz ekipy Eels – także inne zlokalizowane w Sydney kluby: Rabbitohs czy Bulldogs. Według doniesień prasowych zawodnik miał być skłonny zrezygnować ze znacznej części swojego wynagrodzenia, byle tylko wrócić do Australii[68][69]. Pomimo tego w listopadzie 2019 roku podano do publicznej wiadomości, że począwszy od sezonu 2020/2021 Fidżyjczyk będzie zawodnikiem angielskiej drużyny Bristol Bears[70]. Jak wskazywały media, wartość trzyletniego kontraktu w drużynie z Premiership (w przybliżeniu 500–750 tys. funtów rocznie) kilkakrotnie przewyższała ofertę najpoważniej zainteresowanej ekipy Rabbitohs[71][72].

Kariera reprezentacyjna

Rugby league

Mając na koncie zaledwie siedem spotkań w profesjonalnych zawodach rugby league[1], w drugiej połowie 2013 roku Radradra otrzymał powołanie do reprezentacji Fidżi na rozgrywany w Anglii puchar świata[14][73]. Swój debiut w drużynie „Fiji Bati” zawodnik z Somosomo zaliczył już w trakcie turnieju, w trzecim meczu grupowym przeciw gospodarzom. Pierwsze spotkanie uświetnił zdobytym w końcówce meczu przyłożeniem, które jednak nie pozwoliło na uniknięcie porażki[74]. Ponadto w czasie mistrzostw pojawił się na placu gry dwukrotnie, wchodząc z ławki rezerwowych w spotkaniach z Samoa (w ćwierćfinale) i przegranym wysoko meczu półfinałowym z Australią[75][76]. W kolejnym roku rozegrał dla Fidżi jeszcze jeden mecz, z Samoa w ramach Pacific Test 2014[75][77].

W lutym 2016 roku mieszkający w Sydney Radradra spełnił trzyletni wówczas wymóg ciągłego pobytu uprawniający go do reprezentowania Australii (w myśl ówczesnych przepisów Rugby League International Federation – RLIF – gra w jednej reprezentacji nie wykluczała w przyszłości występów dla innej)[4]. Niedługo później ogłosił gotowość do gry dla Australii[31], o czym po raz pierwszy wspominał już dwa lata wcześniej[78]. Wkrótce otrzymał powołanie do australijskiej drużyny narodowej na mecz z Nową Zelandią w ramach Anzac Test 2016. Po ogłoszeniu składu kadry na selekcjonera Mala Meningę spadła fala krytyki[79]. Podnoszono, że co prawda Radradra spełnił wymóg rezydencji, jednak nie kwalifikuje się chociażby do występów w rozgrywkach State of Origin – tam bowiem konieczna jest gra na terenie danego stanu (Nowej Południowej Walii bądź Queenslandu) przed ukończeniem 14. roku życia[51][52][79]. Pojawiały się nawet spekulacje, iż wobec zasad dotyczących zmagań State of Origin Radradra w ogóle odejdzie z NRL, jednak sam zawodnik szybko je zdementował[52]. Wskazywał przy tym, że chcąc zyskać uznanie jako najlepszy Fidżyjczyk w historii dyscypliny, musi także grać z najlepszymi, a tę możliwość miała mu dać gra dla „Kangaroos” (jako że reprezentacja Fidżi nie bierze udziału chociażby w prestiżowym Pucharze Czterech Narodów)[51]. Nieoficjalnie wskazywano także motywy finansowe – za jeden mecz w australijskiej drużynie narodowej Radradra zainkasował 20 tys. dolarów, które następnie przekazał rodzinie na Fidżi[80].

Ostatecznie skrzydłowy Parramatty zadebiutował w ekipie „Kangaroos” we wspomnianym Anzac Test w Newcastle, w którym gospodarze pokonali Nowozelandczyków 16:0, czym przekreślił swoje szanse na udział w pucharze świata 2017 w barwach Fidżi[51]. Radradra wystąpił w podstawowym składzie, jednak nie zaprezentował się najlepiej, dodatkowo otrzymując karę 10-minutowego wykluczenia za niesportowe przewinienie[81]. Wkrótce po debiucie skrzydłowego w australijskiej kadrze znowelizowano zasady RLIF dotyczące okresu rezydencji, niekiedy nazywane wówczas „regułą Radradry” (Radradra rule). W konsekwencji czas stałego pobytu niezbędny do nabycia uprawnień do reprezentowania kraju zamieszkania wydłużono z trzech do pięciu lat[82][83].

We wrześniu 2016 roku zawodnik jako członek drużyny Prime Minister’s XIII[uwaga 1] brał udział w meczu z Papuą-Nową Gwineą. W spotkaniu tym zdobył jedno z przyłożeń, jednak z powodu wstrząśnienia mózgu przedwcześnie zakończył zmagania[84]. Jesienią w związku z ciążącymi na nim zarzutami o przemoc domową Radradra nie był brany pod uwagę przy ustalaniu składu „Kangaroos” na Puchar Czterech Narodów[85]. Jak się później okazało, mecz z Nową Zelandią był jedynym w jego wykonaniu w australijskiej pierwszej reprezentacji[1].

Rugby union

Wkrótce po powrocie do rugby union Radradra znalazł się w szerokim składzie reprezentacji Fidżi w rugby 7 na igrzyska Wspólnoty Narodów 2018[86], jednak ostatecznie nie otrzymał powołania na rozgrywane w Gold Coast zawody[87]. W reprezentacji piętnastooosobowej debiutował w czerwcu 2018 roku, kiedy podczas Pucharu Narodów Pacyfiku Fidżyjczycy mierzyli się z Gruzinami[7][88]. Całe rozgrywki zakończyły się zwycięstwem Radradry i kolegów[89]. Bezpośrednio po zakończeniu tych zawodów wraz z reprezentacją „siódemek” uczestniczył w turnieju London Sevens. Zakończył się on zwycięstwem drużyny z Melanezji, a Radradra został wybrany najlepszym graczem finału[90]. W lipcu brał udział w pucharze świata w rugby 7, który rozgrywany był w San Francisco[91]. „Flying Fijians” po porażce z Południową Afryką zajęła ostatecznie miejsce czwarte[92]. W listopadzie uczestniczył w dwóch meczach testowych drużyny „piętnastek”. W obu też zdobywał punkty przez przyłożenie – ze Szkocją oraz Francją[93]. Zwycięstwo w drugim z wymienionych spotkań było pierwszym w historii fidżyjskiej reprezentacji odniesionym nad tym rywalem[94].

W roku 2019 wychowanek Somosomo Sharks notował kolejne bardzo dobre występy w reprezentacji narodowej[95]. Po spotkaniach podczas dorocznego Pucharu Narodów Pacyfiku[3], otrzymał także powołanie na puchar świata[96]. W czasie rozgrywanych w Japonii mistrzostw Fidżyjczycy nie zdołali spełnić pokładanych w nich oczekiwań i nie awansowali do fazy pucharowej[97], jednak sam Radradra oceniany był jako jeden z najlepszych graczy fazy grupowej[98]. W spotkaniu z Gruzją zdobył dwa przyłożenia, asystował przy dwóch kolejnych, zaliczył także 177 metrów z piłką w rękach oraz pięciokrotnie przerywał linię obronną rywali, co dało mu tytuł gracza meczu[99]. Podobne wyróżnienie otrzymał po przegranym meczu z reprezentacją Walii[100]. Łącznie odnotowano, że w czterech spotkaniach fazy grupowej wykonał 62 rajdy z piłką (carries), w czasie których przesunął grę o 400 metrów, mijając przy tym 29 rywali[98].

Statystyki

Stan na dzień 9 października 2019 r.[75][93]

Występy na arenie międzynarodowej
Przyłożenia na arenie międzynarodowej
Lp.DataMiejscePrzeciwnikRozgrywki
rugby league
1.9 listopada 2013KC Stadium, Kingston upon Hull AngliaPuchar Świata w Rugby League 2013
rugby union
2.16 czerwca 2018Stadion Narodowy, Suva GruzjaPuchar Narodów Pacyfiku 2018
3.10 listopada 2018Murrayfield Stadium, Edynburg Szkocjamecz testowy
4.24 listopada 2018Stade de France, Saint-Denis Francjamecz testowy
5.3 października 2019Hanazono Rugby Stadium, Higashiōsaka GruzjaPuchar Świata w Rugby 2019
6.

Nagrody i wyróżnienia

  • nagroda dla najlepszego skrzydłowego roku w National Rugby League (Dally M Winger of the Year)
  • nagroda Rugby League International Federation dla najlepszego zawodnika roku 2014 na Fidżi (RLIF Fiji International Player of the Year)[101]
  • nominacja do nagrody Provale dla najlepszego zawodnika sezonu 2017/2018 w Top 14 (Meilleur Jouer de Top 14)[102]
  • nagroda Fiji Sun dla sportowca roku 2019 (Fiji Sun Sportsman of the Year 2019)[95]
  • nominacja do nagrody European Professional Club Rugby dla najlepszego zawodnika roku 2020 w Europie (EPCR European Rugby Player of the Year)[103]

Życie osobiste

Semi pochodzi z niezamożnej rodziny[5], jest jednym z siedmiorga dzieci Luisy Sery i Samisoniego Waqavatu[5][17] – ma czterech braci i dwie siostry, jest trzecim dzieckiem swoich rodziców[17][80][104]. Ojciec Samisoni w przeszłości był urzędnikiem[17], jednak z powodu gruźlicy płucnej musiał odejść z pracy[5][48]. W rodzinnym gospodarstwie uprawiano pieprz metystynowy (kavę)[12]. Oprócz pomocy na roli Radradra w młodości, podczas swojego pobytu w Vatukouli pracował w miejscowej kopalni złota, gdzie zarabiał ok. 300 dolarów miesięcznie[6][19]. Po osiągnięciu sukcesu sportowego zawodnik zaczął intensywnie wspierać finansowo swoją rodzinę, przekazując jej znaczną część własnych zarobków oraz chociażby fundując budowę nowego domu[17][80].

W ramach pamięci i wsparcia lokalnej społeczności Radradra w 2019 zorganizował i ufundował w Somosomo turniej rugby 7 pod nazwą Radradra 7s, w którym udział wzięło łącznie 88 drużyn: męskich, żeńskich i młodzieżowych[18].

Ze względu na potężną posturę zawodnik zyskał przydomek „Semi Trailer”. Stanowi on grę słów: połączenie imienia zawodnika ze sformułowaniem semi trailer, które w języku angielskim oznacza naczepę ciężarową[4][5][6].

W czerwcu 2016 roku Radradra został oskarżony przez byłą partnerkę Perinę Ting o to, że w okresie od września 2014 do kwietnia 2015 roku dopuszczał się wobec niej przemocy domowej. Jednym z zarzutów postawionych Fidżyjczykowi było uderzenie kobiety w brzuch na kilka tygodni przed narodzinami ich córki. Ponadto była partnerka wskazywała, że sportowiec nie wywiązuje się z zapłaty alimentów w ustalonej wysokości. Sam zawodnik zaprzeczał, by do któregokolwiek z czynów doszło, zaś członkowie rodziny zarzucali Ting kłamstwo. W trakcie postępowania Radradra przez krótki okres był tymczasowo aresztowany, ponadto orzeczono w stosunku do niego zakaz zbliżania się do byłej partnerki. Ostatecznie wszystkie zarzuty zostały wycofane, a sprawa zakończyła się umorzeniem w maju 2017 roku[47][48][105][106][107].

W sierpniu 2017 roku Semi poślubił Vikę Fifitę, którą poznał w czasie nauki w Latter Day Saints College. Ceremonia odbyła się na Fidżi w obrządku mormońskim[17][49][108].

Uwagi

  1. Prime Minister’s XIII to oficjalny zespół reprezentacyjny składający się z graczy tych zespołów NRL, które nie zakwalifikowały się do fazy pucharowej rozgrywek.

Przypisy

  1. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 Semi Radradra [online], rugbyleagueproject.org [dostęp 2020-04-27] [zarchiwizowane z adresu 2019-09-05] (ang.).
  2. 1 2 Semi Radradra Turagasoli Waqavatu [online], Rugby League International Federation, Puchar Świata w Rugby League 2013, 2013 [dostęp 2020-04-27] [zarchiwizowane z adresu 2016-08-08] (ang.).
  3. 1 2 Pacific Nations Cup | Teams | Fiji [online], World Rugby, 2019 [dostęp 2020-04-27] [zarchiwizowane z adresu 2020-04-26] (ang.).
  4. 1 2 3 4 5 6 Fijian Flyer Opts For Oz, „Fiji Sun”, Australian Associated Press, 25 lutego 2016 [dostęp 2020-04-27] [zarchiwizowane z adresu 2016-04-30] (ang.).
  5. 1 2 3 4 5 6 Peter Badel, Eels sensation Semi Radradra the target of cashed-up French and Japanese rugby clubs, „The Courier-Mail”, 7 kwietnia 2014 [dostęp 2020-04-27] [zarchiwizowane z adresu 2020-04-21] (ang.).
  6. 1 2 3 4 5 Phil Rothfield, Semi Radradra agrees to four-year deal with Parramatta Eels, „The Daily Telegraph”, 3 czerwca 2014 [dostęp 2020-04-27] [zarchiwizowane z adresu 2020-04-27] (ang.).
  7. 1 2 3 4 5 Semi Radradra Waqavatu | Fiji [online], ESPN Scrum [dostęp 2020-04-27] [zarchiwizowane z adresu 2020-04-26] (ang.).
  8. 1 2 Semi Radradra [online], Union Bordeaux Bègles [dostęp 2020-04-27] [zarchiwizowane z adresu 2020-04-25] (fr.).
  9. 1 2 3 4 Player statistics Radradra Semi - club stats [online], itsrugby.co.uk [dostęp 2020-04-27] [zarchiwizowane z adresu 2020-04-23] (ang.).
  10. 1 2 Semi Radradra [online], Międzynarodowa Rada Rugby, Mistrzostwa Świata U-20 w Rugby Union Mężczyzn 2011, czerwiec 2011 [dostęp 2020-04-27] [zarchiwizowane 2012-11-02] (ang.).
  11. Semi Radradra [online], World Rugby Sevens Series, World Rugby [dostęp 2020-04-27] [zarchiwizowane z adresu 2020-04-22] (ang.).
  12. 1 2 3 4 Adrian Proszenko, Kava farmer Semi Radradra drawn to Eels by Jarryd Hayne, „The Sydney Morning Herald”, 10 marca 2014 [dostęp 2020-04-27] [zarchiwizowane z adresu 2018-11-30] (ang.).
  13. 1 2 Simione Haravanua, What Made Semi Radradra Become The Player He Is Today?, „Fiji Sun”, 21 października 2019 [dostęp 2020-04-27] [zarchiwizowane z adresu 2019-10-27] (ang.).
  14. 1 2 3 4 5 Vuniwaqa Bola-Bari, Radradra Survives Test, „Fiji Sun”, 28 września 2013 [dostęp 2020-04-27] [zarchiwizowane z adresu 2020-04-24] (ang.).
  15. 1 2 3 Anasilini Ratuva, Somosomo Proud Of Radradra, „Fiji Sun”, 9 czerwca 2011 [dostęp 2020-04-27] [zarchiwizowane z adresu 2020-04-26] (ang.).
  16. 1 2 3 4 5 6 Anasilini Ratuva, New Sevens Star Wants To Taste Big League, „Fiji Sun”, 22 grudnia 2011 [dostęp 2020-04-27] [zarchiwizowane z adresu 2014-04-11] (ang.).
  17. 1 2 3 4 5 6 7 Chasing dreams, „The Fiji Times”, 6 sierpnia 2017 [dostęp 2020-04-27] [zarchiwizowane z adresu 2020-04-23] (ang.).
  18. 1 2 Eroni Tuinuku, Radradra to feature in Taveuni 7s tournament, „The Fiji Times”, 17 maja 2019 [dostęp 2020-04-27] [zarchiwizowane z adresu 2020-04-25] (ang.).
  19. 1 2 Andrew Voss, Voss: Radradra is a great success story [online], National Rugby League, 27 kwietnia 2016 [dostęp 2020-04-27] [zarchiwizowane z adresu 2020-04-22] (ang.).
  20. Mere Naleba, Coach Confident, „Fiji Sun”, 6 czerwca 2011 [dostęp 2020-04-27] [zarchiwizowane z adresu 2020-04-26] (ang.).
  21. Vuniwaqa Bola, Dere Adds More Players To Injury-Hit 7s Squad, „Fiji Sun”, 16 grudnia 2011 [dostęp 2020-04-27] [zarchiwizowane z adresu 2020-04-26] (ang.).
  22. Ana Madigibuli, Veterans Lead 7s Campaign, „Fiji Sun”, 18 października 2011 [dostęp 2020-04-27] [zarchiwizowane z adresu 2020-04-26] (ang.).
  23. Samoa crowned 2011 Oceania Sevens Champions [online], Federation of Oceania Rugby Unions, 30 października 2011 [dostęp 2020-04-27] [zarchiwizowane 2013-12-12] (ang.).
  24. Gold Coast | Squads | Fiji [online], Międzynarodowa Rada Rugby, IRB Sevens World Series (2011/2012) [dostęp 2020-06-15] [zarchiwizowane z adresu 2012-01-12] (ang.).
  25. Dubai | Squads | Fiji [online], Międzynarodowa Rada Rugby, IRB Sevens World Series (2011/2012) [zarchiwizowane 2011-12-03] (ang.).
  26. South Africa | Squads | Fiji [online], Międzynarodowa Rada Rugby, IRB Sevens World Series (2011/2012) [zarchiwizowane 2012-01-09] (ang.).
  27. 1 2 Leone Cabenatabua, Radradra Switch Food For Thought On Compensation, „Fiji Sun”, 3 kwietnia 2016 [dostęp 2020-04-27] [zarchiwizowane z adresu 2016-06-13] (ang.).
  28. Superb Fiji storm to Gold Coast Sevens title [online], Międzynarodowa Rada Rugby, IRB Sevens World Series (2011/2012), 26 listopada 2011 [zarchiwizowane 2011-11-28] (ang.).
  29. 1 2 3 4 Chris Kennedy, One-on-one with Semi Radradra: Part 1 [online], National Rugby League, 3 lutego 2016 [dostęp 2020-04-27] [zarchiwizowane z adresu 2020-04-24] (ang.).
  30. Recruitment and Retention Update [online], Parramatta Eels, 5 lipca 2013 [dostęp 2020-04-27] [zarchiwizowane z adresu 2020-04-27] (ang.).
  31. 1 2 Chris Kennedy, Burning ambition behind Radradra switch [online], National Rugby League, 2 maja 2016 [dostęp 2020-04-27] [zarchiwizowane z adresu 2020-04-21] (ang.).
  32. 1 2 3 How Good Is: Semi Radradra [online], National Rugby League, 19 stycznia 2015 [dostęp 2020-04-27] [zarchiwizowane z adresu 2020-04-27] (ang.).
  33. Toyota Cup Team Lists: Round 9 [online], National Rugby League, 2 maja 2015 [dostęp 2020-04-27] [zarchiwizowane z adresu 2020-04-25] (ang.).
  34. Round 3: Wenty Team List [online], Parramatta Eels, 19 marca 2013 [dostęp 2020-04-27] [zarchiwizowane z adresu 2020-04-25] (ang.).
  35. VB NSW Cup team lists - round five [online], New South Wales Rugby League, 2 kwietnia 2013 [dostęp 2020-04-27] [zarchiwizowane z adresu 2020-04-25] (ang.).
  36. Round 18: NRL Match Report + Highlights [online], Parramatta Eels, 13 lipca 2013 [dostęp 2020-04-27] [zarchiwizowane z adresu 2020-04-26] (ang.).
  37. Squads for Auckland Nines [online], rugbyleagueweek.com, 14 lutego 2014 [zarchiwizowane 2016-01-15] (ang.).
  38. Dominic Brock, 9 stars who made their name in the Nines [online], National Rugby League, 3 lutego 2016 [dostęp 2020-04-27] [zarchiwizowane z adresu 2020-04-22] (ang.).
  39. 1 2 Michael Carayannis, Dally M 2014: Johnathan Thurston, Jarryd Hayne named first joint winners, „The Sydney Morning Herald”, 29 września 2014 [dostęp 2020-04-27] [zarchiwizowane z adresu 2019-04-28] (ang.).
  40. Radradra Signs Four-Year Deal [online], Parramatta Eels, 4 kwietnia 2014 [dostęp 2020-04-27] [zarchiwizowane z adresu 2020-04-27] (ang.).
  41. Radradra's record day [online], National Rugby League, 6 września 2015 [dostęp 2020-04-27] [zarchiwizowane z adresu 2020-04-24] (ang.).
  42. 1 2 Dally M 2015: Every award winner including Team of the Year, „The Daily Telegraph”, 29 września 2015 [dostęp 2020-04-27] [zarchiwizowane z adresu 2020-04-19] (ang.).
  43. Eels Announce Auckland Nines Squad [online], Parramatta Eels, 31 stycznia 2016 [dostęp 2020-04-27] [zarchiwizowane z adresu 2020-04-26] (ang.).
  44. Chris Kennedy, Auckland Nines Team of the Tournament [online], National Rugby League, 8 lutego 2016 [dostęp 2020-04-27] [zarchiwizowane z adresu 2020-04-27] (ang.).
  45. Tony Webeck, Radradra ready to represent [online], National Rugby League, 9 lutego 2016 [dostęp 2020-04-27] [zarchiwizowane z adresu 2020-04-21] (ang.).
  46. Eden Richards, World All Stars prevail in tight affair [online], National Rugby League, 13 lutego 2016 [dostęp 2020-04-27] [zarchiwizowane z adresu 2020-04-26] (ang.).
  47. 1 2 NRL star Semi Radradra's ex-partner takes out apprehended violence order, „The Guardian”, Australian Associated Press, 29 czerwca 2016 [dostęp 2020-04-27] [zarchiwizowane z adresu 2017-03-12] (ang.).
  48. 1 2 3 Troubled NRL star Radradra signs for Toulon [online], Radio New Zealand, 29 listopada 2016 [dostęp 2020-04-27] [zarchiwizowane z adresu 2020-04-27] (ang.).
  49. 1 2 Radradra: They say happy wife, happy life! [online], Patrramatta Eels, 30 sierpnia 2017 [dostęp 2020-04-27] [zarchiwizowane z adresu 2018-04-13] (ang.).
  50. James Matthey, Semi Radradra walks out on the Parramatta Eels [online], news.com.au, 19 czerwca 2016 [dostęp 2020-04-27] [zarchiwizowane z adresu 2016-11-07] (ang.).
  51. 1 2 3 4 Brad Walter, Why Semi Radradra believes playing for Australia will make him a hero in Fiji, „The Sydney Morning Herald”, 2 maja 2016 [dostęp 2020-04-27] [zarchiwizowane z adresu 2020-04-23] (ang.).
  52. 1 2 3 Parramatta Eels' Semi Radradra dismisses reports he wants to leave NRL over State of Origin eligibility [online], Australian Broadcasting Corporation, 25 marca 2016 [dostęp 2020-04-27] [zarchiwizowane z adresu 2016-08-17] (ang.).
  53. La « bombe » Semi Radradra au RCT ! [online], RC Toulonnais, 28 listopada 2016 [zarchiwizowane z adresu 2016-11-30] (fr.).
  54. Tom Decent, Eels star Semi Radradra signs with French rugby club Toulon, „The Sydney Morning Herald”, 28 listopada 2016 [dostęp 2020-04-27] [zarchiwizowane z adresu 2020-04-23] (ang.).
  55. Semi Radradra manager confirms future [online], Parramatta Eels, 11 stycznia 2017 [dostęp 2020-04-27] [zarchiwizowane z adresu 2018-07-13] (ang.).
  56. Eels announce 2017 Auckland Nines squad [online], Parramatta Eels, 27 stycznia 2017 [dostęp 2020-04-27] [zarchiwizowane z adresu 2020-04-25] (ang.).
  57. 1 2 Season Highlights: Semi Radradra [online], Parramatta Eels, 20 września 2017 [dostęp 2020-04-27] [zarchiwizowane z adresu 2020-04-25] (ang.).
  58. Chris Kennedy, Radradra had to go but keen to return [online], National Rugby League, 15 czerwca 2017 [dostęp 2020-04-27] [zarchiwizowane z adresu 2018-02-19] (ang.).
  59. Semi Radradra makes impressive rugby debut for Toulon in French Top 14 [online], Fox Sports, 9 października 2017 [dostęp 2020-04-27] [zarchiwizowane z adresu 2018-07-10] (ang.).
  60. 1 2 Semi Radradra [online], European Professional Club Rugby [dostęp 2020-04-27] [zarchiwizowane z adresu 2020-04-23] (ang.).
  61. Former NRL star Semi Radradra scores first rugby union try for Toulon [online], Fox Sports, 23 października 2017 [dostęp 2020-04-27] [zarchiwizowane z adresu 2018-07-10] (ang.).
  62. Semi Radradra s’engage à l’UBB [online], Union Bordeaux Bègles, 1 lutego 2018 [dostęp 2020-04-27] [zarchiwizowane z adresu 2020-04-25] (fr.).
  63. Jack de Menezes, England suffer fourth straight defeat in embarrassing humbling by Barbarians ahead of South Africa tour, „The Independent”, 28 maja 2018 [dostęp 2020-04-27] [zarchiwizowane z adresu 2020-04-27] (ang.).
  64. Yoan Leshauriès, Top 14 : C’est encore raté pour l’UBB, „Sud Ouest”, 27 maja 2019 [dostęp 2020-04-27] [zarchiwizowane z adresu 2019-05-27] (fr.).
  65. Top 14, J15 | Union Bordeaux-Begles - LOU Rugby : 37-19 [online], Ligue Nationale de Rugby, 15 lutego 2020 [dostęp 2020-04-27] [zarchiwizowane z adresu 2020-04-26] (fr.).
  66. Jérémy Desoblin, L'UBB arrache la victoire face au CO [online], Eurosport Rugbyrama, 1 marca 2020 [dostęp 2020-04-27] [zarchiwizowane z adresu 2020-04-26] (fr.).
  67. Victoire et qualification historique ! [online], Union Bordeaux Bègles, 11 stycznia 2020 [dostęp 2020-04-27] [zarchiwizowane z adresu 2020-04-26] (fr.).
  68. Leone Cabenatabua, Speculation On Semi Radradra’s Next Move, „Fiji Sun”, 27 lipca 2019 [dostęp 2020-04-27] [zarchiwizowane z adresu 2019-07-28] (ang.).
  69. Homesick Semi Radradra set to sacrifice $2 million to return to the NRL [online], 21 listopada 2019 [dostęp 2020-04-27] [zarchiwizowane z adresu 2020-01-25] (ang.).
  70. Will Carpenter, World class Radradra pens Bears deal [online], Bristol Bears, 27 listopada 2019 [dostęp 2020-04-27] [zarchiwizowane z adresu 2020-01-02] (ang.).
  71. Bristol boss Pat Lam insists they are still 'way under' the salary cap despite splashing the cash on £500,000-a-year Fiji star Semi Radradra, „Daily Mail”, 27 listopada 2019 [dostęp 2020-04-27] [zarchiwizowane z adresu 2020-04-25] (ang.).
  72. Daniel Schofield, Bristol's Pat Lam: New signing Semi Radradra is a 'world-class, X-factor machine', „The Daily Telegraph”, 27 listopada 2019 [dostęp 2020-04-27] [zarchiwizowane z adresu 2020-04-25] (ang.).
  73. 24-man squads for all RLWC2013 nations announced [online], Rugby League International Federation, Puchar Świata w Rugby League 2013, 9 października 2013 [dostęp 2020-04-27] [zarchiwizowane z adresu 2019-07-25] (ang.).
  74. England too strong for Fiji, „Daily Express”, 9 listopada 2013 [dostęp 2020-04-27] [zarchiwizowane z adresu 2020-04-21] (ang.).
  75. 1 2 3 Custom Match List | Semi Waqavutu [online], rugbyleagueproject.org [dostęp 2020-04-27] [zarchiwizowane z adresu 2020-04-23] (ang.).
  76. Australia run in 11 tries to sweep past Fiji and reach RLWC final, „The Guardian”, Press Association, 23 listopada 2013 [dostęp 2020-04-27] [zarchiwizowane z adresu 2013-11-23] (ang.).
  77. Hugh Humphreys, Samoa stun Fiji in Pacific Test [online], Parramatta Eels, 3 maja 2014 [dostęp 2020-04-27] [zarchiwizowane z adresu 2020-04-23] (ang.).
  78. Phil Rothfield, Parramatta Eels winger Semi Radradra dreams of Australian Kangaroos jersey, „The Daily Telegraph”, 5 czerwca 2014 [dostęp 2020-04-27] [zarchiwizowane z adresu 2020-04-27] (ang.).
  79. 1 2 Daniel Lane, Australia coach Mal Meninga says Fijian flier Semi Radradra is a true blue Kangaroo, „The Sydney Morning Herald”, 27 kwietnia 2016 [dostęp 2020-04-27] [zarchiwizowane z adresu 2020-04-23] (ang.).
  80. 1 2 3 David Riccio, Semi Radradra has used almost $200k of NRL earnings to support his family in Fiji, „The Daily Telegraph”, 28 kwietnia 2016 [dostęp 2020-04-27] [zarchiwizowane z adresu 2017-11-17] (ang.).
  81. Kangaroos snap losing streak with Trans-Tasman Test shutout, „The Guardian”, Australian Associated Press, 6 maja 2016 [dostęp 2020-04-27] [zarchiwizowane z adresu 2016-05-09] (ang.).
  82. Rugby league Test eligibility rules set for revamp after Semi Radradra’s selection [online], Fox Sports, 14 maja 2016 [dostęp 2020-04-27] [zarchiwizowane z adresu 2016-07-19] (ang.).
  83. Eligibility rules to change in International Rugby League [online], Newshub, 9 września 2016 [dostęp 2020-04-27] [zarchiwizowane z adresu 2020-04-23] (ang.).
  84. Christian Nicolussi, Prime Minister’s XIII smashes Papua New Guinea 58-0 in Port Moresby, „The Daily Telegraph”, 24 września 2016 [dostęp 2020-04-27] [zarchiwizowane z adresu 2020-04-22] (ang.).
  85. Martin Gabor, Fifita and Radradra not considered: Greenberg [online], National Rugby League, 4 października 2016 [dostęp 2020-04-27] [zarchiwizowane z adresu 2020-04-22] (ang.).
  86. Anasilini Ratuva, Radradra In Games 7s Squad, „Fiji Sun”, 6 stycznia 2018 [dostęp 2020-04-27] [zarchiwizowane z adresu 2019-11-02] (ang.).
  87. Fiji Airways Men’s 7s Team to Commonwealth Games [online], Fiji Rugby Union, 29 marca 2018 [dostęp 2020-04-27] [zarchiwizowane z adresu 2018-03-29] (ang.).
  88. Anasilini Ratuva, Radradra: I’m Honoured, „Fiji Sun”, 15 czerwca 2018 [dostęp 2020-04-27] [zarchiwizowane z adresu 0199-11-05] (ang.).
  89. Stylish Fijians retain Pacific Nations Cup title [online], World Rugby, 16 czerwca 2018 [dostęp 2020-04-27] [zarchiwizowane z adresu 2018-06-17] (ang.).
  90. Fiji's Radradra scoops HSBC Player of the Final in London [online], World Rugby, World Rugby Sevens Series, 4 czerwca 2018 [dostęp 2020-04-27] [zarchiwizowane z adresu 2020-04-10] (ang.).
  91. Fiji Airways Men’s 7s Rugby World Cup Sevens Team Announced [online], Fiji Rugby Union, 15 lipca 2018 [dostęp 2020-04-27] [zarchiwizowane z adresu 2018-09-28] (ang.).
  92. Sam Agars, Rugby World Cup Sevens 2018: Fiji blitzed in bronze final as New Zealand dominate England in Cup decider, „The South China Morning Post”, 23 lipca 2018 [dostęp 2020-04-27] [zarchiwizowane z adresu 2019-09-22] (ang.).
  93. 1 2 Semi Radradra Waqavatu | Match list [online], ESPN Scrum [dostęp 2020-04-27] [zarchiwizowane z adresu 2020-04-26] (ang.).
  94. 'This win is for Fiji': Fijians score first-ever rugby victory over France [online], stuff.co.nz, 25 listopada 2018 [dostęp 2020-04-27] [zarchiwizowane z adresu 2019-02-04] (ang.).
  95. 1 2 Karalaini Tavi, Our Top Two: Radradra And Nagasau, „Fiji Sun”, 2020 [dostęp 2020-04-27] [zarchiwizowane z adresu 2020-01-01] (ang.).
  96. Final 31-member Fiji Airways Flying Fijians squad confirmed for RWC 2019 [online], Fiji Rugby Union, 3 września 2019 [dostęp 2020-04-27] [zarchiwizowane z adresu 2019-09-03] (ang.).
  97. Radradra shines but fitful Fiji fail the consistency test [online], World Rugby, Puchar Świata w Rugby 2019, 14 października 2019 [dostęp 2020-04-27] [zarchiwizowane z adresu 2020-04-22] (ang.).
  98. 1 2 Brilliant Fiji let down by kicking and defence [online], World Rugby, 10 października 2019 [dostęp 2020-04-27] [zarchiwizowane z adresu 2020-04-24] (ang.).
  99. Radradra shines as Fiji put seven tries past Georgia [online], World Rugby, Puchar Świata w Rugby 2019, 3 października 2019 [dostęp 2020-04-27] [zarchiwizowane z adresu 2020-04-22] (ang.).
  100. Wounded Wales beat Fiji in thriller to make last eight [online], World Rugby, Puchar Świata w Rugby 2019, 9 października 2019 [dostęp 2020-04-27] [zarchiwizowane z adresu 2002-04-22] (ang.).
  101. Awards [online], Rugby League International Federation, 2015 [zarchiwizowane z adresu 2015-02-18] (ang.).
  102. Nuit du Rugby 2018 | Les nommés de la 15e édition [online], Ligue Nationale de Rugby, 4 września 2018 [dostęp 2020-04-27] [zarchiwizowane z adresu 2020-04-27] (fr.).
  103. EPCR European Player of the Year award 2020 – nominees announced [online], European Professional Club Rugby, 27 stycznia 2020 [dostęp 2020-04-27] [zarchiwizowane z adresu 2020-04-11] (ang.).
  104. Semi Radradra’s younger brother to play for Somosomo Sharks [online], fijivillage.com, 15 marca 2018 [dostęp 2020-04-27] [zarchiwizowane z adresu 2018-10-09] (ang.).
  105. Ben McClellan, Christian Nicolussi, Semi's family denies Eel hurt partner, „The Courier-Mail” (23), PressReader link zewnętrzny, 30 czerwca 2016 [dostęp 2020-04-27] (ang.).
  106. Semi Radradra free to play NRL after domestic violence hearing adjourned, „The Guardian”, 13 lutego 2017 [dostęp 2020-04-27] [zarchiwizowane z adresu 2018-09-18] (ang.).
  107. Jennifer Browning, NRL star Semi Radradra has assault charges dropped by prosecutors [online], Australian Broadcasting Corporation, 2 maja 2017 [dostęp 2020-04-27] [zarchiwizowane z adresu 2017-08-07] (ang.).
  108. Grace Narayan, Radradra Weds High School Sweetheart, „Fiji Sun”, 9 sierpnia 2017 [dostęp 2020-04-27] [zarchiwizowane z adresu 2019-10-24] (ang.).
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.