Sahak
Սահակ
Katolikos Ormian
Ilustracja
Data urodzenia

354

Data śmierci

438/439

Katolikos Ormian
Okres sprawowania

384-427/428

Wyznanie

chrześcijańskie

Diakonat

do 384

Prezbiterat

do 384

Sakra biskupia

384

Wybór patriarchy

384

Sahak Wielki[1] (Izaak; ur. 354, zm. 438[2]) – arcybiskup królestwa Armenii w latach 384–427 lub 428, następnie od 431 do śmierci współzarządzający Kościołem w Persarmenii wspólnie z hierarchą syryjskim. Jeden z tłumaczy Biblii i literatury patrystycznej na język ormiański, święty Apostolskiego Kościoła Ormiańskiego i Kościoła katolickiego, gdzie wspominany jest 6 lipca[3].

Życiorys

Pochodził z dynastii ormiańskich katolikosów zapoczątkowanej przez Grzegorza Oświeciciela. Zgodnie z panującą w Armenii w IV-V w. tradycją odziedziczył urząd po zmarłym wiele lat wcześniej ojcu, Nersesie I, w 384[4]. Odebrał staranne i wszechstronne wykształcenie, oprócz teologii zajmował się muzyką[5].

Brał udział w opracowywaniu ormiańskiego przekładu Biblii (na podstawie Peszitty), następnie należał również do zespołu tłumaczy przekładających pisma Ojców Kościoła, dekrety soboru nicejskiego i Liturgię św. Bazylego Wielkiego, nazywaną w Armenii Liturgią św. Grzegorza Oświeciciela. Podobnie jak pozostali tłumacze, został przez Apostolski Kościół Armenii kanonizowany[6]. Sahak patronował pracom Mesropa Masztoca nad tworzeniem alfabetu ormiańskiego. Opracowanie alfabetu miało sprzyjać utrwalaniu się chrześcijaństwa wśród Ormian[5].

Samodzielne inicjatywy arcybiskupa zostały negatywnie przyjęte przez szacha Persji[7]. W 428 arystokracja persarmeńska zwróciła się do szacha Bahrama V z prośbą o likwidację monarchii Arsacydów. Odtąd krajem rządzili książęta miejscowi pod nadzorem perskiego marzypana[8]. Sahak, który bezskutecznie protestował przeciwko takiej decyzji i starał się powstrzymać konflikty wewnętrzne między rodami ormiańskimi, został usunięty z urzędu w 427 lub 428[7][9].

Krótko po soborze efeskim (na którym nie było przedstawiciela ormiańskiego episkopatu) szach Bahram V zgodził się ponownie dopuścić go sprawowania urzędu wspólnie z metropolitą pochodzenia syryjskiego. Sahak musiał przed tym złożyć przysięgę, iż nie będzie popierał "herezji Greków" i pozostanie w jedności z Kościołem Syryjskim[10]. Po zapoznaniu się z aktami soboru efeskiego skierował do patriarchy konstantynopolitańskiego Proklosa duchownych Leoncjusza i Habela z prośbą o wydanie opinii o nauczaniu Teodora z Mopsuestii. Proklos napisał wówczas skierowany do Ormian tomos, poświęcony naturze Jezusa. Pod jego wrażeniem Sahak zaprzestał popierania szkoły antiocheńskiej i wystąpił przeciwko metropolitom syryjskim, zaś do Konstantynopola skierował odpowiedź, w której naukę o "dwóch synach w Chrystusie" określił jako "żydowską". Zanim jednak konflikt ten przybrał na sile, Sahak zmarł[11].

Był ostatnim żonatym hierarchą z dynastii biskupów zapoczątkowanej przez Grzegorza Oświeciciela[2]. Jego wnuk Wardan Mamikonian w 451 stał na czele powstania Ormian sprzeciwiających się antychrześcijańskiej polityce szacha Jazdegerda II[12].

Przypisy

  1. ↑ D. M. Lang, Armenia kolebka cywilizacji, s. 303.
  2. 1 2 K. Stopka, Armenia Christiana, s. 39.
  3. ↑ Wspomnienia świętych w 4 tygodniu po pięćdziesiątnicy
  4. ↑ D. M. Lang, Armenia kolebka cywilizacji, s. 152.
  5. 1 2 D. M. Lang, Armenia kolebka cywilizacji, s. 232 i 240.
  6. ↑ K. Stopka, Armenia Christiana, s. 50-51.
  7. 1 2 K. Stopka, Armenia Christiana, s. 52.
  8. ↑ D. M. Lang, Armenia kolebka cywilizacji, s. 155.
  9. ↑ M. Zakrzewska-Dubasowa, Historia Armenii, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Warszawa-Wrocław 1977, s. 46
  10. ↑ K. Stopka, Armenia Christiana, s. 53.
  11. ↑ K. Stopka, Armenia Christiana, s. 54.
  12. ↑ K. Stopka, Armenia Christiana, s. 55.

Bibliografia

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.