Roman Vetulani
Ilustracja
Roman Vetulani w 1893 roku
Data i miejsce urodzenia

8 sierpnia 1849
Bochnia

Data i miejsce śmierci

12 sierpnia 1906
Zawoja

Zawód, zajęcie

nauczyciel

Rodzice

Michał, Franciszka

Małżeństwo

Matylda (I), Elżbieta (II)

Dzieci

Kazimierz, Zygmunt, Maria, Tadeusz, Adam, Elżbieta

Faksymile
Odznaczenia
Medal Jubileuszowy Pamiątkowy dla Cywilnych Funkcjonariuszów Państwowych

Roman Vetulani[uwaga 1] (ur. 8 sierpnia 1849 w Bochni, zm. 12 sierpnia 1906 w Zawoi) – polski nauczyciel filologii klasycznej, c. k. profesor w C.K. Gimnazjum w Sanoku, propagator wychowania fizycznego, działacz społeczny, aktywista i sekretarz sanockiego gniazda Polskiego Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół”, radny miasta Sanoka, członek honorowy Macierzy Szkolnej Księstwa Cieszyńskiego, porucznik rezerwy piechoty C.K. Armii i C.K. Obrony Krajowej.

Ojciec Kazimierza, Zygmunta, Tadeusza i Adama.

Życiorys

Roman Vetulani ok. 1898
Rodzina Vetulanich w 1905
Dom Vetulanich przy ulicy Floriańskiej w Sanoku

Roman Vetulani urodził się 8 sierpnia 1849 w Bochni[1][2]. Był synem Michała Vetulaniego (zm. 1879 w wieku 73 lat)[3] i Franciszki z domu Śliwińskiej (zm. 1891 w wieku 71 lat)[4].

Miał rodzeństwo: braci Jana (buchaltera Kolei Żelaznej Nadwiślańskiej w Warszawie[5] oraz Towarzystwa Dobroczynności w Warszawie, ur. 1842; zm. 31 grudnia 1918 w Warszawie w wieku 76 lat)[6][7][8] i Franciszka (1856–1921, inżyniera) oraz siostry Anielę i Józefę. Rodzina Vetulanich, wywodząca się z Toskanii, sprowadziła się do Polski w XVIII wieku.

W rodzinnej Bochni ukończył szkołę powszechną[9] i niższe gimnazjum[1]. Po ukończeniu wyższego gimnazjum we Lwowie odbył studia w zakresie filologii klasycznej na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Franciszkańskiego we Lwowie[10][1][2]. W C.K. Armii został awansowany na stopień porucznika piechoty liniowej z dniem 1 stycznia 1871[11]. Od tego czasu do około 1879 był oficerem 80 pułku piechoty ze Lwowa[12], pozostając w rezerwie tej jednostki[13][14]. Następnie został przeniesiony do C.K. Obrony Krajowej i zweryfikowany w stopniu porucznika piechoty z dniem 1 stycznia 1871[15]. Około 1880–1881 był oficerem w stanie nieaktywnym, przydzielonym do galicyjskiego batalionu piechoty obrony krajowej nr 63 we Lwowie[16][17].

26 września 1875 jako kandydat stanu nauczycielskiego został mianowany suplentem (zastępcą nauczyciela) w C.K. II Gimnazjum we Lwowie z wykładowym językiem niemieckim[18]. Dysponując egzaminem w zakresie nauczania filologii klasycznej w niższych gimnazjach uczył języków łacińskiego, niemieckiego, polskiego, greckiego[19][20][21].

Reskryptem C.K. Wysokiego Prezydium Rady Szkolnej Krajowej z 22 sierpnia 1883 w charakterze suplenta został przeniesiony ze stanowiska zastępcy nauczyciela z II Gimnazjum we Lwowie na równorzędną posadę do C.K. Gimnazjum w Sanoku[22][23][24]. Reskryptem z 18 sierpnia 1884 C.K. Ministra Wyznań i Oświecenia został mianowany nauczycielem rzeczywistym[25][1]. W sanockim gimnazjum uczył filologii klasycznej, języka łacińskiego, języka polskiego, języka greckiego, gimnastyki oraz był kierownikiem zabaw i gier dla młodzieży, których był inicjatorem[26][27][28][29][30][31][32][33][34][35][36][37][38][39][40][41][42][43][44][45][46]. Reskryptem Wysokiego c. k. Prezydium Rady Szkolnej Krajowej z 29 października 1887 został zatwierdzony na stałe w zawodzie nauczyciela i otrzymał tytuł c. k. profesora[47]. W zawodzie otrzymał ósmą rangę służbową od 1 stycznia 1900[48] i siódmą rangę 27 października 1904[49][50]. Po zapoznaniu się z organizacją gier i zabaw w Parku Jordana w Krakowie wcielił te założenia w ramach sanockiego gimnazjum[10][1][2]. Zajęcia te prowadził w czasie pauz w godzinach szkolnych lub w porach popołudniowych[10]. Był pierwszym sanoczaninem, który stworzył podręcznik szkolny do wychowania fizycznego (1897/1898). Propagował wychowanie fizyczne wśród młodzieży i mieszkańców Sanoka. Zasługi Romana Vetulaniego w zakresie wychowania fizycznego sanockich gimnazjalistów zostały docenione na łamach „Przeglądu Higienicznego” w numerze 10/1895[51].

Został odznaczony austro-węgierskim Medalem Jubileuszowym Pamiątkowym dla Cywilnych Funkcjonariuszów Państwowych[52]. Od władz oraz społeczeństwa otrzymywał także wyrazy uznania za kształtowanie fizycznego rozwoju młodzieży[1].

Udzielał się w działalności społecznej, należąc do różnych towarzystw oraz instytucji humanitarnych[10]. Kulturę fizyczną propagował nie tylko w gimnazjum, ale także wśród mieszkańców Sanoka[2]. Pełnił mandat radnego miejskiego w Sanoku (został wybrany w 1884)[1][10]. Znalazł się w delegacji miasta na pogrzeb Józefa Ignacego Kraszewskiego w Krakowie 18 kwietnia 1887[53] oraz na uroczystość odsłonięcia Pomnika Jana III Sobieskiego we Lwowie 20 listopada 1898 (wraz z Pawłem Hydzikiem)[54][55]. Uzyskał prawo swojszczyzny, oznaczające przynależność do miasta. Był jednym z założycieli sanockiego gniazda Polskiego Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół”[2][56], w którym pełnił funkcje członka i sekretarza wydziału oraz zastępcy delegata Związku[57][58][59] i był jednym z najaktywniejszych działaczy[60][61]. Wraz z przedstawicielami macierzystego oddziału uczestniczył w jubileuszowym I Zlocie Sokolim od 5 do 6 czerwca 1892 we Lwowie z okazji 25-lecia Towarzystwa[59]. Był członkiem wydziału Towarzystwa Korpusów Wakacyjnych w Sanoku[62]. Uczestniczył w Kongresie Pedagogów Polskich we Lwowie (16-18 lipca 1894), gdzie miał wygłosić referat pt. O ile szkoła średnia obecna może przyczynić się do fizycznego wykształcenia młodzieży?[63]. Był członkiem i działaczem Towarzystwa Nauczycieli Szkół Wyższych we Lwowie, 17 listopada 1894 został wybrany zastępcą członka wydziału na rok 1895 koła jasielsko-sanockiego TNSW z siedzibą w Sanoku, z zastępstwem w Sanoku[64]. Działał w Towarzystwie Pomocy Naukowej w Sanoku, gdzie w czerwcu 1896 został wybrany członkiem komisji rewizyjnej[65], a w styczniu 1897 został wybrany rewidentem wydziału[66]. Był członkiem zwyczajnym Macierzy Szkolnej dla Księstwa Cieszyńskiego[67][68][69][70][71], pełnił funkcję delegata[72], a w uznaniu swoich zasług w 1898 otrzymał tytuł członka honorowego tej organizacji[73][74][1]. Był także członkiem Towarzystwa Filologicznego[75], sanockiego koła Towarzystwa Szkoły Ludowej[76].

Pracę zawodową i społeczną kontynuował mimo tego, że chorował[10]. Latem 1906 wyjechał do Zawoi celem poratowania zdrowia[10]. Tam zmarł 12 sierpnia 1906 w wieku niespełna 58 lat na zawał serca[77][78][10][79][10][1][2]. Tam został pochowany 14 sierpnia 1906, a podczas pogrzebu przemówienie pożegnalne wygłosił prof. Antoni Bielak z sanockiego gimnazjum[10][79].

Życie prywatne

Roman Vetulani 19 listopada 1887 zawarł związek małżeński z Matyldą Pisz, córką bocheńskiego drukarza i księgarza Wawrzyńca Pisza oraz Marianny Krawczyńskiej. Ich ślub odbył się w kościele w Bochni, a świadkami byli Władysław Pisz (brat Matyldy) i Jan Vetulani (brat Romana)[9]. W 1889 r. urodził się im syn Kazimierz. Matylda Pisz zmarła w Sanoku po czterech latach małżeństwa, 15 grudnia 1891[80], w wieku trzydziestu lat. Została pochowana w rodzinnym grobie Piszów w Bochni, obok swoich rodziców i dwóch braci[uwaga 2].

Roman Vetulani ożenił się ponownie w 1893 z Elżbietą Karoliną z domu Kunachowicz, z którą miał pięcioro dzieci: Zygmunta (ur. 1894, ekonomistę i dyplomatę), Marię Józefę[81] (1895–1945; absolwentkę VIII klasy w Prywatnym Gimnazjum Żeńskim z prawem publiczności im. Juliusza Słowackiego we Lwowie w 1914 roku[82], magister nauk ekonomicznych, urzędniczkę prywatną Banku Rolnego w Krakowie[83][84][85]), Tadeusza (ur. 1897, biologa i zootechnika), Adama (ur. 1901, historyka prawa średniowiecznego) oraz Elżbietę (zmarłą na gruźlicę 20 grudnia 1921, w wieku 18 lat). Rodzina Vetulanich zamieszkiwała w Sanoku w domu przy ulicy Floriańskiej[86], a od 1886 w Willi Zaleskich przy placu św. Jana.

Podczas pracy w Sanoku Roman Vetulani opiekował się swoim bratankiem, Janem Vetulani (synem Jana), który zmarł w 1888 jako uczeń V klasy sanockiego gimnazjum[5][87][88].

Po śmierci męża wdowa po Romanie Vetulanim, Elżbieta, posiadała realność przy ulicy Podgórze pod numerem konskrypcyjnym 284, gdzie zamieszkiwała wraz z dziećmi[89][90][91].

Po wybuchu I wojny światowej Elżbieta Vetulani wyjechała z Sanoka 19 września 1914 zostawiając dom rodzinny, następnie dotarła do Cieszyna, a po dwóch miesiącach podróży do Wiednia, gdzie przebywała wraz z pięcioma bliskimi osobami[92][93].

Publikacje

  • Czy i o ile szkoła średnia może przyczynić się do fizycznego wykształcenia młodzieży. Kraków, nakładem Towarzystwa Opieki Zdrowia, druk A. Słomskiego i Sp. (1894)[94]
  • Rozkład ćwiczeń i zabaw gimnastycznych dla 6 oddziałów w gimnazyum Sanockiem (1898)[95]
  • Program respirjów, czyli organizacja zabaw szkolnych w przerwach między godzinami nauki przedpołudniowej wraz z porządkiem zabaw popołudniowych (1904)[96][97]

Odznaczenia

Pamięć

Przychylnie o Romanie Vetulanim wyraził się w swoich wspomnieniach jego uczeń w sanockim gimnazjum, Stanisław Rymar, który uznał go za „dobrego filologa”[98].

Tak mówił o Romanie Vetulanim po latach jego wnuk Jerzy:

Cała ta rodzina miała nie tylko włosko-toskańskie korzenie, ale i toskańskie zajęcie; pracowali jako nadzór górniczy w kopalniach soli. (...) Dopiero mój dziadek Roman zerwał z górniczą tradycją i został profesorem gimnazjalnym w Sanoku. Uczył tam łaciny i greki, ale ciekawe, że to on wprowadził w sanockim gimnazjum wychowanie fizyczne i zdaje się organizował tam drużyny „Sokoła”. Zmarł na serce, zostawiając moją babkę z sześciorgiem dzieci. Bardzo zmagali się z biedą już przed rokiem 1914. Po wybuchu pierwszej wojny światowej babka z dwójką najmłodszych pojechała do Wiednia, ale tam było im jeszcze gorzej[99].

Podczas procesu zmian nazw ulicy w Sanoku w maju 1989 zaproponowano nazwanie jednej z odnóg ulicy Wincentego Witosa w dzielnicy Dąbrówka „ulicą Vetulanich”[100]. Ulica pod taką nazw w ww. dzielnicy widnieje w źródłach urzędowych z 1990[101], jednak współcześnie nie ma już jej w wykazie ulic miasta Sanoka[102].

Uwagi

  1. ↑ Właśc. Roman Wawrzyniec Vetulani.
  2. ↑ Grób ten znajduje się blisko starej kaplicy cmentarnej, po jej lewej stronie.
  3. ↑ Wykaz niekompletny.

Przypisy

  1. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 Kronika zakładu. Ś. p. Roman Vetulani. W: 26. Sprawozdanie Dyrektora C.K. Gimnazyum w Sanoku za rok szkolny 1906/1907. Sanok: 1907, s. 58.
  2. 1 2 3 4 5 6 Józef Stachowicz: Gimnazjum Męskie w latach 1880–1958. W: Księga pamiątkowa Gimnazjum Męskiego w Sanoku 1888-1958. Kraków: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1958, s. 52.
  3. ↑ Michał Vetulani. bochnia.artlookgallery.com. [dostęp 2020-04-19].
  4. ↑ Franciszka Vetulani. bochnia.artlookgallery.com. [dostęp 2020-04-19].
  5. 1 2 CK Gimnazjum Państwowe Wyższe w Sanoku. Katalog główny, rok szkolny 1884/1885 (zespół 7, sygn. 3). AP Rzeszów – O/Sanok, s. 96.
  6. ↑ Jan Ew. Vetulani. Nekrolog. „Kurier Warszawski”. Nr 2), s. 7, 2 stycznia 1919.
  7. ↑ Jan Ew. Vetulani. Nekrolog. „Gazeta Poranna 2 Grosze”. Nr 3 (2226), s. 7, 3 stycznia 1919.
  8. ↑ Osobiste. „Kurier Warszawski”. Nr 233, s. 4, 24 sierpnia 1906.
  9. 1 2 Roman Kucharski. Rodzina Vetulanich i jej związki z Bochnią. „Wiadomości Bocheńskie. Kwartalnik Społeczno-Kulturalny Stowarzyszenia Bochniaków i Miłośników Ziemi Bocheńskiej”. 1 (100), s. 11–14, wiosna 2014. ISSN 1426-1952.
  10. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 Ś. p. Roman Vetulani. „Słowo Polskie”. Nr 376, s. 3, 21 sierpnia 1906.
  11. ↑ Kais. Königl. Militär-Schematismus 1872. Wiedeń: 1872, s. 201.
  12. ↑ Amtlicher Theil. „Wiener Zeitung”. Nr 24, s. 327, 24 stycznia 1871. (niem.).
  13. ↑ Kais. Königl. Militär-Schematismus 1872. Wiedeń: 1872, s. 346.
  14. ↑ Kais. Königl. Militär-Schematismus 1879. Wiedeń: 1879, s. 396.
  15. ↑ Schematismus der K. K. Landwehr und der K. K. Gendarmerie 1880. Wiedeń: 1880, s. 47.
  16. ↑ Schematismus der K. K. Landwehr und der K. K. Gendarmerie 1880. Wiedeń: 1880, s. 170.
  17. ↑ Schematismus der K. K. Landwehr und der K. K. Gendarmerie. Wiedeń: 1881, s. 170.
  18. ↑ Jahresbericht des k. k. zweiten Ober-Gymnasiums in Lemberg für das Schuljahr 1876. Lwów: 1876, s. 45.
  19. ↑ Jahresbericht des k. k. zweiten Ober-Gymnasiums in Lemberg für das Schuljahr 1876. Lwów: 1876, s. 30.
  20. ↑ Jahresbericht des K. K. Zweiten Ober-Gymnasiums in Lemberg fur das Schuljahr 1877. Lwów: 1877, s. 40.
  21. ↑ Jahresbericht des K. K. Zweiten Ober-Gymnasiums in Lemberg fur das Schuljahr 1881. Lwów: 1881, s. 37.
  22. ↑ Jahresbericht des K. K. Zweiten Ober-Gymnasiums in Lemberg fur das Schuljahr 1884. Lwów: 18841, s. 38.
  23. ↑ Sprawozdanie C.K. Gimnazyum w Sanoku za rok szkolny 1884. Sanok: Fundusz Naukowy, 1884, s. 103.
  24. ↑ Czynności władz szkolnych, Mianowania w szkołach średnich. „Szkoła”. Nr 35, s. 296, 30 sierpnia 1884.
  25. ↑ Sprawozdanie C.K. Gimnazyum w Sanoku za rok szkolny 1885. Sanok: Fundusz Naukowy, 1885, s. 22.
  26. ↑ Sprawozdanie C.K. Gimnazyum w Sanoku za rok szkolny 1885. Sanok: Fundusz Naukowy, 1885, s. 21.
  27. ↑ Sprawozdanie C.K. Gimnazyum w Sanoku za rok szkolny 1886. Sanok: Fundusz Naukowy, 1886, s. 60.
  28. ↑ Sprawozdanie C.K. Gimnazyum w Sanoku za rok szkolny 1887. Sanok: Fundusz Naukowy, 1887, s. 13, 14.
  29. ↑ Sprawozdanie C.K. Gimnazyum w Sanoku za rok szkolny 1888. Sanok: Fundusz Naukowy, 1888, s. 67, 68.
  30. ↑ Sprawozdanie Dyrektora C.K. Gimnazyum w Sanoku za rok szkolny 1889. Sanok: Fundusz Naukowy, 1889, s. 29, 30.
  31. ↑ Sprawozdanie Dyrektora C.K. Gimnazyum w Sanoku za rok szkolny 1890. Sanok: Fundusz Naukowy, 1890, s. 39, 40.
  32. ↑ Sprawozdanie Dyrektora C.K. Gimnazyum w Sanoku za rok szkolny 1891. Sanok: Fundusz Naukowy, 1891, s. 21, 22.
  33. ↑ Sprawozdanie Dyrektora C.K. Gimnazyum w Sanoku za rok szkolny 1892. Sanok: Fundusz Naukowy, 1892, s. 23, 24.
  34. ↑ Sprawozdanie Dyrektora C.K. Gimnazyum w Sanoku za rok szkolny 1893. Sanok: Fundusz Naukowy, 1893, s. 15, 16.
  35. ↑ Sprawozdanie Dyrektora C.K. Gimnazyum w Sanoku za rok szkolny 1894. Sanok: Fundusz Naukowy, 1894, s. 33, 34.
  36. ↑ XIV. Sprawozdanie Dyrektora C.K. Gimnazyum w Sanoku za rok szkolny 1895. Sanok: Fundusz Naukowy, 1895, s. 43, 44.
  37. ↑ XVI. Sprawozdanie Dyrektora C.K. Gimnazyum w Sanoku za rok szkolny 1897. Sanok: Fundusz Naukowy, 1897, s. 2, 22.
  38. ↑ XVII. Sprawozdanie Dyrekcyi C.K. Gimnazyum w Sanoku za rok szkolny 1898. Sanok: Fundusz Naukowy, 1898, s. 1-2.
  39. ↑ 18. Sprawozdanie Dyrektora C.K. Gimnazyum w Sanoku za rok szkolny 1898/9. Sanok: Fundusz Naukowy, 1899, s. 1, 2.
  40. ↑ 19. Sprawozdanie Dyrektora C.K. Gimnazyum w Sanoku za rok szkolny 1899/1900. Sanok: Fundusz Naukowy, 1900, s. 2.
  41. ↑ 20. Sprawozdanie Dyrektora C.K. Gimnazyum w Sanoku za rok szkolny 1900/1901. Sanok: 1901, s. 3.
  42. ↑ 21. Sprawozdanie Dyrektora C.K. Gimnazyum w Sanoku za rok szkolny 1901/1902. Sanok: 1902, s. 2, 3.
  43. ↑ 22. Sprawozdanie Dyrektora C.K. Gimnazyum w Sanoku za rok szkolny 1902/1903. Sanok: 1903, s. 3.
  44. ↑ 23. Sprawozdanie Dyrektora C.K. Gimnazyum w Sanoku za rok szkolny 1903/1904. Sanok: 1904, s. 3, 4.
  45. ↑ 24. Sprawozdanie Dyrektora C.K. Gimnazyum w Sanoku za rok szkolny 1904/1905. Sanok: 1905, s. 3, 4.
  46. ↑ 25. Sprawozdanie Dyrektora C.K. Gimnazyum w Sanoku za rok szkolny 1905/1906. Sanok: 1906, s. 3, 4, 46.
  47. ↑ Sprawozdanie C.K. Gimnazyum w Sanoku za rok szkolny 1888. Sanok: Fundusz Naukowy, 1888, s. 69.
  48. ↑ 19. Sprawozdanie Dyrektora C.K. Gimnazyum w Sanoku za rok szkolny 1899/1900. Sanok: Fundusz Naukowy, 1900, s. 3.
  49. ↑ 24. Sprawozdanie Dyrektora C.K. Gimnazyum w Sanoku za rok szkolny 1904/1905. Sanok: 1905, s. 6.
  50. ↑ Kronika. Mianowania. „Gazeta Sanocka”. Nr 45, s. 4, 6 listopada 1904.
  51. ↑ Kronika. „Gazeta Sanocka”. Nr 33, s. 3, 17 listopada 1895.
  52. 1 2 Hof- und Staatshandbuch der Österreichisch-Ungarischen Monarchie für das Jahr 1906. Wiedeń: 1906, s. 802.
  53. ↑ Alojzy Zielecki, Struktury organizacyjne miasta, W epoce autonomii galicyjskiej, w: Sanok. Dzieje miasta, Praca zbiorowa pod redakcją Feliksa Kiryka, Kraków 1995, s. 380.
  54. ↑ Deputacje z kraju. „Kurjer Lwowski”. Dodatek do nr 324, s. 2, 21 listopada 1898.
  55. ↑ Alojzy Zielecki, Struktury organizacyjne miasta, W epoce autonomii galicyjskiej, w: Sanok. Dzieje miasta, Praca zbiorowa pod redakcją Feliksa Kiryka, Kraków 1995, s. 384.
  56. ↑ Paweł Sebastiański, Bronisław Kielar: Wykazy członków Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” w Sanoku. W: 125 lat sanockiego „Sokoła” 1889–2014. Sanok: Towarzystwo Gimnastyczne „Sokół” w Sanoku, 2014, s. 141. ISBN 978-83-939031-1-5.
  57. ↑ Kronika. „Sokół” sanocki. „Gazeta Przemyska”. Nr 103, s. 3, 22 grudnia 1892.
  58. ↑ Anna Sebastiańska: Członkowie TG „Sokół” w Sanoku 1889–1946. sokolsanok.pl, 29 listopada 2009. [dostęp 2014-03-12].
  59. 1 2 Działalność patriotyczna TG „Sokół” w Sanoku. sokolsanok.pl. [dostęp 2011-05-17].
  60. ↑ Sprawozdanie Wydziału Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” w Sanoku za rok administracyjny 1898. Sanok: 1899, s. 1, 11.
  61. ↑ Tadeusz Miękisz: Zarys historii Tow. Gimnastycznego „Sokół” w Sanoku w 50-tą rocznicę jego istnienia. Sanok: Polskie Towarzystwo Gimnastyczne „Sokół”, 1939, s. 8, 10, 13.
  62. ↑ Kronika. „Gazeta Sanocka”. Nr 29, s. 3, 20 października 1895.
  63. ↑ Kongres pedagogów polskich. „Kurjer Lwowski”. Nr 193, s. 3, 14 lipca 1894.
  64. ↑ Sprawy Towarz. nauczycieli szkół wyższych. Koło jasielsko-sanockie. „Muzeum”. Z. 1, s. 48, 1895.
  65. ↑ Kronika. Towarz. „Pomocy Naukowej” w Sanoku. „Gazeta Sanocka”. Nr 64, s. 3-4, 21 czerwca 1896.
  66. ↑ Towarzystwo „Pomocy naukowej w Sanoku”. „Gazeta Sanocka”. Nr 94, s. 3, 19 stycznia 1897.
  67. ↑ Sprawozdanie Macierzy Szkolnej dla Księstwa Cieszyńskiego z czwartego roku jej istnienia, tj. 1888-1889 złożone przez zarząd na walnem zgromadzeniu 14 grudnia 1889. s. 7.
  68. ↑ Sprawozdanie Macierzy Szkolnej dla Księstwa Cieszyńskiego z ósmego roku jej istnienia tj. 1893 złożone przez zarząd na walnem zgromadzeniu dnia 17 marca 1894. s. 11.
  69. ↑ Sprawozdanie Macierzy Szkolnej dla Księstwa Cieszyńskiego z dziewiątego roku jej istnienia tj. 1894 złożone przez zarząd na walnem zgromadzeniu dnia 4 maja 1895. s. 9.
  70. ↑ Sprawozdanie Macierzy Szkolnej dla Księstwa Cieszyńskiego z dziesiątego roku jej istnienia tj. 1895 złożone przez zarząd na walnem zgromadzeniu dnia 14 marca 1896. s. 10.
  71. ↑ Sprawozdanie Macierzy Szkolnej dla Księstwa Cieszyńskiego za czas od 31 stycznia do 15 września 1897 (dwunasty rok istnienia) złożone przez zarząd na walnem zgromadzeniu dnia 18 grudnia 1897. s. 9.
  72. ↑ Macierz szląska. „Kurjer Lwowski”. Nr 22, s. 1, 22 stycznia 1892.
  73. ↑ XXIX Sprawozdanie Macierzy Szkolnej Ks. Cieszyńskiego za rok 1914. Cieszyn: 1916, s. 60.
  74. ↑ Macierz Ziemi Cieszyńskiej – Członkowie honorowi. [dostęp 2011-05-12]. (pol.).
  75. ↑ Spis członków Towarzystwa Filologicznego w r. 1901. „Eos”. Z. 2, s. 271, 1901.
  76. ↑ Wykaz datków zebranych na gimnazyum polskie w Cieszynie. „Miesięcznik Towarzystwa Szkoły Ludowej”. Nr 12, s. 140, 1903.
  77. ↑ Kronika, Zmarli. „Gazeta Lwowska”. Nr 187, s. 4, 17 sierpnia 1906.
  78. ↑ Zmarli. „Słowo Polskie”. Nr 373, s. 3, 20 sierpnia 1906.
  79. 1 2 Ś. p. Roman Vetulani. „Gazeta Sanocka”. Nr 138, s. 2-3, 19 sierpnia 1906.
  80. ↑ Księga aktów zejść rzym.-kat. Sanok 1878–1904. T. H. Sanok: Parafia Przemienienia Pańskiego w Sanoku, s. 191 (poz. 139).
  81. ↑ Księga chrztów 1892–1898. Parafia rzymskokatolicka w Sanoku, s. 148 (poz. 181).
  82. ↑ Sprawozdanie Dyrekcyi Prywatnego Gimnazyum Żeńskiego z prawem publiczności im. Juliusza Słowackiego za rok szkolny 1913/14. Lwów: 1914, s. 114.
  83. ↑ Według tego źródła urodzona w 1896. Księga przynależnych do gminy Królewskiego Wolnego Miasta Sanoka. s. 538 (poz. 3).
  84. ↑ Adam Vetulani: Poza płomieniami wojny. Internowani w Szwajcarii 1940–45. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1976, s. 332, 338.
  85. ↑ Ewa Dziurzyńska: Adam Vetulani (1901–1976). W: Korespondencja Adama Vetulaniego z Miroslavem Boháčkiem. Kraków: Polska Akademia Umiejętności, 2017, s. 13–25. ISBN 83-7676-103-X. ISBN 978-83-7676-103-9.
  86. ↑ Paweł Kosina: Helena Kosinówna. Rodzina i sanoccy przyjaciele. Sanok: Stowarzyszenie Przyjaciół Heleny Kosiny w Sanoku, 2006, s. 57. ISBN 83-924210-0-0.
  87. ↑ Księga aktów zejść rzym.-kat. Sanok 1878–1904. T. H. Sanok: Parafia Przemienienia Pańskiego w Sanoku, s. 141 (poz. 27).
  88. ↑ Sprawozdanie C.K. Gimnazyum w Sanoku za rok szkolny 1888. Sanok: Fundusz Naukowy, 1888, s. 71.
  89. ↑ Powódź. „Gazeta Sanocka”. Nr 216, s. 3-4, 8 marca 1908.
  90. ↑ CK Gimnazjum Państwowe Wyższe w Sanoku. Katalog główny, rok szkolny 1908/1909 (zespół 7, sygn. 48). AP Rzeszów – O/Sanok, s. 178, 520.
  91. ↑ W maju 1908 Rada Miasta Sanoka przyznała 800 m² ziemi z łąki „Łada”, położonej obok realności Vetulaniowej, na rzecz stworzenia tam „Przytuliska dla starców, kalek i sierot sanockich wyznania mojżeszowego”. Kronika. Co jest w Sanoku możliwe?. „Gazeta Sanocka”. Nr 173, s. 3, 21 kwietnia 1907. Kronika. Antysemityzm w Sanoku. „Gazeta Sanocka”. Nr 226, s. 3, 17 maja 1908. Budynek powstałej ochronki to późniejsza kamienica przy ul. Podgórze 5.
  92. ↑ Z tułaczej doli. Pamiętnik wygnańców 1914–1915. Wiedeń: 1915, s. 56.
  93. ↑ Księga pamiątkowa i adresowa wygnańców wojennych z Galicyi i Bukowiny 1914–1915 oraz Album pamiątkowe. Cz. 3. Prowincya i Bukowina. 1915: Wiedeń, s. 144.
  94. ↑ Karol Estreicher: Bibliografia Polska XIX stulecia. T. IV. s. 454.
  95. ↑ XVII. Sprawozdanie Dyrekcyi C.K. Gimnazyum w Sanoku za rok szkolny 1898. Sanok: Fundusz Naukowy, 1898, s. I-V.
  96. ↑ 24. Sprawozdanie Dyrektora C.K. Gimnazyum w Sanoku za rok szkolny 1904/1905. Sanok: 1905.
  97. ↑ Maria Myćka-Kril: Dorobek nauczycieli i uczniów Gimnazjum w Sanoku. W: Księga pamiątkowa Gimnazjum Męskiego w Sanoku 1888–1958. Kraków: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1958, s. 98.
  98. ↑ Stanisław Rymar: Moje lata w Gimnazjum: 1897–1905 (Wyjątek z pamiętnika). W: Księga pamiątkowa Gimnazjum Męskiego w Sanoku 1888–1958. Kraków: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1958, s. 166.
  99. ↑ Dobra starość do umiejętność wykorzystania doświadczenia. W: Andrzej Kobos: Po drogach uczonych. T. 2. Kraków: Polska Akademia Umiejętności, 2007, s. 491–524.
  100. ↑ Nowe nazwy sanockich ulic. „Gazeta Sanocka – Autosan”. Nr 13 (484) z, s. 4, 1–10 maja 1989.
  101. ↑ Zarządzenie Wojewódzkiego Komisarza Wyborczego w Krośnie. „Dziennik Urzędowy Województwa Krośnieńskiego”. Nr 11, s. 108, 11 kwietnia 1990.
  102. ↑ Wykaz nazw ulic miasta Sanoka. bip.um.sanok.pl. [dostęp 2020-04-19].

Bibliografia

  • Helena z Kadłubowskich Kunachowiczowa, dziennik z lat 1856-1860. W: Irena Homola, Bolesław Łopuszański (red.): Kapitan i dwie Panny. Kraków: Wydawnictwo Literackie Kraków, 1980, s. 311. ISBN 83-08-00406-7.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.