Rhodotorula glutinis
Ilustracja
Obraz mikroskopowy
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

grzyby

Typ

podstawczaki

Klasa

Microbotryomycetes

Rząd

Sporidiobolales

Rodzina

Sporidiobolaceae

Rodzaj

Rhodotorula

Gatunek

Rhodotorula glutinis

Nazwa systematyczna
Rhodotorula glutinis (Fresen.) F.C. Harrison
Proc. & Trans. Roy. Soc. Cana, Ser. 3 21(5): 349 (1927)

Rhodotorula glutinis (Fresen.) F.C. Harrison – gatunek grzybów z klasy Microbotryomycetes[1]. Grzyby jednokomórkowe zaliczane do drożdży podstawkowych[2].

Systematyka i nazewnictwo

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Rhodotorula, Sporidiobolaceae, Sporidiobolales, Incertae sedis, Microbotryomycetes, Pucciniomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].

Po raz pierwszy takson ten opisał w 1852 r. Georg Fresenius, nadając mu nazwę Cryptococcus glutinis. Obecną nazwę nadał mu w 1927 r. Francis Charles St.Barbe Harrison, przenosząc go do rodzaju Rhodorotula[1]. Ma 25 synonimów. Niektóre z nich[3]:

  • Torula miniata Okun. 1931
  • Torulopsis glutinis (Fresen.) C.W. Dodge 1935
  • Torulopsis rufula (Saito) Cif. & Redaelli 1926
  • Torulopsis saitoi Cif. & Redaelli 1926

Rozmnażanie i rozwój

R. glutinis to drożdże tlenowe tworzące różowe kolonie o wilgotnej, gładkiej powierzchni. Rozmnażanie odbywa się zazwyczaj poprzez wielobiegunowe pączkowanie, chociaż czasami powstają pseudostrzępki. Rozmnaża się też płciowo przez bazydiospory powstające na sprzążkach. Cechą wyróżniającą ten gatunek i jego bliskich krewnych są intensywne żółte i czerwone pigmenty wytwarzane podczas wzrostu na większości podłoży. Zwykle rośnie w szybkim tempie w temperaturze 37 °C i wymaga minimalnej aktywności wody 0,92, pH 2,2 i kwasów organicznych lub HCl. Wzrost jest hamowany przez kwas benzoesowy o stężeniu 100 mg/kg lub kwas sorbinowy i pH 4 lub wyższe. Nie może rosnąć na agarze słodowo-octowym ani na podłożu MY50G[4]. W okresie dojrzałości komórki osiągają średnicę 3–5 µm, mają kształt okrągły, owalny lub wydłużony i tworzą śluzowate kolonie[5].

R. glutinis jest odporny na ciepło, co jest rzadkością u drożdży,. Toleruje temperaturę 62,5 °C przez 10 minut. Jest blisko spokrewniony z Rhodotorula mucilaginosa, od którego różni się tylko brakiem zdolności do przyswajania azotanów[4]. Obydwa gatunki nie są zdolne do fermentacji i asymilacji mio-inozytolu i D-glukoronianu[6].

Asymiluje m.in. glukozę, galaktozę, sacharozę, rafinozę, trehalozę, maltozę, melizytozę, celobiozę, sorbozę, arabinozę, ramnozę, ksylozę, etanol, rybitol[7].

Występowanie

R. glutinis jest szeroko rozpowszechniony, występuje w glebie, w powietrzu i na roślinach[4]. Jest jednym z najczęściej spotykanych gatunków drożdży w żywności[2]. Izolowano go ze zbóż, mąki, jęczmienia browarnego, ciasta, produktów cytrusowych, oliwek, soi i różnych produktów spożywczych. Ze względu na szybki wzrost w temperaturze lodówki czasami spotyka się go jako czynnik powodujący psucie się produktów mlecznych, takich jak jogurty, sery, masło oraz świeże i przetworzone mięsa, warzywa i owoce morza[5]. Donoszono również o zamrożonym grochu przechowywanym w temperaturze 0 °C przez 8 tygodni, przy czym jego ilość znacznie wzrosła po 24 tygodniach w temperaturze –18 °C, co sugeruje zdolność do namnażania się w temperaturach poniżej zera[4]. Grzyb jako komensal ssaków, w tym ludzi, powszechnie występuje na skórze i w kale[8].

Chorobotwórczość

R. glutinis jest drugim po R. mucilaginosa gatunkiem chorobotwórczym w rodzaju Rhodotorula. Po raz pierwszy zakażenia nimi zanotowano w 1985 r.[9] Później notowano je na całym świecie, chociaż prawie połowa wszystkich zgłoszonych infekcji miała swój początek w regionie Azji i Pacyfiku[10]. Gatunki Rhodotorula to najczęściej izolowane drożdże spotykane na rękach pracowników szpitali, co sugeruje potencjalny rezerwuar tego czynnika[9].

Większość przypadków infekcji R. glutinis ma charakter ogólnoustrojowy i często powoduje grzybicę u pacjentów z chorobą podstawową lub obniżoną odpornością, taką jak rak lub białaczka, a także u pacjentów po przeszczepach i AIDS, u których występuje największe ryzyko rozwoju infekcji ogólnoustrojowej. Częstość występowania koreluje ze wzrostem stosowania intensywnych terapii medycznych i cewników do żyły centralnej. Zakażenie może być powiązane z zanieczyszczeniem cewnika żylnego ze względu na silne powinowactwo tego gatunku do plastiku. Chociaż przeważają doniesienia o zakażeniach ogólnoustrojowych, zgłaszano również zakażenia miejscowe, w tym zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych i zapalenie otrzewnej[9].

R. glutinis jest bardzo oporny na większość leków przeciwgrzybiczych, ale można go skutecznie zwalczać za pomocą amfoterycyny B[10].

Zastosowanie

  • R. glutinis jest silnym syntezatorem lipidów. Gatunki Rhodotorula mogą wytwarzać ponad 20% swojej biomasy w postaci tłuszczu, a plony mogą sięgać 70% suchej masy komórkowej w wyspecjalizowanych warunkach hodowli. Drożdże te mogą wytwarzać lipidy z wydajnością 40% z melasy i 67% z syropu z trzciny cukrowej. Substratami do produkcji lipidów mogą być n-alkany, skrobia, odpadowe hydrolizaty celulozy, melasa, hydrolizaty mchu torfowego, etanol, glukoza, laktoza i ksyloza. Głównymi syntetyzowanymi kwasami tłuszczowymi są kwas oleinowy, linolowy i palmitynowy. R. glutinis może produkować także estry tłuszczowe polioli. Na skład zewnątrzkomórkowych, nierozpuszczalnych glikolipidów można wpływać poprzez dodanie prekursorów (długołańcuchowych lipidów i węglowodorów) do pożywki hodowlanej[7].
  • Na wspólnych kulturach wyselekcjonowanych szczepów R. glutinis i Lactobacillus helveticus w serwatce serowej zawierającej laktozę wytwarzane są karotenoidy β-karoten, torulen i torulaoina[7].
  • Gatunki Rhodotorula syntetyzują różnorodne sterole i prekursory steroidów[7].
  • Szczepy R. glutinis syntetyzują pochodne cefalosporanu i chitynę. Związki estrowe kwasu 2-halogeno-3-hydroksy-3-fenylopropionowego wytwarzane przez Rhodotorula są przydatne jako środki rozszerzające naczynia wieńcowe. Gatunki Rhodotorula wytwarzają kwas rododotorulowy i są potencjalnie przydatne do produkcji szerokiej gamy innych kwasów organicznych, zwłaszcza kwasu itakonowego[7].
  • Wstępna obróbka jabłek i pomarańczy szczepami R. glutinis skutecznie zmniejszyła lub zapobiegła sinej pleśni wywołanej przez Penicillium expansum i szarej pleśni wywołanej przez Botrytis cinerea. Wydłużyło to okres przydatności do spożycia tych owoców bez pogarszania jakości owoców. Inokulum R. glutinis pozostaje żywotne podczas przechowywania w temperaturze 20 °C przez 5 dni, może więc być stabilnym środkiem biologicznego zwalczania patogenów powodujących psucie się owoców[11].

Przypisy

  1. 1 2 3 Index Fungorum [online] [dostęp 2024-01-27] (ang.).
  2. 1 2 Małgorzata Robak (red.), Co wiemy o drożdżach?, Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu, 2017, s. 8–11, ISBN 978-83-7717-275-9.
  3. ↑ Species Fungorum [online] [dostęp 2024-01-27] (ang.).
  4. 1 2 3 4 J.I. Pitt, A.D. Hocking, Fungi and food spoilage, wyd. 2, Gaithersburg: Aspen Publications, 1999, ISBN 0-8342-1306-0 (ang.).
  5. 1 2 A. Hernández-Almanza i inni, Rhodotorula glutinis as source of pigments and metabolites for food industry, „Food Biosciences”, 5, 2014, s. 64–72, DOI: 10.1016/j.fbio.2013.11.007.
  6. ↑ C. Kurtzman, J.W. Fell, T. Boekhout, The Yeasts: A Taxonomic Study, wyd. 5, Elsevier, 2011, ISBN 978-0-08-093127-2.
  7. 1 2 3 4 5 Rhodotorula glutinis. Fermentation by Rhodotorula glutinis is a method of producing torulaodin, a compound that enhances the carcinostatic activity of polysaccharides [online] [dostęp 2024-01-27].
  8. ↑ E. Reiss, H. Jean, Lyon G. Marshall-Lyon G (2012)., Fundamental Medical Mycology. Hoboken, Wiley-Blackwell, ISBN 978-0-470-17791-4.
  9. 1 2 3 F. Wirth, L.Z. Goldani, Epidemiology of Rhodotorula: an emerging pathogen, „Interdisciplinary Perspectives on Infectious Diseases. 2”, 2012, DOI: 10.1155/2012/465717., PMC, 3469092, PMID: 23091485.
  10. 1 2 M.H. Miceli, J.A. Díaz, S.A. Lee, Emerging opportunistic yeast infections, „The Lancet. Infectious Diseases”, 11 (2), 2011, s. 142–51, DOI: 10.1016/S1473-3099(10)70218-8, PMID: 2127279.
  11. ↑ H. Zhang i inni, Biocontrol of major postharvest pathogens on apple using Rhodotorula glutinis and its effects on postharvest quality parameters, „Biological Control”, 48 (1), s. 79–83, DOI: 10.1016/j.biocontrol.2008.09.004.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.