Puławianie (również frakcja puławska) – jedna z nieformalnych frakcji (opozycyjna wobec „natolińczyków”), rywalizujących o władzę w kierownictwie PZPR w 1956 r.[1]

Nazwa pochodzi od zespołu modernistycznych kamienic przy ul. Puławskiej 24 i 26 w Warszawie, które przetrwały II wojnę światową, zasiedlonych po wojnie głównie przez wysokich funkcjonariuszy partyjnych, w których mieszkali niektórzy ze zwolenników tej frakcji.

Członkowie

Do najbardziej prominentnych przedstawicieli puławian należeli Roman Zambrowski i Leon Kasman. Orientacja „puławska” skupiała głównie inteligentów, działaczy czynnych w pierwszym dziesięcioleciu Polski Ludowej. Do związanych z „puławianami” zaliczano również działaczy takich jak:

a także byli PPS-owcy, jak:

Część z nich było pochodzenia żydowskiego, co natolińczycy wykorzystywali w propagandzie, nazywając puławian „Żydami”. W czasach stalinowskich oprócz stanowisk w partii zajmowali wysokie stanowiska głównie w prasie partyjnej i w instytutach związanych z kierownictwem PZPR.

Przeciwnicy

Frakcja puławian była opozycyjna wobec frakcji natolińczyków, którzy byli przeciwnikami liberalizacji systemu komunistycznego, głosili instrumentalnie hasła nacjonalistyczne i antysemickie w celu zdobycia władzy w PZPR.

„Puławianie” mieli wcześniej opinię „dogmatyków i stalinowców”[2]. Jednak po śmierci Stalina zaczęli dążyć do liberalizacji systemu komunistycznego. Zmiana ich orientacji była oceniana jako nieszczera i nieprawdziwa, służąca zachowaniu stanowisk i pozycji w państwie[2]. Z czasem za „puławianami” opowiedział się ówczesny I sekretarz KC PZPR Edward Ochab[2].

Po wydarzeniach Poznańskiego Czerwca poparli kandydaturę Władysława Gomułki na I sekretarza KC PZPR.

Walkę między „natolińczykami” a „puławianami” przedstawił Witold Jedlicki w artykule pt. „Chamy i żydy”, opublikowanym w 1962 roku na łamach paryskiej „Kultury”[5]. Jedlicki określał „natolińczyków” jako „chamów”, będących ludźmi uczciwymi, ale pracującymi dla Moskwy. „Puławianie” zaś zostali określeni jako „Żydzi”[6].

Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ puławianie, [w:] Encyklopedia PWN [dostęp 2023-01-08].
  2. 1 2 3 4 Jerzy Eisler, Zarys dziejów politycznych Polski 1944-1989, Warszawa: BGW, 1992, s. 61–63, ISBN 83-7066-208-0, OCLC 834077717.
  3. ↑ Wojciech Roszkowski, Najnowsza historia Polski 1914-1993, Warszawa 1995.
  4. ↑ Październik i „Mała stabilizacja”. W: Jerzy Eisler: Zarys dziejów politycznych Polski 1944–1989. Warszawa: POW „BGW”, 1992, s. 62. ISBN 83-7066-208-0.
  5. ↑ Witold Jedlicki, „Chamy i żydy”, „Kultura”, 12/182, 1962, s. 3–41 [dostęp 2023-01-20].
  6. ↑ Ceranka 2006 ↓, s. 93.

Bibliografia

  • Paweł Ceranka. Historia pewnego artykułu. „Pamięć i Sprawiedliwość”. 2 (10), 2006. Instytut Pamięci Narodowej. 
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.