Postoliska
wieś
Ilustracja
Kościół parafialny św. Stanisława Biskupa i Męczennika
Państwo

 Polska

Województwo

 mazowieckie

Powiat

wołomiński

Gmina

Tłuszcz

Liczba ludności (2021)

1290[1]

Strefa numeracyjna

29

Kod pocztowy

05-240[2]

Tablice rejestracyjne

WWL

SIMC

0521822[3]

Położenie na mapie gminy Tłuszcz
Mapa konturowa gminy Tłuszcz, u góry znajduje się punkt z opisem „Postoliska”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, po prawej znajduje się punkt z opisem „Postoliska”
Położenie na mapie województwa mazowieckiego
Mapa konturowa województwa mazowieckiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Postoliska”
Położenie na mapie powiatu wołomińskiego
Mapa konturowa powiatu wołomińskiego, blisko centrum u góry znajduje się punkt z opisem „Postoliska”
Ziemia52°26′54″N 21°27′56″E/52,448333 21,465556[4]

Postoliska – wieś w Polsce położona w województwie mazowieckim, w powiecie wołomińskim, w gminie Tłuszcz[5][3].

Prywatna wieś szlachecka położona była w drugiej połowie XVI wieku w powiecie kamienieckim ziemi nurskiej województwa mazowieckiego[6]. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa ostrołęckiego.

Wieś jest siedzibą rzymskokatolickiej parafii św. Stanisława w Postoliskach[7].

Części wsi

Integralne części wsi Postoliska[5][3]
SIMCNazwaRodzaj
0521839Fiukałyczęść wsi
0521845Kazimierzówkaczęść wsi
0521851Kurówkaczęść wsi

Historia

Postoliska to jedna z najstarszych wsi i parafii w dzisiejszym powiecie wołomińskim. W XVI wieku właścicielem wioski był Andrzej Postolski. Miejscowość rozwijała się wtedy o wiele lepiej niż ówczesny Tłuszcz, a nawet Wołomin i pełniła funkcję osady targowej. W tym czasie, najprawdopodobniej ok. 1531 r.[8], powstała parafia, która jednak szybko upadła z nieznanych przyczyn. Ponowna erekcja i budowa kolejnego kościoła drewnianego miała miejsce w 1540 r. Kościół fundował Stanisław Dąbrowski – kanonik wileński i pułtuski oraz jego brat Andrzej[9]. Kościół zniszczony w czasie potopu szwedzkiego 1655-1660. Odbudowany przed 1699 i poświęcony przez biskupa Załuskiego[9] przetrwał aż do 1920 kiedy został rozebrany i w latach 1913–1919 pobudowano obecny kościół murowany, neogotycki, wg projektu architekta Hugona Kudera[10].

1 stycznia 2009 część wsi Postoliska z miejscowością Zakrzewie (w sumie 10,14 ha należące do obrębu ewidencyjnego Postoliska) włączono do Tłuszczu[11].

Kościół

Neogotycka świątynia w Postoliskach, pod wezwaniem św. Stanisława Biskupa i Męczennika, jest bazyliką, czyli typem kościoła o podziale trójnawowym. Wieża, czworoboczna w podstawie, wyżej przechodzi w ośmiobok. Wewnątrz kościoła uwagę przykuwają pochodzące z XVIII wieku ołtarze boczne. Jeden z nich zawiera obraz „Serce Jezusa” autorstwa A. Kowalskiego z 1921 r. i obraz „ Trójcy Świętej” nieznanego autora z XVIII wieku. Duże wrażenie na wiernych odwiedzających świątynię robi niewątpliwie dzieło „Anioł na cmentarzu”. Autorstwo obrazu często jest błędnie przypisywane Miłoszowi Kotarbińskiemu, w rzeczywistości autorem był jego kuzyn Wilhelm Kotarbiński. W kościele znajdują się zabytkowe krucyfiksy, monstrancje i konfesjonał z XVII wieku.

W parafii przechowuje się również księgi metrykalne sięgające do 1651 roku. Akta były prowadzone w języku łacińskim, a od czasu Powstania Styczniowego w języku rosyjskim.

W latach osiemdziesiątych XX w. została dokończona budowa 64-metrowej wieży, przerwana po wybuchu pierwszej wojny światowej.

Kościół został wpisany do rejestru zabytków pod nr rej.: A-1049 z 20.12.2011.[12]

Historyczne znaczenie ma także parafialny cmentarz. Znajdują się tam m.in. klasycystyczny nagrobek Mateusza Murawskiego z 1855 r., groby dziedziców Koskowskich i Wincentyny Karskiej – ostatniej właścicielki dóbr Chrzęsne.

Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ Wieś Postoliska w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2020-04-03], liczba ludności w oparciu o dane GUS.
  2. ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 956 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
  3. 1 2 3 GUS. Rejestr TERYT
  4. ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 9 stycznia 2024, identyfikator PRNG: 109043
  5. 1 2 Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
  6. ↑ Corona Regni Poloniae. Mapa w skali 1:250 000, Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla Polskiej Akademii Nauk i Pracownia Geoinformacji Historycznej Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego
  7. ↑ Opis parafii na stronie diecezji
  8. ↑ Wojciech Świątkiewicz, Tygodnik Katolicki Niedziela - Kościół z miliona cegieł, „Niedziela”, 37/2004, www.niedziela.pl [dostęp 2017-05-16] (pol.).
  9. 1 2 Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, Tom VIII, s. 850, dir.icm.edu.pl, 1887 [dostęp 2017-05-03].
  10. ↑ Kielak Stanisław: Tłuszcz, wieś - osada - miasto 1447 - 1980. Stowarzyszenie Rodu Kielaków "Siewba", s. 20. ISBN 978-83-935123-0-0.
  11. ↑ Dz.U. z 2008 r. nr 137, poz. 860
  12. ↑ Narodowy Instytut Dziedzitwa, Zestawienia zabytków nieruchomych [online], www.nid.pl [dostęp 2017-04-05].

Linki zewnętrzne

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.