Właściwości chemiczne i fizyczne | |
Skład chemiczny |
Pb5 [Cl/(PO4)3] |
---|---|
Twardość w skali Mohsa |
3,5-4 |
Przełam |
nierówny, |
Łupliwość |
brak |
Układ krystalograficzny |
heksagonalny |
Gęstość minerału |
6,7–7 g/cm³ |
Właściwości optyczne | |
Barwa |
zielona, żółtawa, brunatna, |
Rysa |
biała |
Połysk |
tłusty, |
Piromorfit (pyromorfit) – minerał z gromady fosforanów. Należy do grupy minerałów rzadkich, rozpowszechnionych tylko w niektórych rejonach Ziemi.
Nazwa pochodzi od gr. pyr = ogień i morphe = postać, forma, kształt.
Charakterystyka
Właściwości
Zazwyczaj tworzy kryształy o pokroju słupa heksagonalnego zakończonego bipiramidą, niekiedy kryształy mają zarysy beczułkowate. Występuje w skupieniach ziarnistych, pręcikowych, promienistych, naskorupieniach. Jest kruchy i przezroczysty, czasami bywa czerwony lub pomarańczowy (domieszki tlenku chromu). Jest izostrukturalny (izomorficzny) z mimetezytem, apatytem, wanadynitem. Często tworzy pseudomorfozy po galenie i cerusycie. Minerał ogrzany w płomieniach ognia zachowuje swój pierwotny kształt.
Występowanie
Powstaje jako minerał wtórny w strefie utleniania kruszców ołowiu.
Miejsca występowania:
- Na świecie: Rosja, Kazachstan, Australia, USA, Kanada, Niemcy, Słowacja, Wielka Brytania, Włochy.
- W Polsce: został znaleziony w kopalniach cynku i ołowiu koło Bytomia oraz na Dolnym Śląsku – Góry Sowie, Góry Kaczawskie.
Zastosowanie
- ma znaczenie naukowe – wskaźnik kruszcowych złóż ołowiu,
- cenny dla kolekcjonerów,
- ruda ołowiu zawiera 75% Pb.
Bibliografia
- Leksykon Przyrodniczy - Minerały i kamienie szlachetne, „Horyzont”, 2002 r.
- J. Parafiniuk: Minerały systematyczny katalog 2004, TG ”Spirifer”, W-wa 2005
- A. Bolewski: Mineralogia szczegółowa, Wyd. Geolog., 1965 r.
- O. Medenbach, C. Sussieck-Fornefeld: Minerały, „Świat Książki”, 1996 r.
- W. Schumann: Minerały świata, O. Wyd. ”Alma - Press”, 2003 r.
Linki zewnętrzne
- artykuł o piromorficie na stronie Webmineral.com (ang.)
- artykuł o piromorficie na stronie Mindat.org (ang.)