Pinus oocarpa
Ilustracja
Systematyka[1][2][3]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

nagonasienne

Klasa

iglaste

Rząd

sosnowce

Rodzina

sosnowate

Rodzaj

sosna

Gatunek

Pinus oocarpa

Nazwa systematyczna
Pinus oocarpa Schiede ex Schltdl.
Linnaea 12: 491. 1838
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[4]

Pinus oocarpa Schiede ex Schltdl. – gatunek drzewa z rodziny sosnowatych (Pinaceae). Sosna ta występuje w Meksyku, Gwatemali, Hondurasie, Salwadorze i północno-zachodniej Nikaragui[5]. Jest to najbardziej pospolita sosna w południowym Meksyku i Ameryce Środkowej.

Morfologia

Pokrój
Korona drzewa nieregularna.
Pień
Na dobrych stanowiskach osiąga 20–35 m wysokości i 45–80 cm średnicy pnia, na słabszych 10–15 m wysokości. Kora gruba, szara i spękana.
Liście
Igły zebrane po 3, 4 lub 5 na krótkopędzie, długości 15–30 cm, proste.
Szyszki
Szyszki nasienne długości 4–10 cm, szeroko jajowate, symetryczne, czasem zakrzywione. Osadzone na grubych, długich szypułkach.

Ekologia

Jest gospodarzem rośliny pasożytniczej Arceuthobium aureum subsp. petersonii w Oaxaca i Chiapas, oraz Arceuthobium hondurense w Hondurasie[6].

Pinus oocarpa stanowi blisko 45% lasów sosnowych w Chiapas, 50% w Gwatemali, 66% w Hondurasie, 90% w Nikaragui i 60% w Salwadorze[7]. Występuje na wysokościach 350–2500 m n.p.m., ale najlepiej rośnie na wysokościach 1200–1800 m. Obecność w drzewostanie P. oocarpa wydaje się być silnie zależna od występowania okresowych pożarów lasu. Najlepiej rośnie we wschodniej Gwatemali, Hondurasie i północnej Nikaragui, gdzie roczne opady są powyżej 1200 mm. W północnym Meksyku, gdzie klimat jest suchszy, rośnie wolniej i osiąga mniejsze rozmiary.

Systematyka i zmienność

Pozycja gatunku w obrębie rodzaju Pinus[8]:

  • podrodzaj Pinus
    • sekcja Trifoliae
      • podsekcja Australes
        • gatunek P. oocarpa

Wyróżnia się dwie odmiany:

  • Pinus oocarpa var. oocarpa – odmiana typowa, występuje w całym zasięgu
  • Pinus oocarpa var. trifoliata Martínez 1948 – występuje tylko w Hondurasie i Meksyku (Durango, Hidalgo, Jalisco, Michoacan, Oaxaca).

Sosna ta jest blisko spokrewniona z P. greggii, P. jaliscana, P. patula, P. praetermissa i P. pringlei.

Drzewa tego gatunku rosnące w Mountain Pine Ridge w Belize oraz w Chiapas w Meksyku[7] są obecnie traktowane jako odrębny gatunek Pinus tecunumanii.

Pinus oocarpa krzyżuje się z P. caribaea var. hondurensis (Sénécl) Barr. & Golf. oraz P. tecunumanii Eguiluz & J. P. Perry. Naturalne hybrydy można znaleźć w Ameryce Centralnej.

Zagrożenia

Międzynarodowa organizacja IUCN przyznała temu gatunkowi kategorię zagrożenia LC (least concern), czyli jest gatunkiem o niskim ryzyku wyginięcia[4].

Zastosowanie

Drewno

Drewno o średniej gęstości, ma kolor białawo-żółty. Lokalny przemysł i rolnicy wykorzystywali drewno tej sosny do konstrukcji drewnianych, wyrobu sklejek, kijów do mioteł, pudełek drewnianych itp. Najczęściej używane jako drewno na opał.

Przypisy

  1. ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2021-03-26] (ang.).
  2. ↑ Peter F. Stevens, Pinales : Pinaceae, [w:] Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2021-02-28] (ang.).
  3. ↑ M.J.M. Christenhusz i inni, A new classification and linear sequence of extant gymnosperms, „Phytotaxa”, 19 (1), 2011, s. 55–70, DOI: 10.11646/phytotaxa.19.1.3 (ang.).
  4. 1 2 A. Farjon, Pinus oocarpa, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [dostęp 2009-10-14] (ang.).
  5. ↑ Christopher J. Earle: Pinus oocarpa. [w:] Gymnosperm Database [on-line]. [dostęp 2009-10-14]. (ang.).
  6. ↑ F.G. Hawksworth, D. Wiens. Dwarf mistletoes: Biology, pathology and systematics. „Agriculture Handbook”. 709, 1996. Washington, DC: U.S.D.A. Forest Service. [dostęp 2009-10-14].
  7. 1 2 W.S. Dvorak: Pinus oocarpa. W: Tropical Tree Seed Manual. (ang.).
  8. ↑ Christopher J. Earle: Pinus. [w:] Gymnosperm Database [on-line]. [dostęp 2009-10-14]. (ang.).

Bibliografia

  • George Russell Shaw: The genus Pinus. Cambridge, 1914. [dostęp 2009-10-14]. (ang.).
  • W.S. Dvorak: Pinus oocarpa. W: Tropical Tree Seed Manual. (ang.).
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.