Pinus greggii
Ilustracja
Systematyka[1][2][3]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

nagonasienne

Klasa

iglaste

Rząd

sosnowce

Rodzina

sosnowate

Rodzaj

sosna

Gatunek

P. greggii

Nazwa systematyczna
Pinus greggii Engelm. ex Parl.
Prodr. (DC.) 16(2.2): 396. 1868
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[4]

Zasięg
Mapa zasięgu

Pinus greggii Engelm. ex Parl. – gatunek drzewa z rodziny sosnowatych (Pinaceae). Sosna ta jest endemitem meksykańskim i występuje w Meksyku na południowo-wschodnim krańcu Coahuila, południu Nuevo León, południowym wschodzie San Luís Potosí, w Querétaro, Hidalgo oraz na północy Puebla[5][6].

Morfologia

Pień
Odmiana typowa osiąga wysokość 6–15 m, zaś odmiana var. australis dorasta do 9–20 m. Kora na gałęziach i górnej części pnia jest gładka i szara.
Liście
Igły są zebrane po 3 na krótkopędzie, długości 7–10 cm, proste.
Szyszki
Szyszki nasienne długości 6–12 cm, jajowato-stożkowate, skrzywione.
Gatunki podobne
Pinus patula, jednak ma dłuższe, zwisające igły.

Ekologia

Populacje północne (var. greggii) występują na wysokości 1900–2600 m n.p.m. Drzewa te tolerują mrozy i susze. Rzadko występują razem z innymi sosnami, częściej z gatunkami świerka (Abies spp.), dębu (Quercus spp.) i jedlicą (Pseudotsuga flahaulti).

Populacje południowe (var. australis) występują na wysokości 1250–2380 m n.p.m.

Systematyka i zmienność

Gatunek ten opisał George Engelmann w 1868 r., nadając mu nazwę gatunkową greggii na cześć Josiaha Gregga (1806–1850).

Pozycja gatunku w obrębie rodzaju Pinus[7]:

  • podrodzaj Pinus
    • sekcja Trifoliae
      • podsekcja Australes
        • gatunek P. greggii

Wyróżnia się dwie odmiany, o różnym zasięgu:

  • Pinus greggii var. greggii – odmiana typowa, występuje na północy zasięgu (Coahuila, Nuevo Leon),
  • Pinus greggii var. australis Donahue & Lopez – występuje na wschodzie środkowego Meksyku (Puebla, San Luis Potosi, Hidalgo, Queretaro, Veracruz).

Populacje północna i południowa są oddalone od siebie o ok. 360 km. Przyczyna takiej luki w zasięgu nie jest znana. Blisko spokrewniona sosna Pinus patula także występuje na tym obszarze.

Zagrożenia

Międzynarodowa organizacja IUCN umieściła ten gatunek w Czerwonej księdze gatunków zagrożonych i w 2007 r. przyznała mu kategorię zagrożenia NT (near threatened), uznając go za gatunek o wyższym ryzyku wyginięcia[4]. Odmianie var. australis nadano wówczas kategorię zagrożenia VU (volunerable), uznając za bardziej zagrożoną niż gatunek jako całość. Po ponownej ewaluacji w 2011 r. gatunkowi przyznano kategorię VU, uzasadniając to niewielkim obszarem występowania, fragmentacją zasięgu i postępującym spadkiem liczebności populacji, szczególnie odmiany var. australis[6]. Niezależnie oceniono także stan zagrożenia obydwu odmian, P. greggii var. greggii uznano za bliską zagrożeniu i przyznano kategorię NT, zaś var. australis za zagrożoną i przyznano kategorię EN (endangered)[8][9]. Populacje var. australis są często oddalone od siebie i otoczone przez użytki rolne, przez co wypas zwierząt ogranicza regenerację lasu.

Przypisy

  1. ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2021-03-26] (ang.).
  2. ↑ Peter F. Stevens, Pinales : Pinaceae, [w:] Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2021-02-28] (ang.).
  3. ↑ M.J.M. Christenhusz i inni, A new classification and linear sequence of extant gymnosperms, „Phytotaxa”, 19 (1), 2011, s. 55–70, DOI: 10.11646/phytotaxa.19.1.3 (ang.).
  4. 1 2 A. Farjon, Pinus greggii, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [dostęp 2009-10-13] (ang.).
  5. ↑ Christopher J. Earle: Pinus greggii. [w:] The Gymnosperm Database [on-line]. [dostęp 2009-10-13]. (ang.).
  6. 1 2 A. Farjon, Pinus greggii, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [dostęp 2013-08-19] (ang.).
  7. ↑ Christopher J. Earle: Pinus. [w:] The Gymnosperm Database [on-line]. [dostęp 2009-10-13]. (ang.).
  8. ↑ A. Farjon, Pinus greggii var. greggii, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [dostęp 2013-08-19] (ang.).
  9. ↑ A. Farjon, Pinus greggii var. australis, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [dostęp 2013-08-19] (ang.).

Bibliografia

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.