Paznokietnik ostrygowy
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

grzyby

Typ

workowce

Klasa

Lecanoromycetes

Rząd

incertae sedis

Rodzina

Ophioparmaceae

Rodzaj

paznokietnik

Gatunek

paznokietnik ostrygowy

Nazwa systematyczna
Hypocenomyce scalaris (Ach. ex Lilj.) M. Choisy
Bull. mens. Soc. linn. Soc. Bot. Lyon 20: 133 (1951)
Łuski plechy w powiększeniu

Paznokietnik ostrygowy (Hypocenomyce scalaris (Ach. ex Lilj.) M. Choisy – gatunek grzybów z rodziny Ophioparmaceae[1]. Ze względu na współżycie z glonami zaliczany jest do porostów[2].

Systematyka i nazewnictwo

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Ophioparmaceae, Incertae sedis, Lecanoromycetidae, Lecanoromycetes, Pezizomycotina, Ascomycota, Fungi[1].

Po raz pierwszy gatunek ten zdiagnozowany został w 1792 r. przez E. Achariusa i S. Liljeblanda jako Lichen scalaris. Do rodzaju Hypocenomyce przeniósł go w 1805 r. M. Choisy i nazwa nadana przez tegoż autora jest według Index Fungorum prawidłowa.

Niektóre synonimy nazwy naukowej[3]:

  • Biatora ostreata (Hoffm.) Fr. 1845
  • Lecanora ostreata (Hoffm.) Rabenh. 1845
  • Lecanora scalaris (Gray) A. Dietr., 1837
  • Lecidea ostreata (Hoffm.) Schaer. 1828
  • Lecidea scalaris (Ach. ex Lilj.) Ach. 1803
  • Lepidoma scalare Gray 1821
  • Lichen scalaris Ach. ex Lilj. 1792
  • Parmelia ostreata (Hoffm.) Fr. 1831
  • Patellaria ostreata (Hoffm.) Wallr. 1831
  • Placodium ostreatum (Hoffm.) Link 1833
  • Psora scalaris (Ach. ex Lilj.) Hook. 1844
  • Schaereria ostreata (Hoffm.) Gyeln. 1937

Nazwa polska według Krytycznej listy porostów i grzybów naporostowych Polski. Synonimy polskie: krążniczka ostrygowa[2], paznokietnik ostrygowaty[4].

Charakterystyka

Plecha z glonami protokokkoidalnymi składa się z licznych, drobnych łuseczek o muszelkowatym, kolistym, lub nerkowatym kształcie i nieco odstających od podłoża. Górna ich strona ma barwę szarożółtą, żółtozielonawą, oliwkową lub brunatną. Sąsiednie łuski często dachówkowato zachodzą na siebie. Pojedyncza łuska ma szerokość 0,5-1,5(2) mm i taką samą długość. Na spodniej stronie oraz na brzegach łuski występują drobne, ziarenkowate urwistki o jasnożółtej barwie[4]. Reakcje barwne: rdzeń K + czerwony, C -, P + pomarańczowy lub P-[5]. Hypotecjum o barwie od jasnobrązowej do ciemnobrązowej, epitecjum zielone. W miąższu występują kryształki barwiące się pod wpływem podchlorynu wapnia na czerwono. Reakcje barwne: kora i rdzeń C+ czerwony, KC+ czerwony, K -[6]. Pod wpływem UV miąższ i urwistki świecą na biało[4].

Owocniki występują bardzo rzadko. Mają średnicę 0,5–1,5 mm, są czarne i powyginane, a ich płaskie lub nieco tylko wypukłe tarczki są niebieskoszaro przyprószone[4]. W jednym worku powstaje po 8 jednokomórkowych askospor o rozmiarach 7–8 × 3–4 μm[4]. Pyknidia siedzące, czarne, występujące na górnej lub dolnej powierzchni. Powstają w nich pykniospory o rozmiarach 5–7,5 μm

Kwasy porostowe: kwas lekanorowy[6].

Występowanie i siedlisko

Występuje na wszystkich kontynentach z wyjątkiem Antarktydy[7]. W Polsce jest pospolity na obszarze całego kraju[4].

Rośnie na korze drzew i na drewnie, zarówno na drzewach liściastych, jak i iglastych. Wyjątkowo tylko występuje na podłożu skalnym[4].

Przypisy

  1. 1 2 Index Fungorum. [dostęp 2014-10-20]. (ang.).
  2. 1 2 Wiesław Fałtynowicz: The Lichenes, Lichenicolous and allied Fungi of Poland.Krytyczna lista porostów i grzybów naporostowych Polski. Kraków: Instytut Botaniki im. W. Szafera PAN, 2003. ISBN 83-89648-06-7.
  3. ↑ Species Fungorum. [dostęp 2014-10-20]. (ang.).
  4. 1 2 3 4 5 6 7 Hanna Wójciak: Porosty, mszaki, paprotniki. Warszawa: Multico Oficyna Wydawnicza, 2010. ISBN 978-83-7073-552-4.
  5. ↑ Consortium of North American Lichen Herbaria. [dostęp 2014-06-02].
  6. 1 2 Consortium of North American Lichen Herbaria. [dostęp 2014-10-20].
  7. ↑ Discover Life Maps. [dostęp 2014-10-20].
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.