Panafrykański Związek na rzecz Demokracji Społecznej
Państwo

 Kongo

Skrót

UPADS

Lider

Pascal Tsaty Mabiala

Data założenia

1991

Ideologia polityczna

panafrykanizm
socjaldemokracja

Poglądy gospodarcze

państwo opiekuńcze

Barwy

     Zieleń

Obecni posłowie
7/151
Obecni senatorowie
1/72
Strona internetowa

Panafrykański Związek na rzecz Demokracji Społecznej (fr. Union panafricaine pour la démocratie sociale, UPADS[1]) – kongijska partia polityczna, od 1997 roku największa siła opozycyjna w Zgromadzeniu Narodowym oraz Senacie.

W 1992 roku była partią rządzącą, a od 1992 do 1997 jej założyciel, Pascal Lissouba, był prezydentem Republiki Konga.

Historia

Wybory prezydenckie i parlamentarne w 1992 roku

Panafrykański Związek na rzecz Demokracji Społecznej został założony przez Pascala Lissoubę w 1991 roku[2]. W wyborach parlamentarnych w czerwcu i lipcu 1992 roku zdobyła większość, uzyskując 39 mandatów w Zgromadzeniu Narodowym[3], a także 23 miejsca w Senacie[4]. W wyborach prezydenckich w sierpniu tego samego roku kandydatem partii był Lissouba[5]. Uzyskał on 35,97% (282 020 głosów) w pierwszej turze i 61,32% (506 396 głosów) w drugiej turze, tym samym uzyskując elekcję na urząd prezydenta Konga[5]. Na tym stanowisku zaprzysiężony został 31 sierpnia[3]. We wrześniu tegoż roku Lissouba mianował członka UPADS – Stéphane Maurice Bongho-Nouarra na urząd premiera[3]. 7 września powołano nowy rząd, składający się m.in. z członków UPADS – Martin M'beri (minister stanu ds. integracji i kontaktu z parlamentem), Clément Mouamba (minister finansów), Moungounga Nkombo Nguila (minister gospodarki) i Jean Itadi (minister górnictwa i energetyki)[6]. 1 października tego samego roku Augustin Poignet (były prezydent oraz ówczesny senator wybrany z list UPADS) został wybrany przewodniczącym izby wyższej parlamentu Konga[7]. W międzyczasie powstała nowa koalicja Unia na rzecz Odnowy Demokratycznej (URD) (złożona z 7 partii, w tym między innymi z Kongijskiej Partii Pracy), która to 31 października przeprowadziła udane wotum nieufności wobec rządu Bongho-Nouarra, w wyniku czego premier podał się do dymisji[3]. 17 listopada 1992 roku Lissouba rozwiązał parlament[3].

Wybory parlamentarne w 1993 roku

W wyborach parlamentarnych w 1993 roku UPADS startował w skupionej wokół samej siebie koalicji Presidential Tendency[8]. 2 maja, podczas pierwszej tury, koalicja uzyskała 62 z 114 mandatów[8]. Podczas drugiej tury, 6 czerwca (w pozostałych 11 okręgach w których nie przydzielono mandatów), otrzymała 7 spośród 11 miejsc[8]. Opozycyjna koalicja URD-PCT kierowana przez Bernarda Kolélasa oprotestowała wynik wyborów[8]. 29 czerwca Sąd Najwyższy uznał iż wybory odbyły się w sposób nieprawidłowy[8]. 4 sierpnia zadecydowano o powtórzeniu głosowania[8]. Ponowne wybory odbyły się 3 i 6 października[8]. Ostatecznie koalicja, w której startował UPADS otrzymała 64 mandaty, z czego 49 przypadło partii[9]. Szefem klubu UPADS w Zgromadzeniu Narodowym został Pascal Tsaty Mabiala[10].

W czerwcu 1994 roku doszło do publicznego pojednania pomiędzy Lissoubą, a Kolelasem[9].

Kryzys w 1997 roku

W 1997 roku Pascal Tsaty Mabiala, szef UPADS w Zgromadzeniu Narodowym, został mianowany ministrem obrony narodowej[10]. W maju 1997 roku, gdy Deni Sassou-Nguesso powrócił do kraju, spotkał się z premierem Yhombi-Opango żeby zaproponować mu obalenie Lissouby. Wydarzenie to spowodowało zamieszki. W październiku 1997, w związku z trwającą wojną domową w Republice Konga, doszło do interwencji wojsk Angoli, w wyniku czego prezydent Lissouba, premier Yhombi-Opango i ich zwolennicy (m.in. Bernard Kolélas) zostali zmuszeniu do ucieczki z kraju[11]. 25 października zaprzysiężony na urząd prezydenta został Sassou-Nguesso, tym samym obalono z tego stanowiska Lissoubę[12].

Po przejęciu władzy, Sassou-Nguesso mianował Matina M'beri, jako przedstawiciela UPADS, ministrem budownictwa[13].

Wybory prezydenckie i parlamentarne w 2002 roku

Jednym z chętnych do reprezentowania UPADS w wyborach prezydenckich w 2002 roku był Martin M'beri – ówczesny lider partii[13]. Ostatecznie jednak partię reprezentował Joseph Kignoumbi Kia Mboungou, zajął on drugie miejsce z wynikiem 2,76% (33 154 głosów)[5].

W wyborach parlamentarnych, które odbyły się 26 maja i 23 czerwca 2002 roku partia zdobyła jedynie 3 spośród 137 mandatów do Zgromadzenia Narodowego[5].

28 grudnia 2006 roku, podczas I nadzwyczajnego kongresu Panafrykańskiego Związku na rzecz Demokracji Społecznej wybrano Tsaty Mabialę na sekretarza generalnego partii, zastępując na tym stanowisku Christophe Moukouéké[14]. Podczas kongresu uczestnicy powołali także radę narodową (601 członków), biuro polityczne (135 członków) i kolegium wiceprzewodniczących (25 osób) składające się m.in. z Josepha Kignoumbi Kia-Mboungou, Alphonse'a Souchlaty-Poaty, Ange Edouard Mpoungui, Clément Mouamba, Jean Itadi i Mireille Lissouba[14].

Wybory parlamentarne w 2007 roku

Wybory parlamentarne w 2007 roku zostały oprotestowane przez większość partii opozycyjnych, jednocześnie UPADS oraz Związek na rzecz Demokracji i Republiki/Mwinda – dwie największe partie spośród opozycji, wystawiły w wyborach swoich kandydatów[15]. Według anonimowych źródeł portalu Jeune Afrique, decyzja o starcie w wyborach podparta była obawą o obecność byłych liderów UPADS na listach innych partii, którzy to po dostaniu się do Zgromadzenia Narodowego, mogliby następnie próbować destabilizować władze partii[15].

W wyborach, które odbyły się 24 czerwca i 5 sierpnia 2007 roku partia uzyskała 11 mandatów do Zgromadzenia Narodowego[5]. Po wyborach UPADS zaskarżył komisję wyborczą do Sądu Konstytucyjnego twierdząc, że głosowanie nie było ani przejrzyste, ani uczciwe, a wyniki są sfabrykowane[16].

Wybory prezydenckie w 2009 roku

30 listopada 2008 roku, podczas posiedzenia rady narodowej UPADS, wybrano Ange Édouarda Poungui na kandydata partii w zbliżających się wyborach prezydenckich[17]. Z racji wycofania się z prawyborów jego głównego rywala – Josepha Kignoumbi Kia Mboungou, uzyskał on 85% poparcia[17]. 19 czerwca 2009 Sąd Konstytucyjny zakazał Poungui udziału w wyborach prezydenckich z powodu niespełnienia wymogów konstytucyjnych. Został odsunięty z powodu niezamieszkiwania przez okres co najmniej dwóch lat w kraju, czego wymaga konstytucja[18][19].

W wyborach ostatecznie wystartował wiceprzewodniczący UPADS, który to wcześniej zrezygnował z udziału w prawyborach – Joseph Kignoumbi Kia Mboungou, natomiast kandydował on jako bezpartyjny[5]. Uzyskał 100 181 głosów (7,46%), tym samym zajmując drugie miejsce spośród 13 kandydatów[5].

Wybory parlamentarne w 2011 i 2012 roku

W wyborach do Senatu, które odbyły się 9 października 2011 roku UPADS zdobył 2 spośród 36 mandatów[20].

W wyborach parlamentarnych w 2012 roku partia uzyskała 7 mandatów w Zgromadzeniu Narodowym, stając się tym samym jedyną partią opozycyjną w parlamencie[5].

Wybory prezydenckie w 2016 roku

Pod koniec stycznia 2016 roku UPADS ogłosił, że kandydatem partii na urząd prezydenta w nadchodzących wyborach będzie Pascal Tsaty Mabiala[21]. Ostatecznie zajął on 4 miejsce uzyskując 65 025 głosów (4,67%)[22].

Wybory parlamentarne w 2017 roku

W wyborach parlamentarnych w 2017 roku UPADS zdobył 8 miejsc w Zgromadzeniu Narodowym[23] oraz 2 miejsca w Senacie Republiki Konga[24]. Senatorami zostali Ange Édouard Poungui oraz Joseph Yedikissa-Dhadié[25].

Wybory prezydenckie w 2021 roku

W wyborach prezydenckich w 2021 roku partia nie wystawiła żadnego kandydata. Tsaty Mabiala nie zdecydował się na start, powołując się na błędy w organizacji wyborów[26]. 15 maja 2021 roku rzecznik prasowy UPADS, Honoré Sayi, został mianowany ministrem energetyki i hydrauliki w rządzie premiera Anatole Collinet Makosso[27][28]. Cztery dni później został zawieszony w prawach członka partii[29]. 13 marca 2022 roku Rada Krajowa UPADS przywróciła mu prawa członka partii[30].

Wybory do Zgromadzenia Narodowego w 2022 roku

W wyborach do Zgromadzenia Narodowego, które odbyły się 10 i 31 lipca UPADS zdobył 7 mandatów tracąc tym samym jedno miejsce w parlamencie[31][32]. We wrześniu tego samego roku Honoré Sayi został mianowany ministrem transportu[33].

Wybory do Senatu w 2023 roku

W wyborach senackich, zarządzonych na 20 sierpnia 2023 roku, UPADS uzyskał najgorszy wynik w historii istnienia partii otrzymując tylko jeden mandat w izbie wyższej[34]. Senatorką została wybrana Élisabeth Mapaha, burmistrz miasta Mossendjo w latach 2014–2019, po tym jak w II turze głosowania w departamencie Niari wycofał się z kandydowania Ignace Mafoumbi Nziengui[35].

Członkowie

Poparcie w wyborach

Wybory do Zgromadzenia Narodowego

Wybory Mandaty +/− Rząd
1992
39/125
 – Rząd
1993
49/114
 10 Opozycja
2002
3/137
 46 Opozycja
2007
11/137
 8 Opozycja
2012
7/137
 4 Opozycja
2017
8/151
 1 Opozycja
2022
7/151
 1 Opozycja

Wybory do Senatu

Wybory[36] Mandaty +/− Rząd
1992
23/60
 – Rząd
2005 brak danych brak danych Opozycja
2008 brak danych brak danych Opozycja
2011
2/36
 – Opozycja
2014 brak danych brak danych Opozycja
2017
2/72
 – Opozycja
2023
1/72
 1 Opozycja

Wybory prezydenckie

Wybory Kandydat Głosów % Wynik
1992 Pascal Lissouba 282 020 35,97% Wygrana
2002 Joseph Kignoumbi Kia Mboungou 33 154 2,76% Przegrana
2009 Joseph Kignoumbi Kia Mboungou* 100 181 7,46% Przegrana
2016 Pascal Tsaty Mabiala 65 025 4,67% Przegrana

*Jako kandydat niezależny, ale będąc jednocześnie wiceprzewodniczącym partii.

Przypisy

  1. ↑ Kongo [online], Polska Agencja Prasowa SA [dostęp 2021-03-27] (pol.).
  2. ↑ L'ancien président du Congo-Brazzaville Pascal Lissouba est mort en France [online], France 24, 24 sierpnia 2020 [dostęp 2021-03-28] (fr.).
  3. 1 2 3 4 5 CONGO: parliamentary elections Assemble nationale, 1992 [online], archive.ipu.org [dostęp 2021-03-28].
  4. ↑ CONGO: parliamentary elections Senat, 1992 [online], archive.ipu.org [dostęp 2021-03-28].
  5. 1 2 3 4 5 6 7 8 Elections in Congo-Brazzaville [online], africanelections.tripod.com [dostęp 2021-03-28].
  6. ↑ Le Président Pascal Lissouba nomme le 1er ministre Stéphane Bongho-Nouarra et son gouvernement , le 7 septembre 1992 | www.congo-liberty.com [online] [dostęp 2021-03-28] [zarchiwizowane z adresu 2020-11-29] (fr.).
  7. ↑ John Frank Clark, Samuel Decalo, Historical Dictionary of Republic of the Congo, Scarecrow Press, 2012, s. 364, ISBN 978-0-8108-4919-8 [dostęp 2021-04-02] (ang.).
  8. 1 2 3 4 5 6 7 CONGO: parliamentary elections Assemble nationale, 1993 [online], archive.ipu.org [dostęp 2021-03-28].
  9. 1 2 John F. Clark, Congo: Transition and the Struggle to Consolidate, 1997, s. 71–75, ISBN 978-0-429-49818-3.
  10. 1 2 Présidentielle au Congo-Brazzaville : Pascal Tsaty Mabiala désigné candidat de l’Upads – Jeune Afrique [online], JeuneAfrique.com, 31 stycznia 2016 [dostęp 2021-03-28] (fr.).
  11. ↑ Howard W. French, Rebels, Backed by Angola, Take Brazzaville and Oil Port, „The New York Times”, 16 października 1997, ISSN 0362-4331 [dostęp 2021-03-28] (ang.).
  12. ↑ Entre arbitraire et impunite: les droits de l'homme au Congo-Brazzaville [online], Congolese Human Rights Observatory and International Federation of Human Rights, 14 listopada 2007 [dostęp 2021-03-28] [zarchiwizowane z adresu 2007-11-14].
  13. 1 2 congo martin mberi denis sassou nguesso pascal lissouba [online], web.archive.org, 9 marca 2008 [dostęp 2021-03-28] [zarchiwizowane z adresu 2008-03-09].
  14. 1 2 Pascal Tsati Mabiala élu secrétaire général de l'Union panafricaine pour la démocratie sociale (UPADS) [online], Les Dépêches de Brazzaville, 29 grudnia 2006 [dostęp 2021-03-28] [zarchiwizowane z adresu 2012-03-11].
  15. 1 2 Congo: ouverture de la campagne du premier tour des élections législatives [online], Jeuneafrique.com, 30 września 2007 [dostęp 2021-03-28] [zarchiwizowane z adresu 2007-09-30].
  16. ↑ Législatives au Congo : le parti de Lissouba accuse le pouvoir de «hold-up électoral » [online], Afrik.com, 13 sierpnia 2007 [dostęp 2021-03-28] (fr.).
  17. 1 2 Présidentielles 2009 - Le candidat de l'UPADS, Ange Edouard Poungui, annonce ses bonnes intentions [online], Les Dépêches de Brazzaville, 27 września 2011 [dostęp 2021-03-28] [zarchiwizowane z adresu 2011-09-27].
  18. ↑ Congo bans 4 opposition candidates from vote. AFP, 19 czerwca 2009. [dostęp 2009-07-06]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-09-06)]. (ang.).
  19. ↑ Congo Republic bars four opposition candidates. Reuters, 19 czerwca 2009. [dostęp 2009-07-06]. (ang.).
  20. ↑ IPU PARLINE database: CONGO (Sénat), ELECTIONS IN 2011 [online], archive.ipu.org [dostęp 2021-03-28].
  21. ↑ Election présidentielle : L’U.PA.D.S jette son dévolu sur Pascal Tsaty-Mabiala | adiac-congo.com : toute l'actualité du Bassin du Congo [online], www.adiac-congo.com [dostęp 2021-03-28].
  22. ↑ Constitutional Court Raport [online], web.archive.org, 25 kwietnia 2016, s. 7 [dostęp 2020-08-18] [zarchiwizowane z adresu 2016-04-25].
  23. ↑ IPU PARLINE database: CONGO (Assemblée nationale), Last elections [online], archive.ipu.org [dostęp 2021-03-28].
  24. ↑ IPU PARLINE database: CONGO (Sénat), Last elections [online], archive.ipu.org [dostęp 2021-03-28].
  25. ↑ Résultats des élections sénatoriales du 31 juillet 2017 | adiac-congo.com : toute l'actualité du Bassin du Congo [online], www.adiac-congo.com [dostęp 2021-04-11].
  26. ↑ Loïcia Martial, Florence Morice, Congo-Brazzaville: coup d'envoi de la campagne électorale pour la présidentielle du 21 mars [online], RFI, 5 marca 2021 [dostęp 2021-03-23] (fr.).
  27. ↑ Exécutif: la composition du nouveau gouvernement | adiac-congo.com : toute l'actualité du Bassin du Congo [online], www.adiac-congo.com [dostęp 2021-05-16].
  28. ↑ Le Congo-Brazzaville se dote d'un nouveau gouvernement [online], RFI, 16 maja 2021 [dostęp 2021-05-16] (fr.).
  29. ↑ Congo-B: Honoré Sayi suspendu des instances de l’UPADS après sa nomination au gouvernement [online], RFI, 19 maja 2021 [dostęp 2021-05-24] (fr.).
  30. ↑ Ouabari Mariotti, Réhabilitation de Sayi Honoré : Que se passe-t-il donc à l’UPADS ? [online], www.congo-liberty.com, 14 marca 2022 [dostęp 2022-10-15] (fr.).
  31. ↑ 10-31 juillet 2022 - République du Congo. Élections législatives. - Événement [online], Encyclopædia Universalis [dostęp 2022-10-15] (fr.).
  32. ↑ Législatives au Congo : le parti présidentiel rafle 111 des 151 sièges [online], AfricaNews, 3 sierpnia 2022 [dostęp 2022-10-15] (fr.).
  33. ↑ Congo : autour d’Anatole Collinet Makosso, un gouvernement retouché plus que remanié – Jeune Afrique [online], JeuneAfrique.com [dostęp 2022-10-15] (fr.).
  34. ↑ Congo – Élections sénatoriales : Et l’UPADS de Pascal Tsaty Mabiala coula corps et biens ! [online], Les Echos du Congo Brazzaville, 23 sierpnia 2023 [dostęp 2024-04-27] (fr.).
  35. ↑ Sénatoriales 2023 : Elisabeth Mapaha sauve l’honneur de l’Upads [online], www.adiac-congo.com, 23 sierpnia 2023 [dostęp 2024-04-27] (fr.).
  36. ↑ IPU PARLINE database: CONGO (Sénat), election archives [online], archive.ipu.org [dostęp 2021-03-28].

Bibliografia

  • Congo: Transition and the Struggle to Consolidate. W: John F. Clark: Political Reform in Francophone Africa. Routledge, 1997, s. 72–75. ISBN 978-0-429-49818-3.

Linki zewnętrzne

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.