PaKA (Przegląd KAbaretów Amatorskich) – ogólnopolski festiwal grup kabaretowych^[1] odbywający się raz w roku od 1985 r.^[2] w Krakowie; początkowo w Centrum Kultury „Rotunda”^{[uwaga 1][3]} aż do jej zamknięcia w październiku 2016. Od tego czasu przegląd odbywał się w kinie Kijów (2017)^[4][5] oraz dwukrotnie w Nowohuckim Centrum Kultury (2018, 2019)^[6][7]. W 2020 festiwal został zaplanowany w Klubie Studio^[8], jednak z powodu pandemii COVID-19 nie odbył się^[9].

Organizatorem festiwalu jest Stowarzyszenie Promocji Sztuki Kabaretowej PaKA. Od 1992 przez wiele lat konferansjerem PaKI był Piotr Bałtroczyk^[10].

Od 2018 i 2019 PaKA była transmitowana w Telewizji Polsat w ramach programu Kabaret na żywo^[11][12].

Formuła festiwalu

PaKA odbywa się nieprzerwanie od 1985 r^[2]. Pierwsza edycja odbyła się bez części konkursowych eliminacji. Obecnie co roku do PaKI zgłasza się około 100 kabaretów. Pomysłodawcą festiwalu i jego współorganizatorem był Mirosław Wujas.

Od 1991 r. festiwalowi towarzyszą Warsztaty Kabaretowe. Oprócz PaKI Stowarzyszenie Promocji Sztuki Kabaretowej PaKA organizuje też takie imprezy jak festiwale Improfest i Niebywalencja, oraz Mazurska Noc Kabaretowa, Zimowe Konfrontacje Kabaretowe czy Letni Turniej Kabaretowy.

Nagrody PaKI^[13]

Nagrody dodatkowe

2004

• Nagroda Publiczności: Kabaret Limo oraz Kabaret To Za Duże Słowo
• Wyróżnienie: Kabaret Profil

2005

Wyróżnienia: Kabaret Kwartet Okazjonalny i Grupa Inicjatyw Teatralnych

2006

• Nagroda Publiczności: Kabaret Skeczów Męczących oraz Kabaret Neo-Nówka
• Nagroda Dziennikarzy: Kabaret Limo oraz Kabaret Neo-Nówka
• Nagroda specjalna – rzeźba Stańczyka za stawianie czoła nietolerancji oraz nagroda za wartości sokratejskie w kabarecie (wycieczka dla dwóch osób do Grecji): Kabaret Limo
• Nagroda dla najbardziej oszczędnego kabaretu (50% rabatu na rachunki w lokalu Drukarnia na Kazimierzu) oraz wyróżnienie za śledztwo kabaretowe w postaci WasserWanny ufundowanej przez Gazetę Wyborczą: Kabaret Neo-Nówka
• Prawo do wylewnego pożegnania Jerzego Stuhra przed Jego odlotem Balonem Młodych z Rynku Głównego w Krakowie podczas Laurealiów: Kabaret Hlynur
• Nagroda dla stale dobrze zapowiadającego się kabaretu (zapowiedź „pierwszego garnituru” konferansjerów, podczas koncertu laureatów PaKI 2006): Kabaret Młodych Panów
• Wyróżnienie za najbardziej pokojowe nastawienie do świata (łuk bez strzały) ufundowane przez Andrzeja Sikorowskiego^{[uwaga 8]}: Kabaret To Za Duże Słowo
• Wyróżnienie za skecz „Gotuj z Hassanem”: Kabaret To Za Duże Słowo
• Wyróżnienie za skecz „Skandynawski romans”: Kabaret Hlynur
• Wyróżnienie za skecz „Agencja do wynajęcia”: Kabaret Skeczów Męczących

2007

• Nagroda Dziennikarzy (równowartość rocznego abonamentu radiowo-telewizyjnego): Kabaret Napád
• Nagroda Specjalna: Grupa Pantomimiczna Mimika oraz Kabaretus Fraszka
• Nagroda dla kabaretu stawiającego czoło nietolerancji w postaci rzeźby Stańczyka oraz nagroda za wartości sokratejskie w kabarecie: Kabaret Młodych Panów
• Nagroda – kwadrans z rektorem Uniwersytetu Jagiellońskiego: Kabaret Napád
• Wyróżnienia: nagroda Jana Rokity oraz wiersz Artura Andrusa napisany na cześć kabaretu: Babeczki z Rodzynkiem

2008

• Nagroda Publiczności: Kabaret Świerszczychrząszcz oraz Kabaret Smile
• Nagroda Dziennikarzy: Kabaret Widelec
• „Dla kabaretu, który umie czytać i pisać”. Nagroda ufundowana przez Lucjana Suchanka w postaci pióra i książki pt. „Rosjoznawstwo. Wprowadzenie do studiów nad Rosją. Podręcznik akademicki pod redakcją Lucjana Suchanka.”: Kabaret Hlynur
• Nagroda dla kabaretu, któremu udało się zmierzyć z precyzją manometru nastroje publiczności i niezwykle udanie na te nastroje odpowiedzieć. Nagroda ufundowana przez firmę Eurotherm z Tych w postaci nowoczesnego urządzenia pomiarowego: Kabaret Snobów
• Nagroda „Złotego Prokopa” za skecz pt. „Żółwie z Galapagos”. Nagroda w postaci zaproszenia na przez Dorotę Wellman i Marcina Prokopa w terminie dogodnym dla wszystkich stron na śniadanie..... w warszawskim barze mlecznym: Kabaret Świerszczychrząszcz

2009

• Nagroda Publiczności: Kabaret Nowaki^{[uwaga 9]}
• Wyróżnienie jury: kabaret PUK

2011

• Nagroda Publiczności: Ścibor Szpak i Liquidmime

Nagroda „Złoty myślnik Przekroju” oraz Nagroda Specjalna Zbigniewa Zamachowskiego: Ścibor Szpak

2012

• Nagroda Publiczności: Ścibor Szpak i Kabaret PUK
• Nagroda Specjalna im. Mirka Wujasa za najlepszą puentę: Ścibor Szpak

2013

• Nagroda Publiczności: Kabaret Inaczej i Kabaret 7 minut po
• Nagroda Specjalna im. Mirka Wujasa za najlepszą puentę: Kabaret K2

2014

• Nagroda Publiczności: Kabaret Inaczej i Kabaret 7 minut po
• Nagroda Specjalna im. Mirka Wujasa za najlepszą piosenkę: Ola Pobiedzińska

2015

• Nagroda Publiczności: Fair Play Crew i Kabaretu Inaczej
• Nagroda Specjalna im. Mirka Wujasa za najlepszą piosenkę: Kabaret Róbmy Swoje

2016

• Nagroda Publiczności: David Mbeda Ndege i A jak!
• Nagroda Specjalna im. Mirka Wujasa za najlepszą piosenkę: Kabaret BudaPesz

2017

• Nagroda Publiczności: A jak! i BudaPesz
• Nagroda Specjalna im. Mirka Wujasa za najlepszą piosenkę: Sekcja Muzyczna Kołłątajowskiej Kuźni Prawdziwych Mężczyzn

2018

• Nagroda Publiczności: Szymon Łątkowski, Grzegorz Dolniak
• Nagroda Specjalna im. Mirka Wujasa za najlepszą piosenkę: Kabaret A jak!

2019

• Nagroda Publiczności: Czołówka Piekła, Grupa Po Omacku
• Nagroda Specjalna im. Mirka Wujasa za najlepszą piosenkę: Kabaret Chyba

Statystyki PaKI

Skład osobowy jury po 25 przeglądach

Finaliści PaKI według miast

Geografia PaKI w procentach
(kliknij, żeby powiększyć)

Grand Prix

W ciągu 33 przeglądów tylko 17 razy jury przyznało najwyższą nagrodę Grand Prix, z czego dwa razy (w 1996 i 2011 r.) podwójną. Dwóm kabaretom udało się dwukrotnie zdobyć Grand Prix – są to Kabaret Potem i Quasi Kabaret Rafała Kmity.

Jury

Podczas 32 PaK w jury zasiadło 51 osób. Najczęstszym jurorem był prof. Lucjan Suchanek (24 razy), następnie satyryk Jacek Fedorowicz (18 razy) oraz Stanisław Tym (16 razy). Felietonista Michał Ogórek oraz artysta kabaretowy i reżyser Rafał Kmita zasiadał w jury 11 razy, rysownik Henryk Sawka 10 razy, a reżyser Jerzy Markuszewski i kompozytor Zygmunt Konieczny po 9.

Najliczniejsze jury było w 1999 r. – 11-osobowe, najmniej liczne (4 osoby) w 1985 r. podczas pierwszego przeglądu oraz w 1994 i w 2010 roku. Najczęściej w jury zasiadało 6 osób.

Geografia kabaretowa^{[uwaga 10]}

• Najczęściej laureatami PaKI były kabarety z Zielonej Góry (ok. 18%), drugim najbardziej docenionym ośrodkiem jest Kraków (ok. 13%), a trzecim Warszawa (ok. 10,5%).
• Najwyższą nagrodę Grand Prix – jury przyznało 4 razy kabaretom z Krakowa i 3 razy grupom z Zielonej Góry. 1. miejsce czterokrotnie otrzymały kabarety z Krakowa i z Gdańska, natomiast 2. i 3. miejsce najczęściej przypadało w udziale zespołom z Zielonej Góry – po 5 razy.

Zobacz też

• Ogólnopolski Festiwal Piosenki Kabaretowej O.B.O.R.A.
• Kabareton Mulatka
• Lidzbarskie Wieczory Humoru i Satyry
• Dąbrowska Ściema Kabaretowa

Uwagi

Przypisy

Linki zewnętrzne

• Wortal PaKI
• Lista wszystkich laureatów
• PaKa w Encyklopedii Kabaretu