Pałac Juliusza Heinzla
Ilustracja
Pałac w latach 10. XX w.
Państwo

 Polska

Miejscowość

Łódź

Adres

Park Julianowski

Typ budynku

pałac

Styl architektoniczny

neorenesans

Architekt

Otto Gehlig, Alwill Jankau

Inwestor

Juliusz Heinzel

Ukończenie budowy

1890

Zniszczono

6 września 1939
1942

Pierwszy właściciel

Juliusz Heinzel

Kolejni właściciele

Urząd Miasta Łodzi

Położenie na mapie Łodzi
Mapa konturowa Łodzi, blisko centrum na lewo u góry znajduje się punkt z opisem „Pałac Juliusza Heinzla”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, w centrum znajduje się punkt z opisem „Pałac Juliusza Heinzla”
Położenie na mapie województwa łódzkiego
Mapa konturowa województwa łódzkiego, blisko centrum u góry znajduje się punkt z opisem „Pałac Juliusza Heinzla”
Ziemia51°48′10,4″N 19°26′34,8″E/51,802889 19,443000
Pałac po bombardowaniu w 1939
Głaz z tablicą upamiętniającą poległych żołnierzy

Pałac Juliusza Heinzla – istniejący w latach 1890–1942 pałac, należący do Juliusza Heinzla, położony na terenie parku Julianowskiego w Łodzi.

Historia

Park Julianowski wraz z obszarem, na którym znajduje się pałac, należał pierwotnie do rodu Zawiszów i wchodził w skład majątku Marysin III. Majątek został zlicytowany w latach 80. XIX w. i zakupiony przez Juliusza Heinzla[1]. W 1890 Juliusz Heinzel na terenie ogrodu przynależącego do folwarku, w miejscu drewnianego dworu na wzniesieniu terenu, wybudował pałac według projektu architekta Ottona Gehliga[2] i Alwila Jankaua[3] za kwotę 60 tys. rubli[4]. W pałacu Heinzlowie gromadzili dzieła malarstwa, rzeźby i broni średniowiecznej[5]. Synowie Juliusza Heinzla – Juliusz Teodor Heinzel i Ludwik Heinzel – organizowali w nim huczne przyjęcia[2], ich gośćmi byli m.in. Franciszek Żwirko, Eugeniusz Bodo i biskup Wincenty Tymieniecki[6].

W 1938 w związku z zadłużeniem rodu Heinzlów Ryszard Heinzel sprzedał majątek w Julianowie za 1,2 mln zł. Nowym nabywcą zostały władze miejskie Łodzi, przeznaczając obiekt pałacu na Muzeum Regionalne[5]. Pałac został zbombardowany przez niemieckich okupantów podczas II wojny światowej, 6 września 1939, gdy stacjonowały w nim oddziały Armii „Łódź” pod dowództwem Juliusza Rómmla[2][7]. W wyniku ataku zginęło kilku żołnierzy, a dowódca został ogłuszony[8] W 1942 Niemcy rozebrali ruiny pałacu[2].

Pałac w kulturze

Pałac Roberta Kesslera w powieści Władysława Reymonta „Ziemia Obiecana” był inspirowany pałacem Juliusza Heinzla. Autor opisał w niej huczne przyjęcia wystawiane przez Kesslera[2].

Architektura

Pałac powstał nawiązując stylu włoskiego renesansu. Bryła powstała na rzucie wydłużonego prostokąta z piętrowymi skrzydłami. W środkowej części pałacu usytuowana była trójkondygnacyjna wieża, w której przyziemiu zlokalizowana była szeroka, sklepiona brama z dwustronnym podjazdem. W sąsiedztwie pałacu znajdował się zwierzyniec i ogród warzywny[2].

Upamiętnienie

W miejscu dawnej lokalizacji pałacu usytuowano głaz z tablicą upamiętniającą żołnieży poległych podczas bombardowania pałacu 6 września 1939[9].

Przypisy

  1. ↑ Anna Kaniewska, Najstarsze łódzkie parki [online], 3 kwietnia 2009.
  2. 1 2 3 4 5 6 Wacław Pawlak, Ślad w pamięci, ślad w przestrzeni. Julianów – letnia rezydencja Heinzlów, „Kronika Miasta Łodzi” (2), 2006.
  3. ↑ Krzysztof Stefański, Atlas architektury dawnej Łodzi: do 1939 r., Archidiecezjalne Wyd. Łódzkie, 2003, ISBN 978-83-87931-88-9 [dostęp 2022-12-01] (pol.).
  4. ↑ Gdzie są Niemcy z tamtych lat – wspomnienia łódzkich Niemców. Sag mir, wo die Deutschen sind – Erinnerungen der lodzer Deutschen. Praca zbiorowa pod redakcją Krystyny Radziszewskiej. Wydawnictwo Literatura, Łódź 1999, s. 22–27, język polski i niemiecki, ISBN 83-87080-91-8.
  5. 1 2 Agnieszka Lorenc-Karczewska, Dwory i pałace okolic Łodzi, Regionalny Ośrodek Studiów i Ochrony Środowiska Kulturowego w Łodzi, 1997, ISBN 978-83-86334-02-5 [dostęp 2022-12-01] (pol.).
  6. ↑ Rodzina Heinzlów / przewodnik / miejmiejsce.com [online], miejmiejsce.com [dostęp 2022-12-01] (pol.).
  7. ↑ Kartka z kalendarza. Powietrzny atak na pałac w parku Julianowskim [online], Urząd Miasta Łodzi [dostęp 2022-11-10] (pol.).
  8. ↑ Julianów, czyli najbardziej elegancka część robotniczej Łodzi [online], Dziennik Łódzki [dostęp 2022-12-01] (pol.).
  9. ↑ Ryszard Bonisławski, Spacerownik łódzki, Warszawa: Agora, [2008?], ISBN 978-83-7552-204-4, OCLC 1280765503 [dostęp 2022-12-01].
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.