 nr rej. 485/95 z 14 grudnia 1995[1] | |
| Państwo | |
|---|---|
| Miejscowość | |
| Typ budynku | |
| Styl architektoniczny | |
| Ukończenie budowy |
1811 |
| Pierwszy właściciel |
August Abbeg |
Położenie na mapie Elbląga  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego  | |
 54°10′26,9040″N 19°27′43,0560″E/54,174140 19,461960 | |
Pałac Augusta Abbega w Elblągu (niem. Vogelsang) – neogotycki pałac w Elblągu w województwie warmińsko-mazurskim. Wybudowany w latach 1810–1811 na zlecenie radcy handlowego i byłego konsula królewskiego Augusta Abbega, z przeznaczeniem na prowadzenie wysokiej klasy zajazdu – gospody, w 1882 wykupiony wraz z parkiem przez Radę Miasta Elbląga.
Położenie
Pałac położony jest na północno-wschodnich obrzeżach Elbląga w województwie warmińsko-mazurskim. Znajduje się w zajmującym powierzchnię 369 ha parku Bażantarnia (niem. Vogelsang), który stanowi główne miejsce rekreacyjne elblążan. Na terenie parku obecnie wytyczone są cztery turystyczne pieszo-rowerowe szlaki o łącznej długości 30,5 km[2]. Sam pałac położony jest na obrzeżach parku na niewielkim wzniesieniu.
Historia
W 1801 roku patrycjusz elbląski i radca królewski August Abbeg nabył na skraju lasu, wówczas nieopodal Elbląga, 20- morgowe gospodarstwo[3]. W latach 1810–1811, na jego terenie, przy pomocy cegieł wyrobionych we własnej, założonej na terenie parku, cegielni wzniósł neogotycki pałac[3]. Pełnił on funkcję ekskluzywnego podmiejskiego zajazdu, a nazwę wziął od otaczającego go parku Vogelsang, co oznacza ptasi śpiew, gdyż na terenie całego kompleksu leśnego, już od XVIII wieku można było usłyszeć ptasi trel[2].
Po śmierci radcy Abbega, majątkiem zarządzali jego spadkobiercy, od których w 1882 roku, Rada Miasta Elbląga wykupiła posiadłość[4]. Miasto na terenie pałacu nadal prowadziło zajazd, a otaczające go parki i lasy przystosowano na jako tereny rekreacyjne dla mieszkańców[4]. Był to pierwszy obiekt infrastruktury rekreacyjno-turystycznej w elbląskiej Bażantarni, tworzący zaczątki turystyki podmiejskiej.
1 kwietnia 1913 roku zarówno pałac jak i cały park włączono oficjalnie w administracyjne granice Elbląga[2]. Do 1914 natomiast, park został znacznie urozmaicony elementami tzw. małej architektury ogrodowej, jak mostki, kładki czy punkty widokowe[2].
Po II wojnie światowej pałac przekazano Lasom Państwowym, a sam budynek stał się siedzibą Nadleśnictwa Elbląg, którą to funkcję pełni do chwili obecnej[4]. Nadleśnictwo, na przełomie XX i XXI wieku, ze środków własnych i pod opieką oraz według wskazań konserwatora zabytków, przeprowadziło gruntowną modernizację i konserwację obiektu[4].
Obecnie budynek utrzymany jest w bardzo dobrym stanie, a tereny go okalające nadal służą mieszkańcom w celach rekreacyjnych.
Architektura
Pałac to jednopiętrowa budowla wzniesiona w stylu neogotyckim. Założenie posiada nieregularną bryłę o biało-beżowym kolorze elewacji i dodatkowe zdobienia w postaci licznych tarasów, wieżyczek czy kolumn.
Zabytek
Pałac Augusta Abbega w Elblągu jako zabytek o szczególnych walorach wpisany jest do rejestru zabytków nieruchomych Krajowego Ośrodka Badań i Dokumentacji Zabytków. Pałac w spisie, figuruje pod nazwą: zespół dworski ul. Marymoncka 5 z XIX wieku, na który składa się sam pałac oraz park z aleją dojazdową (nr rej.: 485/95 z 14 grudnia 1995)[1]. Oddzielnie w spisie natomiast figuruje sam park Bażantarnia z lat 1811- wiek XX, pod nr 487/95 z 23 grudnia 1995[5].
Przypisy
- 1 2 Rejestr zabytków nieruchomych – województwo warmińsko-mazurskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2023, s. 26 [dostęp 2015-09-29].
- 1 2 3 4 Bażantarnia. [w:] Historia Elbląga [on-line]. [dostęp 2009-09-04]. (pol. • ang.).
- 1 2 Palac Augusta Abbega. [w:] Green Circle Schools [on-line]. 2005-05-29. [dostęp 2014-02-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-12-26)]. (pol. • ang.).
- 1 2 3 4 Budynek Nadleśnictwa. [w:] Nadleśnictwo Elbląg [on-line]. [dostęp 2009-09-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-02-04)]. (pol.).
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo warmińsko-mazurskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2023, s. 24 [dostęp 2015-09-29].
