Pęporostek Hudsona
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

grzyby

Typ

podstawczaki

Klasa

pieczarniaki

Rząd

pieczarkowce

Rodzina

wodnichowate

Rodzaj

pęporostek

Gatunek

pęporostek Hudsona

Nazwa systematyczna
Lichenomphalia hudsoniana (H.S. Jenn.) Redhead, Lutzoni, Moncalvo & Vilgalys
Mycotaxon 83: 38 (2002)

Pęporostek Hudsona, pępówka Hudsona, pępówka żółtofiołkowa (Lichenomphalia hudsoniana (H.S. Jenn.) Redhead, Lutzoni, Moncalvo & Vilgalys) – gatunek grzybów należący do rodziny wodnichowatych (Hygrophoraceae)[1]. Ze względu na współżycie z glonami zaliczany jest do porostów[2].

Systematyka i nazewnictwo

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Lichenomphalia, Hygrophoraceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].

Po raz pierwszy zdiagnozował go w 1936 r. Herbert Spencer Jennings nadając mu nazwę Hygrophorus hudsonianus. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadali mu Redhead, Lutzoni, Moncalvo i Vilgalys w 2002 r.[1]

Synonimów ma ok. 20. Niektóre z nich[3]:

  • Botrydina viridis (Ach.) Redhead & Kuyper 1987
  • Clitocybe hudsoniana (H.S. Jenn.) H.E. Bigelow 1960
  • Lichenomphalia pararustica (Clémençon) Elborne 2008
  • Gerronema hudsonianum (H.S. Jenn.) Singer 1970
  • Omphalia luteolilacina J. Favre 1955
  • Omphalina hudsoniana (H.S. Jenn.) H.E. Bigelow 1970
  • Phytoconis hudsoniana (H.S. Jenn.) Redhead & Kuyper 1988
  • Phytoconis viridis (Ach.) Redhead & Kuyper 1988

Nazwy polskie. W 1975 r. takson ten przez J. Nowaka i Z. Tobolewskiego opisywany był jako pępówka żółtofiołkowa[4], w 2010 r. przez Hannę Wójciak jako pępówka Hudsona[5]. Obydwie nazwy są niespójne z obecną nazwą naukową. Ostatnio pojawiła się nowa polska nazwa – pęporostek Hudsona[6].

Morfologia

Z plechy wyrasta owocnik typowy dla grzybów kapeluszowych[5].

Plecha pierwotna

Ma postać zielonych, przylegających do podłoża łuseczek o średnicy do 5 mm, zwykle tworzących duże skupiska. Młode łuski są okrągławe, starsze zatokowato wcinane, matowe lub ze słabym połyskiem i białawymi, falistymi brzegami. Dolna strona bez kory, biała lub zielonkawobiała[5].

Kapelusz

O średnicy 0,5–2,5 cm, za młodu wypukły, potem spłaszczony lub słabo lejkowaty, kremowobiały, brunatny lub szarawy[5].

Blaszki

Nie zbiegające, rzadkie, wąskie, tej samej barwy co kapelusz[5].

Trzon

Wysokość do 2 cm, grubość 2–3 mm, delikatnie orzęsiony, w stanie suchym białawy, w stanie wilgotnym fioletowy[5].

Cechy mikroskopowe

Porosty z rodzaju Lichenomphalia należą do nielicznej procentowo grupy porostów, w których mykobiontem jest grzyb z grupy podstawczaków oraz glon z rodzaju Coccomyxa. Plecha heteromeryczna, strzępki bez sprzążek[5].

Występowanie

Gatunek wysokogórski i arktyczny. Występuje w północnych rejonach Azji, Europy (w tym na Grenlandii i Islandii), Ameryki Północnej i na Nowej Zelandii[7]. W opracowaniu Czerwona lista roślin i grzybów Polski jest zaliczony do kategorii grzybów NT (o nieokreślonym zagrożeniu)[8].

W Polsce występuje głównie w wyższych partiach gór, na niżu jest bardzo rzadki. Rośnie w zespołach z wierzbą żyłkowaną, wierzbą alpejską i wierzbą wykrojoną, wśród mchów, w towarzystwie wrotycza alpejskiego[4][5]. Czasami występuje tylko w postaci płonnej plechy, błędnie opisywanej jako Coriscium viride[5].

Przypisy

  1. 1 2 3 Index Fungorum [online] [dostęp 2019-03-01] (ang.).
  2. ↑ Wiesław Fałtynowicz. The Lichenes, Lichenicolous and allied Fungi of Poland.Krytyczna lista porostów i grzybów naporostowych Polski, Kraków:, Instytut Botaniki im. W. Szafera PAN, 2003, ISBN 83-89648-06-7.
  3. ↑ Species Fungorum [online] [dostęp 2019-03-01] (ang.).
  4. 1 2 Władysław Wojewoda, Checklist of Polish Larger Basidiomycetes. Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków, W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, ISBN 83-89648-09-1.
  5. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 Wójciak Hanna: Porosty, mszaki, paprotniki, Warszawa, Multico Oficyna Wydawnicza, 2010, ISBN 978-83-7073-552-4.
  6. ↑ Inwentaryzacja i waloryzacja przyrodnicza Popradzkiego Parku Krajobrazowego na terenie gmin Krynica-Łabowa, Muszyna, Piwniczna-Zdrój, Rytro i Stary Sącz w ramach projektu PN. [dostęp 2013-10-20].
  7. ↑ Discover Life Maps. [dostęp 2015-04-08].
  8. ↑ Zbigniew Mirek, Kazimierz Zarzycki, Red list of plants and fungi in Poland. Czerwona lista roślin i grzybów Polski, Kraków: IB PAN, 2006, ISBN 8389648358.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.