Olgierd Jarosz
Wasyl Semen
Postać z Czterech pancernych i psa
Ilustracja
Pomnik Romana Wilhelmiego (odtwórcy roli Olgierda) w Poznaniu
Pierwsze wystąpienie

Załoga

Ostatnie wystąpienie

Most
Rozstajne drogi (czołówka)

Twórca

Janusz Przymanowski

Grany przez

Romana Wilhelmiego

Dane biograficzne
Pochodzenie

polsko-rosyjskie (Olgierd)
ukraińsko-rosyjskie (Wasyl)

Przynależność

Armia Czerwona

Ludowe Wojsko Polskie

Płeć

mężczyzna

Miejsce urodzenia

Związek Radziecki

Data i miejsce śmierci

12 marca 1945[1]
Wejherowo

Olgierd Jarosz (serial), Wasyl Semen (powieść) – fikcyjna postać dowódcy czołgu „Rudy” z polskiego serialu telewizyjnego „Czterej pancerni i pies”. W serialu postać ta pojawiła się w pierwszych sześciu odcinkach. W tej roli wystąpił Roman Wilhelmi.

Życiorys

Olgierd

Narodowość Olgierda Jarosza jest jednoznacznie określona jako potomka polskich zesłańców. W pierwszym odcinku „Załoga” Jankowi i Gustlikowi przedstawia się jako oficer Armii Czerwonej, oddelegowany, by „szkolić sojuszników”. W drugim odcinku „Radość i gorycz” u przypadkowo poznanej nauczycielki dowiaduje się o swoich prawdopodobnych polskich korzeniach – według tej wersji jest wnukiem polskiego zesłańca z 1863. W odcinku czwartym „Psi pazur” na propozycję zrezygnowania z pewnej misji, która toczy się „na naszej ziemi” (czyli w Polsce), oświadcza rozmówcy: Myślisz, że jestem gorszym Polakiem od ciebie?. Poległ pod Wejherowem.

W serialu telewizyjnym w odcinku „Pierścienie” Olgierd Jarosz ukazuje się załodze w Berlinie jako widmo, co Janek komentuje, że w taką noc wszystko może się wydarzyć.

Wasyl

W powieści Janusza Przymanowskiego, która ukazała się w 1964 r., oficer grany przez Wilhelmiego nazywa się Wasyl Semen i jest Rosjaninem o korzeniach ukraińskich. Nie miał on w swojej rodzinie polskich przodków (a przynajmniej nie jest to wprost powiedziane); mimo to, podobnie jak Grigorij, odnajduje się w Wojsku Polskim walcząc ramię w ramię z Polakami przeciwko hitlerowcom. Podobnie jak serialowy Olgierd, poległ pod Wejherowem.

Scena z widmem Wasyla Semena pojawia się również w powieści, jednak okazuje się nim być radziecki saper kpt. Iwan Pawłow – niezwykle podobny do poległego Wasyla Semena i to jego widzi załoga z oddali w Berlinie. Gdy później poznają Pawłowa, orientują się w pomyłce (on sam też, gdy zobaczył później fotografię Semena). W filmie ten wątek nie był wykorzystany dosłownie, gdyż rolę Iwana Pawłowa zagrał Rosjanin Aleksandr Bielawski, nieprzypominający z wyglądu Romana Wilhelmiego, który odrzucił propozycję powrotu do serialu ze względu na grę w niemieckim filmie pt. „Ponieważ Cię kocham”[2].

Odznaczenia

Przyczyny zmiany narodowości bohatera i pierwowzory historyczne

Zmiana narodowości i nazwiska pierwszego dowódcy czołgu w serialu była wymogiem propagandowym. W czasie wojny do odradzającego się Wojska Polskiego na Froncie Wschodnim, oprócz rdzennych Rosjan i innych obywateli ZSRR (tzw. Pełniący Obowiązki Polaków), odsyłano z Armii Czerwonej wielu oficerów a nawet podoficerów i żołnierzy, którzy byli potomkami Polaków zesłanych na Syberię, migrantów z czasów Imperium Rosyjskiego, a także kresowiaków powołanych pod broń w latach 1939-41[3][4][5].

Do pierwowzorów Olgierda-Wasyla zaliczani są:

  • Wiktor Tiufiakow (Cygan) – Rosjanin, oficer radzieckiej broni pancernej skierowany do Wojska Polskiego, dowódca czołgu 110 i 1 kompanii pancernej[6]. Zmarł w 1993 w Kazachstanie.
  • Wacław Feryniec – Polak, uczestnik bitwy pod Lenino, historyczny dowódca czołgu 102. Zmarł w 2017 w stopniu pułkownika[7].
  • Michał Gaj – Polak, dowódca czołgu 228 ranny na Pradze. Po wojnie poślubił Lidię Mokrzycką, radiotelegrafistkę brygady[8].

Według Gabi Rumowski nazwisko Olgierd Jarosz, wymyślone w serialu po zmianie narodowości książkowego Wasyla Semena na polską, było nawiązaniem do czechosłowackiego bohatera narodowego – nadporucznika Otakara Jaroša[9]. Otrzymał on pośmiertnie awans na kapitana, a także (jako pierwsza osoba niemająca radzieckiego obywatelstwa) tytuł Bohatera Związku Radzieckiego[10].

Przypisy

  1. ↑ Tego dnia historycznie zostało wyzwolone Wejherowo, w którym poległ Jarosz-Semen.
  2. ↑ Czterej pancerni i pies (1966) - Ciekawostki - Filmweb [online], www.filmweb.pl [dostęp 2019-02-13] (pol.).
  3. ↑ POPy - Pełniący Obowiązki Polaków [online], kurierhistoryczny.pl [dostęp 2019-02-13].
  4. ↑ Ostatni żyjący mieszkaniec Wałbrzycha, który walczył z Niemcami o Warszawę, Kołobrzeg i Berlin (ZDJĘCIA) - NaszeMiasto.pl [online], walbrzych.naszemiasto.pl [dostęp 2019-02-13] (pol.).
  5. ↑ „POPowcy” czyli pełniący obowiązki Polaka w Armii Berlinga [online], www.nowastrategia.org.pl [dostęp 2019-02-13] (pol.).
  6. ↑ Samobójcza szarża, [w:] Studzianki - samobójczy atak Polaków rozstrzygnął losy bitwy, WP Opinie [dostęp 2019-02-17] (pol.).
  7. ↑ Płk Wacław Feryniec w Izbie Pamięci Żołnierza Polskiego w Dzierżoniowie | DDZ24.EU [online], www.ddz24.eu [dostęp 2019-02-17] (pol.).
  8. ↑ Fikcja i rzeczywistość – Encyklopedia Pomorza Zachodniego - pomeranica.pl [online], web.archive.org, 11 stycznia 2020 [dostęp 2021-09-15] [zarchiwizowane z adresu 2020-01-11].
  9. ↑ Janek, Gustlik, Grześ i…. Czech? – Sousedi.pl [online], web.archive.org, 26 stycznia 2021 [dostęp 2021-09-15] [zarchiwizowane z adresu 2021-01-26].
  10. ↑ Герой Советского Союза Ярош (Jaros) Отакар :: Герои страны [online], www.warheroes.ru [dostęp 2019-02-21].
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.