Okręty podwodne typu IA

Kraj budowy	III Rzesza
Konstruktor	IvS
Stocznia	Echovarrieta y Larringa AG Weser w Bremie
Zbudowane	3
Użytkownicy	Turecka Marynarka Wojenna  Kriegsmarine
Służba w latach	1934-1950
Stracone	2
Uzbrojenie:
1 działo pokładowe 105 mm, 1 działko przeciwlotnicze 20 mm, 14 torped lub 28 min TMA
Wyrzutnie torpedowe: • dziobowe • rufowe	4 × 533 mm 2 × 533 mm
Załoga	42 oficerów i marynarzy
Wyporność:
• na powierzchni	862 ton
• w zanurzeniu	982 ton
Długość	72,5 metra
Szerokość	6,2 metra
Napęd:
2 silniki wysokoprężne MAN, 8-cylindrowe, moc 3080 KM podwodny: 2 silniki elektryczne, moc 1060 KM
Prędkość: • na powierzchni • w zanurzeniu	20 węzłów 9 węzłów
Zasięg:
• na powierzchni	7900 Mm przy 10 w (14615 km przy 18,5 km/h) na powierzchni 78 Mm przy 4 w (144 km przy 7,4 km/h) w zanurzeniu

Okręty podwodne typu IA – niemieckie okręty podwodne (U-Booty) powstałe w 1936 r. jako próba stworzenia dla Kriegsmarine oceanicznego okrętu podwodnego. Ich konstrukcję oparto na projekcie opracowanym przez założone w Holandii w celu obejścia zakazów traktatu wersalskiego niemieckie przedsiębiorstwo IvS.

Historia

IvS przygotowało projekt tych okrętów dla Hiszpanii jako typ E-1. Duża część struktury okrętu prototypowego została prefabrykowana w Holandii, po czym przetransportowana do Hiszpanii celem ostatecznego montażu. Władze nowo powstałej wówczas Republiki Hiszpańskiej odmówiły jednak zaakceptowania okrętu, który krótko przed ukończeniem w stoczni Echovarrieta y Larringa został w roku 1934 sprzedany w związku z tym Turcji, gdzie służył jako „Gür”. Taki sam projekt wykorzystano dla budowy oceanicznych jednostek dla Kriegsmarine, gdy III Rzesza postanowiła ponownie rozpocząć budowę okrętów podwodnych.

W stoczni AG Weser w Bremie, zbudowano tylko dwie jednostki tego typu dla Niemiec – U-25 i U-26, które miały jednak szereg wad. Jednostki te były niestateczne, zanurzały się powoli, miały problemy z manewrowaniem w zanurzeniu oraz inne mechaniczne usterki. Niemniej jednak oba okręty odnosiły sukcesy w pierwszych miesiącach II wojny światowej. U-25 zatopił osiem jednostek pływających i uszkodził jedną, a U-26 zatopił jedenaście i uszkodził dwie.

1 lipca 1940 roku U-26 został zatopiony w pobliżu Irlandii po tym, jak odniósł uszkodzenia zadane mu przez brytyjską korwetę HMS „Gladiolus” i australijską łódź latającą Short Sunderland. U-25 zatonął na minie niedaleko Terschelling 1 sierpnia 1940 roku. Turecki „Gür” natomiast został skreślony z listy okrętów floty w 1950 roku.

Bibliografia

• Paul E. Fontenoy: Submarines: An Illustrated History of Their Impact (Weapons and Warfare). ABC-CLIO, marzec 2007, s. 195. ISBN 1-85109-563-2.