Okiennik Wielki

Okiennik Wielki[1], Okiennik Duży[2], czasami także Okiennik Skarżycki[3] – grupa skał wapiennych w miejscowości Piaseczno w gminie Kroczyce, w powiecie zawierciańskim, w województwie śląskim[2]. Najbardziej rozpoznawalnym elementem grupy jest skała posiadająca „okno” – otwór skalny o wymiarach ok. 7 × 5 metrów[4]. Jest to skała Okiennik, a znajdujące się w niej okno to Okno w Okienniku Wielkim[5].

Pod względem geograficznym Okiennik Wielki znajduje się na Wyżynie Częstochowskiej będącej częścią Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej[6].

Historia

Według historyków ok. XII–XIII wieku u podnóża skał istniał obronny gród o konstrukcji drewnianej; ślady murów były widoczne jeszcze w XIX wieku. Skała z oknem skalnym była donżonem, mury wzmocniono wałem. Wejście prowadziło przez istniejący w skale naturalny komin. W skalnym oknie istnieje wykuty otwór, który prawdopodobnie służył do umocowania zbudowanej z drewnianych bali konstrukcji osłaniającej okno skalne[4].

Poniżej okna znajduje się naturalna jaskinia Schron w Okienniku Wielkim. Archeolodzy znaleźli w niej narzędzia krzemienne pochodzące sprzed około 60 tysięcy lat, czyli ze środkowego paleolitu. Świadczą one o tym, że jaskinia była wówczas zamieszkiwana przez ludzi prehistorycznych. Archeolodzy zaliczyli ich do kultury mikocko-prądnickiej[4]. Są jeszcze dwie inne jaskinie: Komin w Okienniku Wielkim i Szczelina w Okienniku Wielkim[5].

Cały masyw Okiennika Wielkiego został uznany za geostanowisko[7].

Wspinaczka skalna i turystyka

Obecnie Okiennik znany jest przede wszystkim uprawiającym wspinaczkę skalną i jest wśród nich bardzo popularny. Pierwsze potwierdzone wspinaczki miały tu miejsce w 1962 roku, a prawdziwy rozkwit eksploracji Okiennika to lata 80. XX wieku. Zbudowane z wapieni skały mają połogie, pionowe lub przewieszone ściany. Występują w nich takie formacje skalne, jak: filar, zacięcie i komin[3]. Najwyższa z nich, skała z oknem, przez wspinaczy skalnych nazwana Ścianą Czołową, osiąga wysokość 35 m. Do przejścia niektórych dróg na niej konieczna jest lina 70 m, dla większości pozostałych wystarczy 50 m[8]. W grupie Okiennika wspinacze skalni wyróżniają następujące skały: Bliźniacza Baszta, Igła nad Przechodem, Kufa, Muminek, Omszała Baszta, Okiennik, Śląski Filar, Turnia Brata Ziemowita, Widownia, Wschodnia Grańka[3]. Poprowadzili na nich 110 dróg wspinaczkowych o bardzo zróżnicowanym stopniu trudności od III do VI.7+ w skali Kurtyki. Większość dróg to drogi trudne, ale są też łatwiejsze. Ściany wspinaczkowe mają ekspozycję zachodnią, północno-zachodnią, północną, północno-wschodnią i południowo-zachodnią. Większość dróg ma zamontowane stałe punkty asekuracyjne (ringi i stanowiska zjazdowe), ale są też drogi dla fanów wspinaczki tradycyjnej[1].

Obok Okiennika Wielkiego prowadzą 2 szlaki turystyczne:

szlak turystyczny czerwony Szlak Orlich Gniazd: Pilica – Kocikowa – Góra Janowskiego – Podzamcze – Karlin – Żerkowice – Okiennik Wielki – ruiny zamku w Morsku – Góra Zborów – Zdów
szlak turystyczny żółty Szlak Skarżycki: Zawiercie Borowe Pole st. PKP – Rudniki – Skarżyce – Okiennik Wielki – Piaseczno[9].

Przypisy

  1. 1 2 Wspinaczkowy portal górski [online] [dostęp 2018-07-11].
  2. 1 2 Geoportal. Mapa lotnicza [online] [dostęp 2022-08-30].
  3. 1 2 3 Grzegorz Rettinger, Jura Północna. Przewodnik wspinaczkowy, Kraków: wspinanie.pl, 2017, ISBN 978-83-947825-0-4.
  4. 1 2 3 Na podstawie tablicy informacyjnej zamontowanej przy skale.
  5. 1 2 Jaskinie Polski [online], Państwowy Instytut Geologiczny [dostęp 2019-04-28].
  6. ↑ Jerzy Kondracki, Geografia regionalna Polski, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1998, ISBN 83-01-12479-2.
  7. ↑ Jerzy Zygmunt, Komin w Okienniku Wielkim [online], Państwowy Instytut Geologiczny [dostęp 2022-08-30].
  8. ↑ Dariusz Tim, Okiennik Wielki-Topo rejonu wspinaczkowego 2013 [online] [dostęp 2022-09-06].
  9. ↑ Mapa. Jura Krakowsko-Częstochowska. Część północna 1:52 000, Warszawa: ExpressMap, 2015, ISBN 978-83-88112-71-3.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.