Okartowo
wieś
Ilustracja
Widok z mostu drogowego
Państwo

 Polska

Województwo

 warmińsko-mazurskie

Powiat

piski

Gmina

Orzysz

Liczba ludności (2011)

404[1]

Strefa numeracyjna

87

Kod pocztowy

12-250[2]

Tablice rejestracyjne

NPI

SIMC

0763956

Położenie na mapie gminy Orzysz
Mapa konturowa gminy Orzysz, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „Okartowo”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, u góry po prawej znajduje się punkt z opisem „Okartowo”
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego
Mapa konturowa województwa warmińsko-mazurskiego, po prawej znajduje się punkt z opisem „Okartowo”
Położenie na mapie powiatu piskiego
Mapa konturowa powiatu piskiego, u góry znajduje się punkt z opisem „Okartowo”
Ziemia53°48′22″N 21°51′27″E/53,806111 21,857500[3]

Okartowo (niem. Eckersberg[4]) – wieś w Polsce położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie piskim, w gminie Orzysz.

Wieś leży nad brzegiem jeziora Śniardwy i jeziora Tyrkło, przy drodze krajowej nr 16, 6 km na zachód od Orzysza.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa suwalskiego.

We wsi, nad brzegiem jeziora Śniardwy znajduje się Stacja Ratownictwa Wodnego, główna baza Mazurskiej Służby Ratowniczej, założona w 1978 roku[5].

Miejscowość jest siedzibą parafii rzymskokatolickiej, należącej do dekanatu Biała Piska, diecezji ełckiej.

Historia

Wieś powstała w II połowie XV wieku.

W połowie XIV w. (ok. 1340) Krzyżacy na miejscu dawnego grodziska pruskiego wznieśli strażnicę. Została ona poważnie uszkodzona w czasie najazdów Litwinów dowodzonych przez Kiejstuta w 1361, a w 1379 całkowicie zniszczona[6]. Osada powstała około roku 1485. Lokacja wsi nastąpiła w 1492 r. Kościół wybudowano w 1799 r., gruntownie odbudowany po zniszczeniach I wojny światowej. Nad jeziorem Tyrkło, około 2 km od wsi, znajdują się ślady po wczesnośredniowiecznym grodzisku pruskim.

Zabytki

Kościół w Okartowie
Cmentarz ewangelicki

Zabytki wpisane do rejestru zabytków

Świątynia powstała w miejscu zamku krzyżackiego[8]. Wieża w dolnej części murowana, w górnej drewniana, kryta gontem. Ściany, strop i empory pokryte polichromią o motywach roślinno-geometrycznych i symbolicznych, umieszczonych w prostokątnych płycinach, pomiędzy którymi znajdują się cytaty z Biblii w języku niemieckim. Ołtarz główny i ambona barokowe. W murze otaczającym kościół tablica upamiętniająca odbudowę ze zniszczeń I wojny światowej.

  • Dawny cmentarz ewangelicki założony w I połowie XIX wieku – nr rej.: 817 z 27.06.1991.[9]

Najstarszy zachowany nagrobek z 1849 r.[10]

Pochówek o szczególnym znaczeniu: Rektor Rudolf Skrodzki (20.9.1828 – 17.1.1904).

Na cmentarzu znajduje się kwatera wojenna z okresu I wojny światowej. Pochowanych w niej jest trzech żołnierzy i pracownik cywilny armii niemieckiej oraz nieznany żołnierz armii rosyjskiej:

  1. Ldstrm. August Tieß z 5. Komp. Ldstrm. Inf. Batl. Lötzen I †4.9.1914
  2. Gefr. d. Res. Rudolf Will Scheinwerfer z Abt. Lötzen Pion. Batl. I †11.11.1914
  3. Arm. Soldat Hans Dobberstein z 1. Komp. Arm. Batl. 58 †17.7.1915
  4. Ziv. Arm. Arb. Hermann August Richter Baul. Süd. Fortif. d. Feste Boyen †15.10.1914
  5. żołnierz armii rosyjskiej †1914-15.[11]

Inne zabytki ujęte w gminnej ewidencji zabytków

  • Zespół dworca kolejowego wzniesiony w drugim dziesięcioleciu XX wieku:
  • Trzy domy murowane wzniesione w latach 20. XX wieku[16][17][18].

Przypisy

  1. ↑ Wieś Okartowo w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2017-06-04], liczba ludności w oparciu o dane GUS.
  2. ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 855 [zarchiwizowane 2022-10-26].
  3. ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 91695
  4. ↑ Rozporządzenie Ministrów: Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych z dnia 12 listopada 1946 r. o przywróceniu i ustaleniu urzędowych nazw miejscowości (M.P. z 1946 r. nr 142, poz. 262)
  5. ↑ Informacje na stronie Mazurskiej Służby Ratowniczej.
  6. ↑ Jan Bałdowski "Warmia i Mazury, mały przewodnik" Wydawnictwo Sport i Turystyka Warszawa 1977 s. 149
  7. ↑ Karta zabytku – kościół.
  8. ↑ Piotr Skurzyński "Warmia, Mazury, Suwalszczyzna" Wyd. Sport i Turystyka - Muza S.A. Warszawa 2004 ISBN 83-7200-631-8 s. 306
  9. ↑ Karta zabytku – cmentarz ewangelicki.
  10. ↑ Tekla Żurkowska Mazurskie Cmentarze. Symbole w krajobrazie. Wydawnictwo Borussia, Olsztyn 2008, s. 75.
  11. ↑ [OSR] I wojna światowa (1914-18r.): Okartowo.
  12. ↑ Karta zabytku – dworzec.
  13. ↑ Karta zabytku – budynek1.
  14. ↑ Karta zabytku – budynek2.
  15. ↑ Karta zabytku – magazyn.
  16. ↑ Karta zabytku – dom 1.
  17. ↑ Karta zabytku – dom 2.
  18. ↑ Karta zabytku – dom 3.

Bibliografia

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.