Nowa Bystrzyca
wieś
Ilustracja
Kościół Wniebowzięcia NMP w Nowej Bystrzycy
Państwo

 Polska

Województwo

 dolnośląskie

Powiat

kłodzki

Gmina

Bystrzyca Kłodzka

Wysokość

380–580[1] m n.p.m.

Liczba ludności (III 2011)

277[2]

Strefa numeracyjna

74

Kod pocztowy

57-516[3]

Tablice rejestracyjne

DKL

SIMC

0851465

Położenie na mapie gminy Bystrzyca Kłodzka
Mapa konturowa gminy Bystrzyca Kłodzka, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „Nowa Bystrzyca”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole po lewej znajduje się punkt z opisem „Nowa Bystrzyca”
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego
Mapa konturowa województwa dolnośląskiego, na dole znajduje się punkt z opisem „Nowa Bystrzyca”
Położenie na mapie powiatu kłodzkiego
Mapa konturowa powiatu kłodzkiego, blisko centrum na dole znajduje się punkt z opisem „Nowa Bystrzyca”
Ziemia50°17′39″N 16°34′36″E/50,294167 16,576667[4]
Kaplica pogrzebowa w Nowej Bystrzycy

Nowa Bystrzyca – wieś w Polsce położona w województwie dolnośląskim, w powiecie kłodzkim, w gminie Bystrzyca Kłodzka.

W przeszłości do wsi należał przysiółek Łysek (niem. Kohlberg)[5]. Obecnie przysiółek niezamieszkały. Nazwa niestandaryzowana.

Położenie

Nowa Bystrzyca to duża, uprzemysłowiona wieś leżąca pomiędzy bocznymi ramionami środkowej części Gór Bystrzyckich, w dolinach potoków Bystrzyca i Mała Bystrzyca, na wysokości około 380–580 m n.p.m.[1]

Podział administracyjny

W latach 1954-1961 należała do gromady Stara Bystrzyca, przekształconej w 1961 na gromadę Nowa Bystrzyca. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa wałbrzyskiego.

Historia

Początek XVI wieku to najbardziej prawdopodobny okres powstania tej wsi, chociaż wzmiankowana została ona dopiero o cały wiek później w 1414 roku[6]. Najpierw była własnością prywatną, później do 1684 roku królewszczyzną, by wreszcie należeć do Bystrzycy Kłodzkiej[6]. Bardzo szybko też się rozwijała, w 1787 roku żyło w niej ponad 500 mieszkańców, którzy trudnili się głównie uprawą ziemi i rzemiosłem[1]. W 1825 roku było tu 105 domów, w tym: kościół i szkoła katolicka, 4 młyny wodne, olejarnia oraz tartak[1]. Na przełomie XIX i XX wieku Nowa Bystrzyca ugruntowała swój rolniczo-przemysłowy charakter, zachowując go zresztą po części i do dziś[1]. W 1978 roku było tu 78 gospodarstw rolnych[1], obecnie we wsi działają fabryki tektury oraz mebli[6].

Zabytki

Do wojewódzkiego rejestru zabytków wpisane są obiekty:[7]

  • drewniany kościół Wniebowzięcia NMP, należący do parafii św. Marii Magdaleny w Wójtowicach[6]. Został wzniesiony w 1726 roku na miejscu kaplicy cmentarnej pochodzącej z roku 1699[6]. W 1923 roku kościół został przebudowany. Budynek jest jednonawowy z wyodrębnionym prezbiterium, nakryty czterospadowym dachem krytym gontem, na kalenicy znajduje się sygnaturka w stylu bizantyjskim[6]. Wyposażenie wnętrza pochodzi z XVIII wieku (ołtarz główny z 1710 roku). W ołtarzu głównym znajduje się figurka Matki Boskiej z Dzieciątkiem którą w przeszłości uważano za cudowną i była otoczona lokalnym kultem[6]. W kościele znajdują się wciąż sprawne organy z ręcznym miechem, które mają ponad 200 lat[8]
  • kaplica przedpogrzebowa z XVIII wieku[9]

Inne zabytki[1]:

  • Liczne budynki mieszkalne i gospodarcze pochodzące z XVII, XIX i XX wieku.

Przypisy

  1. 1 2 3 4 5 6 7 Słownik geografii turystycznej Sudetów. redakcja Marek Staffa. T. 14: Góry Bystrzyckie i Orlickie. Warszawa; Kraków: Wydawnictwo PTTK „Kraj”, 1992, s. 146–150. ISBN 83-7005-340-8.
  2. ↑ GUS: Ludność – struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.
  3. ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 826 [zarchiwizowane 2022-10-26].
  4. ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 87884
  5. ↑ Rozporządzenie Ministrów Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych z dnia 1 października 1948 r. o przywróceniu i ustaleniu urzędowych nazw miejscowości. [online], isap.sejm.gov.pl [dostęp 2023-07-31].
  6. 1 2 3 4 5 6 7 Waldemar Brygier, Tomasz Dudziak: Ziemia Kłodzka. Pruszków: Oficyna Wydawnicza "Rewasz", 2010, s. 386. ISBN 978-83-89188-95-3.
  7. ↑ Rejestr zabytków nieruchomych, nr rej.: 227/1988 z 22.12.1971.
  8. ↑ Adam Bałabuch, Stanisław Chomiak, Marek Korgul, Wiesław Mróz, Stanisław Szupieńko, Sławomir Wiśniewski, Jan Zyzak: Schematyzm Diecezji Świdnickiej. Świdnica: Świdnicka Kuria Biskupia, 2005. ISBN 83-921533-0-8.
  9. ↑ Rejestr zabytków nieruchomych, nr rej.: 228/868 z 5.05.1961.

Bibliografia

Linki zewnętrzne

  • Witold Papierniak, Nowa Bystrzyca [online], naszesudety.pl, 18 kwietnia 2005 [dostęp 2016-04-27].
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.