Nataša Kandić
Наташа Кандић
Ilustracja
Nataša Kandić (2010)
Data i miejsce urodzenia

29 września 1946
Kragujevac

Zawód, zajęcie

socjolożka
pisarka
działaczka społeczna

Narodowość

serbska

Alma Mater

Uniwersytet w Belgradzie

Rodzice

Radoslav, Vera

Małżeństwo

Lazar Stojanović

Dzieci

Stefan

Odznaczenia

Nataša Kandić (serb. Наташа Кандић; ur. 29 września 1946 w Kragujevacu[1]) – serbska pisarka i socjolożka, działaczka społeczna.

Życiorys

Córka Radoslava i Very[2]. Uczestniczka protestów studenckich w Belgradzie w roku 1968[2]. W 1972 ukończyła studia z zakresu socjologii na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu w Belgradzie i rozpoczęła pracę urzędniczki w belgradzkiej dzielnicy Palilula[3]. Początkowo działała w ruchu związkowym w Belgradzie, w 1991 zaangażowała się w protesty antywojenne, przeciwko przymusowemu poborowi do wojska[4][5]. W 1992 założyła Centrum Prawa Humanitarnego, organizację, której celem stała się dokumentacja i upamiętnianie przypadków naruszania praw człowieka[6]. W czasie wojen w byłej Jugosławii, prowadziła dokumentację przypadków morderstw, tortur i gwałtów popełnionych na tym terenie, a także organizowała protesty przeciwko łamaniu praw człowieka[4].

W 1999, w czasie wojny w Kosowie, podróżowała wielokrotnie po Serbii zbierając informacje na temat działań policji i grup paramilitarnych w czasie konfliktu, współpracowała także z albańskimi obrońcami praw człowieka[4]. Zebrane wówczas świadectwa i dowody pozwoliły na przygotowanie aktów oskarżeń przeciwko osobom odpowiedzialnym za zbrodnie wojenne, które stanęły przed Trybunałem w Hadze. Natašy Kandić udało się zdobyć taśmę wideo z zapisem egzekucji przeprowadzonej przez oddział bośniackich Serbów na jeńcach muzułmańskich w rejonie Trnovo (był to jeden z dowodów w procesie przeciwko sprawcom masakry w Srebrenicy)[1][5]. W czerwcu 2005 zapis wideo zaprezentowano w telewizji serbskiej[4].

W 2003 przekonała grupę Albańczyków z Kosowa, którzy przeżyli konflikt w 1999, aby przyjechali do Belgradu i zeznawali w procesie przeciwko członkom oddziałów paramilitarnych, oskarżonych o morderstwa na Albańczykach[5]. W 2003 wzięła udział w demonstracji ulicznej w Belgradzie na Placu Republiki, zorganizowanej w Międzynarodowym Dniu Pamięci Osób Zaginionych, pod hasłem ujawnienia informacji o kosowskich Serbach, którzy zaginęli w 1999[7]. Jej obecność spotkała się z wrogością części uczestników demonstracji, którzy uznali, że dopuściła się zdrady Serbii. Jednego z agresywnych uczestników protestu, starszego wiekiem Serba z Kosowa, Kandić spoliczkowała, za co została zatrzymana przez policję[7]. W tym samym roku organizacja reprezentująca serbskich uchodźców z Kosowa oskarżyła ją o działania wrogie wobec Serbów. W lipcu 2005 Sąd Okręgowy w Belgradzie oddalił te zarzuty[7].

W 2008, po aresztowaniu Radovana Karadžicia i przekazaniu go do Hagi, działacze Serbskiej Partii Radykalnej zorganizowali serię protestów, w czasie których demonstrowano wrogie postawy wobec Centrum Prawa Humanitarnego, a także samej Natašy Kandić[8]. Siedzibę organizacji pokryto obraźliwymi napisami i swastykami, a uczestnicy protestów 15 sierpnia 2008 nieśli podobizny Kandić w mundurze nazistowskim[8]. W 2009 Kandić ponownie stanęła przed sądem oskarżona o zniesławienie polityka Tomislava Nikolicia (zarzucała mu, że w czasie wojny w Chorwacji w 1991 zabijał osoby cywilne w rejonie wsi Matić w Slawonii)[9]. Sąd pierwszej instancji uznał jej winę i skazał na grzywnę 200 tys. dinarów. Organizacje praw człowieka działające w Serbii uznały wyrok za próbę uciszenia głosów krytyki przeciwko znanemu politykowi. Sąd apelacyjny uniewinnił Kandić od stawianych zarzutów. 5 lutego 2020 Kandić uczestniczyła w proteście przeciwko publikacji książki Vojislava Šešelja, w której zaprzeczał zbrodni w Srebrenicy. Uczestnicy protestu zostali pobici przez współpracowników Šešelja, a następnie wyprowadzeni siłą z pomieszczenia, gdzie odbywała się promocja[10].

Była mężatką (mąż Lazar Stojanović był reżyserem filmowym, zm. 2017), ma syna Stefana[2].

Nagrody i wyróżnienia

Nataša Kandić jest laureatką ponad dwudziestu nagród. W 1999 została uhonorowana nagrodą Martin Ennals, przyznawaną przez Amnesty International i Human Rights Watch[5]. W 2004 otrzymała nagrodę Homo Homini przyznawaną przez fundację People in Need. Miasto Sarajewo uhonorowało Kandić w 2005 honorowym obywatelstwem, a magazyn „Slobodna Bosna” ogłosił ją Postacią Roku w Bośni i Hercegowinie[1]. We wrześniu 2006 prezydent Chorwacji udekorował ją Orderem Chorwackiej Jutrzenki[4].

Przypisy

  1. 1 2 3 NATASHA KANDIC (1946) human rights activist in Serbia. en.gariwo.net. [dostęp 2022-01-03]. (ang.).
  2. 1 2 3 ПРЕДМЕТ МИЛИСАВЉЕВИЋ против СРБИЈЕ. zastupnik.gov.rs. [dostęp 2022-01-03]. (serb.).
  3. Nataša Kandić. hrantdink.org. [dostęp 2022-01-16]. (ang.).
  4. 1 2 3 4 5 Paul Robert Bartrop: A Biographical Encyclopedia of Contemporary Genocide: Portraits of Evil and Good. ABC-CLIO, 2012, s. 156–157. ISBN 978-0-313-38678-7.
  5. 1 2 3 4 Natasa Kandic 1999 Laureate. martinennalsaward.org. [dostęp 2022-01-16]. (ang.).
  6. Humanitarian Law Center. hlc-rdc.org. [dostęp 2022-01-19]. (ang.).
  7. 1 2 3 Nataša Kandić nije kriva što je ošamarila prognanika sa Kosmeta. politika.rs. [dostęp 2022-01-03]. (serb.).
  8. 1 2 Hate Speech in Serbia. yucom.org.rs. [dostęp 2022-01-16]. (ang.).
  9. SER 001 / 1105 / OBS 113 - Judicial proceedings. omct.org. [dostęp 2022-01-03]. (ang.).
  10. Ultranationalists Attacked Nataša Kandić and Other Human Rights Defenders. osaarchivum.org. [dostęp 2022-01-19]. (ang.).

Bibliografia

  • Paul Robert Bartrop: A Biographical Encyclopedia of Contemporary Genocide: Portraits of Evil and Good. ABC-CLIO, 2012, s. 211–212. ISBN 978-0-313-38678-7.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.