Data i miejsce urodzenia | |
---|---|
Prezydent Serbii | |
Okres |
od 31 maja 2012 |
Przynależność polityczna | |
Poprzednik |
Slavica Đukić Dejanović (p.o.) |
Następca | |
Tomislav Nikolić, cyr. Томислав Николић (ur. 15 lutego 1952 w Kragujevacu) – serbski polityk, od 2012 do 2017 prezydent Serbii. Wicepremier Serbii i Jugosławii, przewodniczący Zgromadzenia Narodowego, założyciel Serbskiej Partii Postępowej.
Życiorys
Ukończył średnią szkołę techniczną, podjął studia prawnicze, które przerwał z uwagi na pracę zawodową. W 2006 został absolwentem Wydziału Zarządzania Uniwersytetu w Nowym Sadzie, a w 2011 na tej samej uczelni uzyskał magisterium. Od 1971 pracował m.in. w firmie budowlanej „Žegrap” oraz jako kierownik inwestycji w przedsiębiorstwie „22. decembar”[1][2].
Na początku lat 90. zaangażował się w działalność polityczną. Został wiceprezesem Ludowej Partii Radykalnej z Kragujevaca. W 1991 z jego inicjatywy ugrupowanie to połączyło się z Serbską Partią Radykalną (SRS) Vojislava Šešelja, w której również objął funkcję wiceprezesa. Wykonywał ją nieprzerwanie do 2008[1][2], od 2003 faktycznie kierując partią w związku z aresztowaniem i ekstradycją prezesa SRS oraz jego procesem przed Międzynarodowym Trybunałem Karnym dla byłej Jugosławii[3].
Od 1992 do 2012 w każdych kolejnych wyborach uzyskiwał mandat posła do Zgromadzenia Narodowego Republiki Serbii[2]. W 1995 za działalność polityczną skazany na karę 2 miesięcy pozbawienia wolności, którą odbył w więzieniu w Gnjilane[1]. W marcu 1998 po wejściu SRS do koalicji rządowej został powołany na wicepremiera[3]. Podał się do dymisji w czerwcu 1999, jednakże sprawował ten urząd do listopada. Następnie został wicepremierem rządu federalnego. W 2000 wystartował w wyborach na urząd prezydenta Jugosławii, zajmując w nich trzecie miejsce (za liderem opozycji Vojislavem Koštunicą i przywódcą koalicyjnych socjalistów Slobodanem Miloševiciem)[1].
W 2003 wystartował w wyborach na prezydenta Serbii. Zajął w nich 1. miejsce z wynikiem blisko 48% głosów, jednak wybory te z uwagi na zbyt niską frekwencję okazały się nieważne[4]. W 2004 i w 2008 ponownie ubiegał się o prezydenturę. W obu przypadkach przegrywał w drugich turach z Borisem Tadiciem[1], uzyskując w nich odpowiednio 45% i 49% głosów. 8 maja 2007 został przewodniczącym Zgromadzenia Narodowego, ustąpił jednak już 13 maja tego samego roku[3], gdy jego ugrupowanie nie uzyskało większości rządowej.
W 2008 po konflikcie z formalnym przywódcą SRS odszedł z tej partii, wraz z około 20 deputowanymi założył nową frakcję parlamentarną[5], a następnie założył Serbską Partię Postępową, której został przewodniczącym[3]. Nowe centroprawicowe ugrupowanie szybko zyskiwało poparcie w badaniach opinii publicznej[6]. Formacja przyjęła umiarkowany i nowoczesny program, Tomislav Nikolić w 2009 opowiedział się za akcesją Serbii do Unii Europejskiej.
W 2012 koalicja skupiona wokół postępowców wygrała wybory parlamentarne. Tomislav Nikolić po raz kolejny wystartował natomiast w wyborach prezydenckich. W drugiej turze głosowania pokonał ubiegającego się o reelekcję Borisa Tadicia (49% do 47%)[7]. 31 maja 2012 został zaprzysiężony na urząd prezydenta[8]. W 2013 w bośniackiej telewizji przeprosił za dokonaną przez Serbów masakrę w Srebrenicy[9].
W lutym 2017 Serbska Partia Postępowa zdecydowała się wystawić w kolejnych wyborach prezydenckich swojego lidera i urzędującego premiera Aleksandara Vučicia. Tomislav Nikolić początkowo rozważał po tej decyzji samodzielny start bez poparcia swojego macierzystego ugrupowania, ostatecznie ogłosił, że nie będzie ubiegał się o reelekcję[10]. Zakończył urzędowanie 31 maja 2017.
Życie prywatne
Tomislav Nikolić jest żonaty z Dragicą Nikolić, ma dwóch synów – Radomira i Branislava[1]. Jest wiernym Serbskiej Cerkwi Prawosławnej. Zna dwa języki obce: język angielski i rosyjski[11].
Przypisy
- 1 2 3 4 5 6 Tomislav Nikolić – kandidat SNS-a. b92.net. [dostęp 2014-02-05]. (serb.).
- 1 2 3 Tomislav Nikolić. istinomer.rs. [dostęp 2014-02-05]. (serb.).
- 1 2 3 4 Ministries etc.. rulers.org. [dostęp 2014-02-05]. (ang.).
- ↑ Republic of Serbia: Presidential election of 16 November 2003. adam-carr.net. [dostęp 2014-02-05]. (ang.).
- ↑ Nikolić party to be called „Serb Progressive”. b92.net, 24 września 2008. [dostęp 2014-02-05]. (ang.).
- ↑ Serbian Progressive Party (SNS). europeanforum.net. [dostęp 2014-02-05]. (ang.).
- ↑ Nikolic Wins Serbian Presidential Election. rian.ru, 21 maja 2012. [dostęp 2014-02-05]. (ang.).
- ↑ Tomislav Nikolić zaprzysiężony na prezydenta Serbii. balkanistyka.pl, 1 czerwca 2012. [dostęp 2014-02-05].
- ↑ Serbian president apologises for Srebrenica 'crime'. bbc.co.uk, 25 kwietnia 2013. [dostęp 2014-02-05]. (ang.).
- ↑ Serbian President Nikolic Abandons Bid for Second Term. balkaninsight.com, 20 lutego 2017. [dostęp 2017-03-10]. (ang.).
- ↑ Biografija. predsednik.rs. [dostęp 2016-06-18]. (serb.).