Mleczaj rudobrązowy
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

grzyby

Typ

podstawczaki

Klasa

pieczarniaki

Rząd

gołąbkowce

Rodzina

gołąbkowate

Rodzaj

mleczaj

Gatunek

mleczaj rudobrązowy

Nazwa systematyczna
Lactarius hysginus (Fr.) Fr.
Epicr. syst. mycol. (Upsaliae): 337 (1838) [1836-1838]
Zasięg
Mapa zasięgu
Zasięg w Europie

Mleczaj rudobrązowy (Lactarius hysginus (Fr.) Fr.) – gatunek grzybów należący do rodziny gołąbkowatych (Russulaceae)[1].

Systematyka i nazewnictwo

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Lactarius, Russulaceae, Russulales, Incertae sedis, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].

Po raz pierwszy opisał go w 1818 r. Elias Fries, nadając mu nazwę Agaricus hysginus. Ten sam autor w 1838 r. przeniósł go do rodzaju Lactarius[1]. Ma 5 synonimów. Niektóre z nich:

  • Lactarius hysginus var. americanus Hesler & A.H. Sm. 1979
  • Lactarius hysginus var. subroseus Hesler & A.H. Sm. 1979[2].

Polską nazwę nadała Alina Skirgiełło w 1998 r.[3]

Morfologia

Kapelusz

Średnica 4–10 cm, początkowo silnie wypukły, w miarę rozwoju coraz bardziej płaski, na koniec wklęsły. Skórka daje się oderwać w całości. W stanie wilgotnym jest lepki, a nawet śluzowaty. Powierzchnia o równomiernym, rudobrązowym lub brudnordzawym ubarwieniu, ze słabym, czerwonawym lub brudnomięsistym odcieniem. Są na niej koncentryczne ułożone małe kępki lub koncentryczne pasma włosków[4].

Blaszki

Gęste z blaszeczkami, przyrośnięte lub nieco zbiegające, dość wąskie, początkowo jasnożółte, potem silnie ochrowe z żółtopomarańczowym odcieniem, u starszych okazów nieco rudawe. Mleczko obfite, białe, nie zmieniające barwy, w smaku silnie piekące[4].

Trzon

O wysokości 3–5 cm i grubości 1–2,5 cm, cylindryczny, masywny, początkowo pełny, potem watowaty. Powierzchnia lepka, jasnobrązowa, nieco błyszcząca, czasami z licznymi plamami[4].

Miąższ

Białawy, o owocowym zapachu, na powietrzu po dłuższym czasie nabiegający ochrowożółtawo[4].

Wysyp zarodników

Jasnoochrowy[4].

Cechy mikroskopowe

Zarodniki 6,5–7,5 × 5,5–6,5 µm, szeroko owalne z bogatym urzeźbieniem składającym się z brodawek i łączących je listewek, razem tworzących siateczkowatą strukturę. Podstawki 40–48 × 8–10 µm. Liczne cheilocystydy występują zarówno na ostrzu, jak i bokach blaszek, są wrzecionowate, o długości 50–70 µm i średnicy 7–8 µm[4].

Gatunki podobne

Wśród podobnych gatunków wymieniane są: Lactarius curtus, Lactarius fraxineus, mleczaj dębowy (Lactarius quietus)[4].

Występowanie i siedlisko

Podano jego stanowiska w Ameryce Północnej, Europie i Japonii. W Europie jest szeroko rozprzestrzeniony, podano tu liczne jego stanowiska, zwłaszcza na Półwyspie Skandynawskim[5]. W Polsce W. Wojewoda w 2003 r. przytoczył sześć stanowisk[3]. W późniejszych latach podano nowe stanowiska[6]. Znajduje się na Czerwonej liście roślin i grzybów Polski. Ma status V – gatunek narażony, który zapewne w najbliższej przyszłości przesunie się do kategorii wymierających, jeśli nadal będą działać czynniki zagrożenia[7].

Naziemny grzyb mykoryzowy. Występuje w lasach iglastych. Owocniki tworzy od lipca do października[3]. Najczęściej spotykany jest w trawiastych lasach świerkowych z dodatkiem brzóz[4].

Przypisy

  1. 1 2 3 Index Fungorum [online] [dostęp 2023-04-07] (ang.).
  2. ↑ Species Fungorum [online] [dostęp 2023-04-07] (ang.).
  3. 1 2 3 Władysław Wojewoda, Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, ISBN 83-89648-09-1.
  4. 1 2 3 4 5 6 7 8 Alina Skirgiełło, Mleczaj (''Lactarius''). Grzyby (''Mycota''), tom 25. Podstawczaki (''Basidiomycetes''), gołąbkowce (''Russulales''), gołąbkowate (''Russulaceae''), mleczaj (''Lactarius''), Kraków: PWN, 1998, ISBN 83-85444-65-3.
  5. ↑ Występowanie Lactarius hysginus na świecie (mapa) [online], gbif.org [dostęp 2023-04-07] (ang.).
  6. ↑ Grzyby makroskopijne Polski w literaturze mikologicznej [online], grzyby.pl [dostęp 2023-04-07].
  7. ↑ Zbigniew Mirek i inni, Czerwona lista roślin i grzybów Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, PAN, 2006, ISBN 83-89648-38-5.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.