Mleczaj dębowo-grabowy
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

grzyby

Typ

podstawczaki

Klasa

pieczarniaki

Rząd

gołąbkowce

Rodzina

gołąbkowate

Rodzaj

mleczaj

Gatunek

mleczaj dębowo-grabowy

Nazwa systematyczna
Lactarius circellatus Fr.
Epicr. syst. mycol. (Upsaliae): 338 (1838) [1836-1838]
Zasięg
Mapa zasięgu
Zasięg w Europie

Mleczaj dębowo-grabowy (Lactarius circellatus Fr.) – gatunek grzybów należący do rodziny gołąbkowatych (Russulaceae)[1].

Systematyka i nazewnictwo

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Lactarius, Russulaceae, Russulales, Incertae sedis, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].

Po raz pierwszy opisał go w 1838 r. Elias Fries i nadana przez niego nazwa naukowa jest aktualna[1]. Niektóre synonimy:

  • Lactarius alpicola (Neuhoff) J. Blum 1976
  • Lactarius circellatus var. borealis Hesler & A.H. Sm. 1979[2].

Polską nazwę zarekomendował Władysław Wojewoda w 2003 r.[3] Podawana jest także nazwa mleczaj grabowy[4].

Morfologia

Kapelusz

Średnica 5–9 cm, początkowo dzwonkowaty z podwiniętym brzegiem, potem płaskołukowaty, na koniec silnie wklęsły lub z garbem. Powierzchnia gładka, początkowo ciemnoszarobrązowa, potem oliwkowozielona z czerwonobrązowym lub fioletowym odcieniem, koncentrycznie strefowana pasami o barwie umbrowej i ciemnobrązowej[5].

Hymenofor

Blaszkowy, blaszki gęste, przyrośnięte, początkowo białawe, potem jasnożółtawe Mleczko białe lub jasnożółtawe, początkowo słodkie, potem silnie palące, czasami także gorzkawe[5].

Trzon

Wysokość 3–6 cm, grubość 1–2 cm, walcowaty, górą cieńszy, pełny, na starość watowaty i pusty. Powierzchnia o barwie od brudnobiałej do szarawej[5].

Cechy mikroskopowe

Zarodniki bladoochrowe, 6–8 × 5–7 µm, pokryte brodawkami o wysokości do 1 µm wysokości, Q = 1–1,4. Podstawki 38–48 × 9–11 µm, cylindryczne do maczugowatych, czterozarodnikowe. Pleurocystydy 40–70 × 8–10 µm, wrzecionowate do lancetowatych. Skórka kapelusza o grubości około 70–100 µm, typu ixotrichoderma, zbudowana ze strzępek o szerokości około 2-6 µm[6].

Gatunki podobne

Mleczaj ogrodowy (Lactarius hortensis) odróżnia się ciemniejszym, szarobrązowym kapeluszem, prążkowaniem tylko na jego środku i siedliskiem (pod leszczynami). Mleczaj wygięty (Lactarius flexuosus) jest również prążkowany, ale ma kapelusz o barwie od fioletowobrązowej do różowoszarej i występuje w lasach iglastych[5].

Występowanie i siedlisko

Znany jest w Europie, Ameryce Północnej i Azji. Najwięcej stanowisk podano w Europie[7]. W Polsce W. Wojewoda w 2003 r. przytoczył kilkanaście stanowisk[3], w późniejszych latach podano następne[8].

Naziemny grzyb mykoryzowy. Rośnie w różnego typu lasach liściastych i parkach w towarzystwie grabów i dębów[3] oraz w lasach łęgowych pod jesionami i wiązami[5]. Owocniki tworzy zwykle od lipca do października[3].

Z powodu gorzkiego i piekącego smaku jest grzybem niejadalnym, może być nawet lekko trujący[6].

Przypisy

  1. 1 2 3 Index Fungorum [online] [dostęp 2023-04-01] (ang.).
  2. ↑ Species Fungorum [online] [dostęp 2023-04-01] (ang.).
  3. 1 2 3 4 Władysław Wojewoda, Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, ISBN 83-89648-09-1.
  4. ↑ Lactarius circellatus, mleczaj dębowo-grabowy, mleczaj grabowy [online], grzyby.pl [dostęp 2023-04-01] (pol.).
  5. 1 2 3 4 5 Pavol Škubla, Wielki atlas grzybów, Poznań: Elipsa, 2007, ISBN 978-83-245-9550-1.
  6. 1 2 Gebänderter Hainbuchenmilchling, Gebänderter Milchling, Hainbuchen-Milchling [online], das 123Pilzsuche [dostęp 2023-04-01] (niem.).
  7. ↑ Występowanie Lactarius circellatus na świecie (mapa) [online], gbif.org [dostęp 2023-04-01] (ang.).
  8. ↑ Grzyby makroskopijne Polski w literaturze mikologicznej [online], grzyby.pl [dostęp 2023-04-01].
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.