 Gromada kulista M4 (ESO) | |
| Odkrywca | |
|---|---|
| Data odkrycia |
1746 |
| Dane obserwacyjne (J2000) | |
| Gwiazdozbiór | |
| Typ |
klasa IX |
| Rektascensja |
16h 23m 35,40s |
| Deklinacja |
–26° 31′ 31,9″ |
| Odległość | |
| Jasność obserwowana |
5,6 m |
| Rozmiar kątowy |
36' |
| Charakterystyka fizyczna | |
| Wymiary |
Ø 75 ly |
| Liczba gwiazd |
kilkadziesiąt tysięcy |
| Alternatywne oznaczenia | |
| M4, NGC 6121, GCl 41 | |
 Mapa konstelacji Skorpiona | |
Messier 4 (znana również jako M4 lub NGC 6121) – gromada kulista w gwiazdozbiorze Skorpiona. Została odkryta w 1746 roku przez Philippe Loysa de Chéseaux, a 8 maja 1764 znalazła się w katalogu Messiera.
Obiekt jest oddalony o 7200 lat świetlnych od Ziemi, co sprawia, że M4 jest jedną z bliższych naszemu Układowi Słonecznemu gromad kulistych. Ma jasność 5,6m. Jest luźno skoncentrowaną gromadą klasy IX. Messier 4 zawiera kilkadziesiąt tysięcy gwiazd, jako gromada wyróżnia się liczną populacją występujących w niej białych karłów. W M4 znajdują się też 43 gwiazdy zmienne.
W 1995 Kosmiczny Teleskop Hubble’a wykonał zdjęcia, które dowiodły istnienia układu podwójnego w M4. Wokół układu pulsar – biały karzeł krąży planeta o masie równej 2,5 masy Jowisza. Odkryty biały karzeł jest jedną z najstarszych znanych gwiazd – ma 13 miliardów lat.
M4 jest pierwszą gromadą kulistą, w której odkryto pulsar milisekundowy. Obiekt ten, PSR B1620-26, został odkryty w 1987 roku, a jego okres obrotu wynosi 11 milisekund. Wokół pulsara krąży planeta pozasłoneczna oznaczona PSR B1620-26 b.
Gromada M4 jest łatwo dostrzegalna na niebie, ujrzeć ją można w odległości 1,3° na zachód od jasnej gwiazdy Antares.
Zobacz też
Bibliografia
- Messier w SEDS.org (ang.)
Linki zewnętrzne
- Messier 4 w bazie SIMBAD (ang.)
- Messier 4 w NASA/IPAC Extragalactic Database (ang.)
- Hubble Watching Ancient Orbs. NASA, 2012-09-07. [dostęp 2015-10-13]. (ang.).
- Courtney Seligman: NGC 6121. Celestial Atlas. [dostęp 2015-10-13]. (ang.).