 | |
| Państwo | |
|---|---|
| Miejscowość | |
| Wyznanie | |
| Rodzaj | |
| Historia | |
| Data budowy |
1909–1921 |
| Data poświęcenia |
1913 |
| Data likwidacji |
późne lata 30. |
| Data reaktywacji |
1956 |
| Dane świątyni | |
| Architekt |
Nikołaj Wasiliew, |
| Stan obecny |
aktywny |
Położenie na mapie Petersburga  | |
Położenie na mapie Rosji  | |
 59°57′18″N 30°19′26″E/59,955000 30,323889 | |
Meczet w Petersburgu (ros. Петербургская соборная мечеть) – przez wiele lat jedyny meczet w Petersburgu w Rosji, jeden z największych w Europie[1]. Jest aktywną świątynią muzułmańską oraz ważnym ośrodkiem religijnym i kulturowym[2]. Znajduje się na Wyspie Piotrogrodzkiej, w pobliżu stacji metra Gor´kowskaja[3].
Opis meczetu
Meczet w Petersburgu w chwili oddania do użytku był największym europejskim meczetem (poza Turcją)[1], był także najbardziej wysuniętym na północ meczetem w świecie[4]. Może on pomieścić 5000 ludzi. Mierzy 45 m długości i 32 m szerokości[2]. Kopuła meczetu ma wysokość 39 m, natomiast dwa minarety wznoszą się na 48 m[2][3]. Ściany są pokryte szarym granitem, zaś kopuła, górne części minaretów i portal ozdobione są ceramiką w kolorze turkusowym. Fasady są ozdobione cytatami z Koranu. W środku wisi ogromny żyrandol, również udekorowany cytatami z Koranu. Kolumny wspierające łuki pod kopułą pokryte są zielonym marmurem. Półokrągłe nisze w ścianach, zwane mihrabami, ozdobione są niebieską ceramiką[1]. Dla kobiet przeznaczona jest galeria na piętrze, gdyż według prawa szariatu muszą być oddzielone od mężczyzn[2].
Historia meczetu
Historia powstania meczetu sięga XIX wieku, kiedy to w 1882 roku mufti Selim-Girej Tewkelew uzyskał zgodę na jego budowę od rosyjskiego ministra spraw wewnętrznych Dmitrija Tołstoja[2], budowa nie ruszyła jednak wtedy z braku pieniędzy[4]. Dopiero w 1906 roku minister spraw wewnętrznych autoryzował powstanie specjalnego komitetu do spraw budowy meczetu, który miał się zająć zebraniem funduszy od zamieszkujących Imperium Rosyjskie muzułmanów. Rozpoczęto publiczną zbiórkę pieniędzy, a żeby wzbudzić zainteresowanie organizowano loterie, drukowano pocztówki przedstawiające projekt meczetu, wyemitowano też obligacje. Fundusze popłynęły z wszystkich rejonów kraju[2]. Społeczność muzułmańska w Petersburgu liczyła wtedy około 8 tysięcy osób[3].
Projekt budowli wybrano w 1908 roku w ramach konkursu architektonicznego, zaś w 1909 uzyskano wszelkie wymagane pozwolenia na budowę[4]. Budynek meczetu wzorowany był na znajdującym się w Samarkandzie mauzoleum Gur-i Mir, w którym spoczywa Timur[2]. Pierwsze prace budowlane rozpoczęły się w drugiej połowie 1909 roku, zaś ceremonia wmurowania kamienia węgielnego odbyła się w lutym 1910 roku[2] i miała uczcić 25-lecie panowania Abd al-Ahad Chana w Emiracie Buchary i jego wizytę w Petersburgu (był on głównym darczyńcą świątyni)[4].
Główne prace budowlane zakończyły się w 1914 roku, jednak już w 1913 roku dokonano oficjalnego otwarcia i odbyło się tu pierwsze nabożeństwo[1]. Otwarcie meczetu dedykowano 300. rocznicy panowania dynastii Romanowów[2]. Regularne nabożeństwa w meczecie odbywały się od 1920 roku[3]. Prace wykończeniowe i dekoracyjne trwały do 1921 roku[1].
Pod koniec lat 30.[2][4] władze radzieckie zamknęły meczet i urządziły tu magazyn sprzętu medycznego. W 1956 roku na prośbę Sukarno – pierwszego prezydenta niepodległej Indonezji, dziesięć dni po jego wizycie w mieście meczet został przywrócony społeczności muzułmańskiej[1]. W 1980 roku rozpoczęto remont generalny[1][3].
Przypisy
- 1 2 3 4 5 6 7 Mosque. [w:] Tour to St. Petersburg [on-line]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-12-17)]. (ang.).
- 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 Петербургская соборная мечеть. [w:] ИсламЦентр [on-line]. [dostęp 2017-03-02]. (ros.).
- 1 2 3 4 5 Album 241. [w:] Wandering Camera [on-line]. [dostęp 2017-03-02]. (ang.).
- 1 2 3 4 5 Соборная мечеть. [w:] Прогулки по Санкт-Петербургу [on-line]. [dostęp 2017-03-02]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-08-14)]. (ros.).