Marian Eiger | |
Data i miejsce urodzenia | |
---|---|
Data i miejsce śmierci | |
profesor nauk medycznych | |
Specjalność: fizjologia | |
Alma Mater | |
Uniwersytet Stefana Batorego | |
Odznaczenia | |
Marian Meir Abraham Eiger, ps. Czarnecki[1] (ur. 22 sierpnia 1873 w Częstochowie, zm. 20 lipca 1939 w Krynicy) – polski lekarz, fizjolog żydowskiego pochodzenia, podpułkownik lekarz Wojska Polskiego.
Życiorys
Syn Jakuba Eigera (zm. 1888)[2], właściciela fabryki cementu, i Franciszki z domu Mendelson (1836–1894)[3]. Pochodził ze znanej żydowskiej rodziny rabinów, jego pradziadem był Akiwa Eger (1761–1837)[4].
Uczęszczał do gimnazjum w Warszawie, potem studiował medycynę na Cesarskim Uniwersytecie Warszawskim, Uniwersytecie w Dorpacie i Uniwersytecie Moskiewskim. Jego nauczycielami byli m.in. Feliks Nawrocki i Michaił Nikiforow. Po ukończeniu studiów w 1899 praktykował przez pięć lat w Berlinie u Mendla, Fränkla i Richtera. W latach 1905–1906, w czasie wojny rosyjsko-japońskiej był lekarzem wojskowym i konsultantem w Port Arthur[5].
Od 1907 w Warszawie. Pracował w klinice Teodora Dunina i w Szpitalu Dzieciątka Jezus u Przewoskiego i Dmochowskiego. W 1909 przedstawił w Moskwie dysertację, na której podstawie otrzymał tytuł doktora medycyny. Od 1910 do 1914 był asystentem Napoleona Cybulskiego w Instytucie Fizjologii UJ. W 1915 został Privatdozentem na Uniwersytecie w Bernie, i wykładał tam fizjologię do 1919. Po odzyskaniu niepodległości przez Polskę wrócił do kraju.
Wziął udział w wojnie z bolszewikami. 24 czerwca 1920 roku został zatwierdzony z dniem 1 kwietnia 1920 roku w stopniu podpułkownika, w Korpusie Lekarskim, w „grupie oficerów byłych Korpusów Wschodnich i byłej armii rosyjskiej”[6]. Był członkiem Wojskowej Rady Sanitarnej w Warszawie. 18 sierpnia 1920 roku został oddany do dyspozycji szefa sanitarnego Dowództwa Okręgu Generalnego „Kielce” i mianowany kierownikiem wszystkich szpitali wojskowych w Zagłębiu Dąbrowskim[7]. W 1922 roku został przeniesiony do rezerwy. Posiadał przydział w rezerwie do kompanii zapasowej sanitarnej Nr 9, a w następnym roku do 9 batalionu sanitarnego w Siedlcach. Zweryfikowany w stopniu podpułkownika ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 roku i 57. lokatą w korpusie oficerów rezerwy sanitarnych, grupa lekarzy[8][9].
W 1922 otrzymał katedrę fizjologii na Uniwersytecie Stefana Batorego w Wilnie. W 1938 przeszedł na emeryturę i przeniósł się do Warszawy. Zmarł 20 lipca 1939 na zawał serca w Krynicy. Został pochowany 24 lipca na cmentarzu żydowskim w Warszawie przy ulicy Okopowej. Położenie grobu jest nieznane.
Był wiceprzewodniczącym Rady Akcjonariuszy Towarzystwa Fabryk Portland-Cementu Wysoka S.A. Należał do Towarzystwa Medycyny Społecznej w Warszawie, Towarzystwa Przyjaciół Nauk w Wilnie, Polskiego Towarzystwa Psychiatrycznego. Został odznaczony Medalem Niepodległości.
Prace Eigera dotyczyły m.in. automatyzmu serca, elektrokardiografii (której był jednym z pionierów), regulacji przewspółczulnej, wydzielania żółci, endokrynnej czynności trzustki, nowotworzenia.
Wybrane prace
- Topografia zwojów nerwowych wewnątrzsercowych u świnki morskiej, myszy białej i człowieka. Warszawa : Towarzystwo Naukowe Warszawskie, 1911
- Metoda elektrokardyograficzna, jej znaczenie, oraz zastosowanie kliniczne. Przegląd Lekarski 50, 6, ss. 77-80 i 7, ss. 96-99 (1911)
- Podstawy fizyologiczne elektrokardyografii. Kraków : Akademia Umiejętności, 1911
- Die physiologischen Grundlagen der Elektrokardiographie[10]. (1913)
- Das Elektrokardiogramm als Ausdruck der algebraischen Summe (bzw. Resultante) der Aktionsströme des einkammerigen und zweikammerigen Herzens. Die physiologischen Grundlagen der Elektrokardiographie[11]. (1915)
- Krew W: Fizyologia człowieka T. I. Warszawa 1915 ss. 28-64
- Doświadczalne badania choroby Basedowa. Przegląd Lekarski 55, 17, ss. 302-303 (1916)
- Elektryczność, wytwarzana przez ustrój żywy, jako zjawisko fizyczno-chemiczne przemiany materji. Lekarz Wojskowy 2, 12, ss. 358-372 (1921)
- Les ganglions et les cellules nerveuses sousendocardioques : leur role dans l'automatisme du coeur. Zürich : Ed. Art. Institut Orell Füssli, 1923
- M. Eiger, F. Grossman, E. Klemczyński. Badania interferometryczne krwi w zastosowaniu do ciąży i raka macicy. Warszawa, 1927
- Der Einfluss des Nervus Vagus auf die Glykogenbildung in der Leber und eine neue Methode zur Untersuchung des Leberstoffwechsels in seiner Abhängigkeit vom Nervensystem. Wilno, 1928
- O badaniach interferometrycznych. Warszawa, 1929
- Badania nad nowotworami doświadczalnemi. 1, Wpływ układu nerwowego mimowolnego oraz wpływ odżywiania na powstanie nowotworów doświadczalnych ; Djeta jako środek społeczno-leczniczy zapobiegawczy. Warszawa, 1930
- Untersuchungen über experimentelle Geschwülste I. Mitteilung Der Einfluß des vegetativen Nervensystems und der Ernährung auf die Entstehung experimenteller Geschwülste[12]. (1931)
- Próby przeciwfermentacyjnego leczenia raków i mięsaków szczurzych : doniesienie tymczasowe. Wilno, 1937
- M. Eiger, M. Januszkiewiczowa. Padaczki i ich leczenie z punktu widzenia endokrynologii w świetle interferometrii : doniesienie tymczasowe. Warszawa, 1938
Przypisy
- ↑ Eiger, Marian W: Słownik biograficzny działaczy polskiego ruchu robotniczego, Tom 2. Książka i Wiedza, 1985 s. 27
- ↑ Grób Jakuba Eigera w bazie danych Cmentarza Żydowskiego przy ul. Okopowej w Warszawie
- ↑ Grób Franciszki Eiger w bazie danych Cmentarza Żydowskiego przy ul. Okopowej w Warszawie
- ↑ Polski słownik judaistyczny: dzieje, kultura, religia, ludzie. Wydawn. Prószyński i S-ka, 2003 s. 369
- ↑ Łoza 1938 ↓, s. 165.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 26 z 14 lipca 1920 roku, s. 579.
- ↑ Rozkaz DOGen. Kielce ↓, Nr 74 z 18 sierpnia 1920 roku, pkt 844.
- ↑ Spis oficerów rezerwy 1922 ↓, s. 61.
- ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 1175, 1213.
- ↑ M. Eiger , Die physiologischen Grundlagen der Elektrokardiographie, „Pflüger's Archiv für die gesamte Physiologie des Menschen und der Tiere”, 151 (1-3), 1913, s. 1–51, DOI: 10.1007/BF01681138, ISSN 0365-267x (niem.).
- ↑ M. Eiger , Das Elektrokardiogramm als Ausdruck der algebraischen Summe (bzw. Resultante) der Aktionsströme des einkammerigen und zweikammerigen Herzens, „Pflüger's Archiv für die gesamte Physiologie des Menschen und der Tiere”, 162 (7-10), 1915, s. 433–488, DOI: 10.1007/BF01681651, ISSN 0365-267x (niem.).
- ↑ M. Eiger , E. Czarnecki , Untersuchungen über experimentelle Geschwülste, „Zeitschrift für Krebsforschung”, 33 (1-2), 1931, s. 296–301, DOI: 10.1007/BF01792283, ISSN 0301-1585 (niem.).
Bibliografia
- Rozkazy Dowództwa Okręgu Generalnego „Kielce”. [dostęp 2018-05-08].
- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2018-03-22].
- Alfabetyczny spis oficerów rezerwy. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1922-05-01.
- Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
- Stanisław Łoza: Czy wiesz kto to jest?. Warszawa: Główna Księgarnia Wojskowa, 1938.
- Andrzej Śródka. Marian Eiger 1873-1939. „Acta Physiologica Polonica”. 38 (3), s. 225-36, 1987. PMID: 3321904.
- Głos Gminy Żydowskiej 7-8/1939 s. 281
Linki zewnętrzne
- Prace Mariana Eigera w bibliotece Polona