Maczużnik guzkowaty
Ilustracja
Owocniki maczużnika guzkowatego na ciele owada
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

grzyby

Typ

workowce

Klasa

Sordariomycetes

Rząd

rozetkowce

Rodzina

maczużnikowate

Rodzaj

Akanthomyces

Gatunek

maczużnik guzkowaty

Nazwa systematyczna
Akanthomyces tuberculatus (Lebert) Spatafora, Kepler & B. Shrestha
IMA Fungus 8(2): 343 (2017)

Maczużnik guzkowaty (Akanthomyces tuberculatus (Lebert) Spatafora, Kepler & B. Shrestha) – gatunek grzybów z rodziny maczużnikowatych (Cordycipitaceae)[1].

Systematyka i nazewnictwo

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Akanthomyces, Cordycipitaceae, Hypocreales, Hypocreomycetidae, Sordariomycetes, Pezizomycotina, Ascomycota, Fungi[2].

Po raz pierwszy opisał go w 1858 r. Hermann Lebert nadając mu nazwę Acrophyton tuberculatum. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadali mu J.W. Spatafora, R.M. Kepler i B. Shrestha w 2017 r.[2]

Ma 10 synonimów. Niektóre z nich:

  • Cordyceps tuberculata (Lebert) Maire 1917[1].

Polska nazwa występuje w internetowym atlasie grzybów (dla synonimu Cordyceps tuberculata). Jest niespójna z aktualną nazwą naukową tego gatunku[2].

Morfologia i tryb życia

Żywicielami Akanthomyces tuberculatus są dorosłe ćmy. Grzyb w postaci grzybni występuje na liściach roślin dwuliściennych. Gdy usiądzie na nich ćma, grzyb przyczepia ją do liści roślin cienkimi strzępkami, które otaczają odnóża i brzegi skrzydeł ćmy. Rozrastająca się biaława grzybnia otacza owada. Na górnej stronie ciała porażonego owada rozwijają się z niej askostromy formy płciowej grzyba wytwarzające zarodniki płciowe (askospory)[3]. Porażone owady giną, pozostając przyczepione do liścia rośliny[4].

Askostromy o średnicy 0,2-0,6 (1) mm i długości 1-3 (3,5) cm, o barwie od białej do ochrowej[4]. Powstają w nich bladożółte, jajowate perytecja o długości 650–760 μm i średnicy ok. 400 μm. Brak parafiz. Worki cylindryczne, o długości do 550 μm i średnicy 2,5–4 μm, z wyraźnym, pogrubionym szklistym ujściem o długości 2,5 μm i średnicy 3 μm. Askospory włókniste, o długości do 500 μm i szerokości 2 μm. Grzyb wytwarza także owocniki bezpłciowe typu synnema[3]. Powstają w nich bezpłciowe, maczugowate i szydłowate zarodniki konidialne[4].

Na PDA kiełkują w ciągu 12 godzin. W kulturze kolonie na PDA rosną średnio szybko, osiągając średnicę 2 cm w ciągu 14 dni w temperaturze 20 °C. Kolonie są białe i kłaczkowate[3].

Występowanie i siedlisko

Znane jest występowanie Akanthomyces tuberculatus w Ameryce Północnej, Europie, Japonii, w jednym z krajów Afryki Środkowej[5] i w Tajlandii[3]. Występuje również w Polsce[6][7]. Jest bardzo rzadki[8].

Grzyb entomopatogeniczny, pasożytujący głównie na dorosłych postaciach niektórych owadów, rzadziej na ich poczwarkach[8].

Przypisy

  1. 1 2 Species Fungorum [online] [dostęp 2023-02-02] (ang.).
  2. 1 2 3 Index Fungorum [online] [dostęp 2023-02-02] (ang.).
  3. 1 2 3 4 Cordyceps tuberculata (Lebert) Maire, „Bull. Soc. Hist. nat. Afr.”, 165 (8), 1917 [dostęp 2023-02-02] (ang.).
  4. 1 2 3 Höckerige Kernkeule [online], 123Pilsuche [dostęp 2023-01-27] (niem.).
  5. ↑ Występowanie Cordyceps tuberculata na świecie (mapa) [online], gbif.org [dostęp 2023-02-02] (ang.).
  6. ↑ Wiesław Mułenko, Tomasz Majewski, Małgorzata Ruszkiewicz-Michalska, Wstępna lista grzybów mikroskopijnych Polski, Kraków: W. Szafer. Institute of Botany, PAN, 2008, ISBN 978-83-89648-75-4.
  7. ↑ Grzyby makroskopijne Polski w literaturze mikologicznej [online], grzyby.pl [dostęp 2023-01-27].
  8. 1 2 Cordyceps tuberculata, maczużnik guzkowaty [online], Nagrzyby.pl [dostęp 2023-02-02] (ang.).
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.