Machbet

Dane podstawowe
Państwo	Izrael
Producent	Israel Aerospace Industries
Typ pojazdu	samobieżny zestaw przeciwlotniczy
Trakcja	gąsienicowa
Załoga	4 osoby
Historia
Prototypy	1997
Wycofanie	2006
Dane techniczne
Silnik	silnik diesla General Motors 6V53 o mocy 215 KM
Długość	4,8 m
Szerokość	2,8 m
Wysokość	~ 3 m
Masa	12,5 t
Osiągi
Prędkość	68 km/h
Zasięg pojazdu	480 km
Pokonywanie przeszkód
Brody (głęb.)	pojazd amfibijny
Rowy (szer.)	1,7 m
Ściany (wys.)	0,6 m
Dane operacyjne
Uzbrojenie
1x wyrzutnia pocisków FIM-92 Stinger 1x działko M168 Vulcan kal. 20 mm
Użytkownicy
Izrael

Machbet (hebr. מַחְבֵּט, dosł. „nietoperz”) – izraelski samobieżny zestaw przeciwlotniczy bazujący na amerykańskim samobieżnym dziale przeciwlotniczym M163 PIVADS. Konstrukcja rozwinięta i produkowana przez Israel Aerospace Industries (IAI), składa się z działka M168 Vulcan i wyrzutni pocisków FIM-92 Stinger. W służbie Sił Obronnych Izraela od 1998 roku do 2006 roku.

Zestawy Machbet wykorzystywane były między innymi podczas operacji „Ochronny Mur” na Zachodnim Brzegu.

Opis

W latach 90. XX wieku w zakładach IAI prowadzono badania nad zwiększeniem potencjału posiadanych M163 PIVADS^[1]. Już podczas wojny libańskiej armia izraelska wykorzystywała systemy M163 PIVADS nie tylko do obrony przeciwlotniczej, ale także do wspierania działań sił lądowych^[2] .

Pierwszy prototyp systemu Machbet został zaprezentowany armii w 1997 roku. W tym samym roku jeden z batalionów obrony przeciwlotniczej Sił Powietrznych Izraela rozpoczął szkolenia z użytkowania nowego zestawu. Rok później zadecydowano o przyjęciu systemów Machbet do służby^[3].

Obrotowa wieża pojazdu została zintegrowana z działkiem M168 Vulcan kalibru 20 mm oraz wyrzutnią pocisków przeciwlotniczych FIM-92 Stinger. Działko ma zasięg do 3,5 km, może prowadzić ogień seriami po 10, 30, 60 lub 1000 pocisków oraz może być zasilane amunicją przeciwpancerno-zapalającą lub odłamkowo-burzącą. Działko jest stabilizowane w dwóch płaszczyznach, dzięki czemu można go używać, kiedy pojazd jest w ruchu. Wyrzutnia mieściła cztery pociski typu Stinger o zasięgu ok. 4,5 km^[1][3].

Machbet został wyposażony w aktywny radar namierzania i ataku. Konstrukcja nie ma pokładowego radaru wykrywającego cele. W związku z tym cel musi zostać zlokalizowany przez załogę pojazdu lub towarzyszący pojazd z radarem. W celu poprawy możliwości i zdolności komunikacji systemu Machbet zintegrowano go z systemem radarowym EL/M-2106. Zmodyfikowano również elektrooptyczne systemy celowania i dodano kamery typu FLIR^[1][4].

Machbet napędzany był silnikiem diesla General Motors 6V53 diesel o mocy 215 KM i mógł poruszać się z maksymalną prędkością 68 km/h. W związku ze zdolnościami amfibijnymi pojazd mógł pokonywać przeszkody wodne z prędkością ok. 5 km/h. Masa pojazdu to 12,5 t, długość 4,8 m, szerokość 2,8 m, a wysokość około 3 m^[1].

Użytkownicy

Izrael

Siły Obronne Izraela wykorzystały Machbety między innymi w trakcie operacji „Ochronny Mur” podczas intifady Al-Aksa. Do działań sił lądowych zaangażowano wówczas trzy bataliony obrony przeciwlotniczej Sił Powietrznych Izraela (m.in. 66 batalion przeciwlotniczy). Armia uznała, że użycie czołgów w terenach zurbanizowanych na Zachodnim Brzegu (np. Ramallah i Nablus) może wiązać się z dużymi stratami, ale bojowe użycie działka M168 może zapewnić piechocie niezbędne wsparcie. Machbety były bardziej zwrotne i szybsze. Po operacji wojskowi docenili mobilność zestawów oraz siłę ognia działek. Mimo to w 2006 roku podjęto decyzję o ich wycofaniu ze służby^[5] [6] .

Machbety były również wykorzystywane przez armię izraelską w „strefie bezpieczeństwa” w południowym Libanie^[7] .

Przypisy

Bibliografia

• SzirS. Baram SzirS., פעילות וולקנית, Siły Powietrzne Izraela, 31 sierpnia 2012 [zarchiwizowane 2019-01-30]  (hebr.).
• JaelJ. Fuks JaelJ., מכפילי הכוח: 16 שנים למבצע "חומת מגן", Siły Powietrzne Izraela, 29 marca 2018 [zarchiwizowane 2018-04-05]  (hebr.).
• SzajS. Lewi SzajS., 20 שנה אחרי: סיפורו של מערך הנ"מ במבצע חומת מגן נחשף [online], Mako.co.il, 25 marca 2022 [dostęp 2022-04-04]  (hebr.).