Liszajec szary
Ilustracja
Typowe miejsce występowania – podstawa pnia drzew
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

grzyby

Typ

workowce

Klasa

miseczniaki

Rząd

misecznicowce

Rodzina

chróścikowate

Rodzaj

liszajec

Gatunek

liszajec szary

Nazwa systematyczna
Lepraria incana (L.) Ach.
Method. Lich.: 4 (1803)
Plecha proszkowata bez owocników

Liszajec szary (Lepraria incana (L.) Ach.) – gatunek grzybów z rodziny chróścikowatych (Stereocaulaceae)[1]. Ze względu na współżycie z glonami zaliczany jest do porostów[2].

Systematyka i nazewnictwo

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Lepraria, Stereocaulaceae, Lecanorales, Lecanoromycetidae, Lecanoromycetes, Pezizomycotina, Ascomycota, Fungi[1].

Po raz pierwszy gatunek ten zdiagnozowany został w 1753 r. przez K. Linneusza jako Byssus incana[1]. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadał mu w 1803 r. Erik Acharius[1].

Niektóre synonimy nazwy naukowej[3]

  • Crocynia tephra Hue 1924
  • Lecidea incana (L.) Ach. 1814
  • Lepra incana (L.) F.H. Wigg. 1780
  • Patellaria incana (L.) Spreng. 1827
  • Pulveraria incana (L.) Flörke 1807
  • Verrucaria incana (L.) P. Gaertn., G. Mey. & Scherb. 1801

Nazwa polska według Krytycznej listy porostów i grzybów naporostowych Polski[2], ale gatunek ten opisywany jest w Polsce także jako liszajec zwyczajny[4].

Morfologia

Tworzy proszkowatą, skorupiastą lub pilśniowato-pajęczynowatą plechę o powierzchni proszkowato-ziarenkowatej. Jest to plecha homeomeryczna z glonami protokokkoidalnymi, zazwyczaj cała składająca się z nalotu urwistków. Na obrzeżach czasami posiada słabo zaznaczone łatki, często jednak jest od podłoża niewyraźnie odgraniczona. Powierzchnia o barwie szarozielonawej, niebieskawozielonawej, białozielonawej lub białawej. Reakcje barwne: Pd –, K –, C –. W promieniach UV świeci biało[4]. Urwistki mają średnicę 50-125 μm[5].

Nie wytwarza ani owocników, ani pyknidiów, rozmnaża się tylko wegetatywnie[4].

Występowanie i siedlisko

Gatunek szeroko rozprzestrzeniony; występuje na wszystkich kontynentach oprócz Antarktydy[6]. Swoje szerokie rozprzestrzenienie zawdzięcza dużej odporności na zanieczyszczenie powietrza[5]. W Polsce pospolity na terenie całego kraju[4].

Rośnie głównie na korze drzew, zarówno liściastych, jak i iglastych, czasami również na drewnie, mszakach, na skałach lub na glebie. Najczęściej występuje na korze u podstawy pni żywych i martwych drzew[4].

Gatunki podobne

Istnieje kilka podobnych gatunków liszajców, które różnią się tylko wytwarzanymi kwasami porostowymi. Odróżnić ich można jedynie za pomocą barwnych reakcji i chromatografii cienkowarstwowej[4].

Przypisy

  1. 1 2 3 4 Index Fungorum. [dostęp 2013-11-12]. (ang.).
  2. 1 2 Wiesław Fałtynowicz: The Lichenes, Lichenicolous and allied Fungi of Poland.Krytyczna lista porostów i grzybów naporostowych Polski. Kraków: Instytut Botaniki im. W. Szafera PAN, 2003. ISBN 83-89648-06-7.
  3. ↑ Species Fungorum. [dostęp 2014-04-25]. (ang.).
  4. 1 2 3 4 5 6 Hanna Wójciak: Porosty, mszaki, paprotniki. Warszawa: Multico Oficyna Wydawnicza, 2010. ISBN 978-83-7073-552-4.
  5. 1 2 Volkmar Wirth: Flechtenflora. E. Ulmer, Stuttgart 1980, S. 329/330, ISBN 3-8001-2452-1
  6. ↑ Discover Life Maps. [dostęp 2014-04-18].
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.