Lenin
Ле́нін
Ilustracja
Wejście na cmentarz żydowski
Państwo

 Białoruś

Obwód

 homelski

Rejon

żytkowicki

Sielsowiet

Lenin

Wysokość

131 m n.p.m.

Populacja (2009)
• liczba ludności


723[1]

Kod pocztowy

247974

Położenie na mapie obwodu homelskiego
Mapa konturowa obwodu homelskiego, blisko lewej krawiędzi znajduje się punkt z opisem „Lenin”
Położenie na mapie Białorusi
Mapa konturowa Białorusi, na dole znajduje się punkt z opisem „Lenin”
Położenie na mapie Polski w 1939
Mapa konturowa Polski w 1939, blisko prawej krawiędzi znajduje się punkt z opisem „Lenin”
Ziemia52°26′N 27°30′E/52,433333 27,500000

Lenin (biał. Ленін; ros. Ленин; w 1939 Sosnkowicze) – agromiasteczko (dawniej miasteczko) na Białorusi, na Polesiu, w rejonie żytkowickim obwodu homelskiego, nad Słuczą.

Siedziba parafii prawosławnej; znajduje się tu cerkiew pw. Narodzenia Matki Bożej w budynku z początku XX w., zaadaptowanym w 1992 r. na cele kultowe[2].

Etymologia nazwy

Nazwa tej miejscowości wywodzi się z XVI wieku i według legendy miejscowej pochodzi od imienia córki właściciela dóbr lenińskich Jeleny (zdrobniale Leny)[3], która utopiła się w Słuczy. Częstym błędem jest interpretowanie nazwy jako pochodzącej od Włodzimierza Lenina[4].

Historia

Miasto magnackie położone było w końcu XVIII wieku w Księstwie Słuckim w powiecie nowogródzkim województwa nowogródzkiego[5].

Według Słownika geograficznego Królestwa Polskiego miasteczko miało 75 osad, most na Słuczy i kwaterę 4 okręgu policyjnego, obejmującego gminy Lenin, Czuczewicze, Łachwa i Żytkowice[6].

Za II Rzeczypospolitej Lenin stał się przygranicznym miasteczkiem w województwie poleskim, w powiecie łuninieckim, siedzibą terytorialnie rozległej gminy Lenin, położonej na wschodnich rubieżach województwa i kraju[7]. W 1921 miejscowość liczyła 1520 mieszkańców, zamieszkałych w 225 budynkach, w tym 927 Żydów, 483 Białorusinów, 102 Polaków i 8 osób innej narodowości[uwaga 1]. 928 mieszkańców było wyznania mojżeszowego, 540 prawosławnego, 44 rzymskokatolickiego i 8 ewangelickiego[8].

Od 1925 stacjonowało w nim dowództwo kompanii granicznej KOP[9]. Najprawdopodobniej ze względu na aluzję do nazwiska wodza rewolucji, 31 maja 1939 nazwę zmieniono na Sosnkowicze a jednostki administracyjnej na gmina Sosnkowicze[10]. W związku ze zmianą nazwy miasteczka Lenin projektowano również zmianę nazwy majątku Lenin na „Kazimierzówka”[3]. „W ten sposób byłyby w powiecie łuninieckim dwie osady, których nazwa pochodziłaby od imienia i nazwiska gen. broni Kazimierza Sosnkowskiego, który często odwiedzał tę miejscowość”[3].

Lenin wraz z kilkoma okolicznymi miejscowościami są jedynymi terenami dawnej II RP, która obecnie leżą w obrębie obwodu homelskiego. W latach 1940–1961 istniał rejon leniński, jednak jego centrum były Mikaszewicze.

Podczas okupacji hitlerowskiej, marcu 1942 roku Niemcy utworzyli getto dla żydowskich mieszkańców. Przebywało w nim około 2000 osób. 13 sierpnia 1942 roku Niemcy zlikwidowali getto, a Żydów zamordowano[11].

12 maja 2013 roku w obecności polskich dyplomatów i przedstawicieli władz lokalnych odsłonięto w Leninie kamień upamiętniający 1200 Polaków i Białorusinów zamordowanych w lutym 1943 r. przez Niemców[12].

Zabytki

  • cmentarz żydowski, na cmentarzu pomnik Żydów zabitych przez nazistów podczas II wojny światowej.

Uwagi

  1. ↑ Innej niż polska, białoruska, rusińska, tutejsza (poleska), niemiecka i żydowska. Wśród osób innych narodowości zamieszkujących gminę Lenin było 96 Rosjan, 7 Tatarów, 5 Estończyków, 5 Łotyszy, 1 Grek i 1 Litwin. Skorowidz nie wyszczególnia narodowości osób z grupy inne z podziałem na miejscowości

Przypisy

  1. ↑ Belarus [online], pop-stat.mashke.org [dostęp 2017-11-24].
  2. ↑ Храм Рождества Пресвятой Богородицы д. Ленин [online], turov.by [dostęp 2021-12-15] (ros.).
  3. 1 2 3 Przemianowanie m. Lenin n/Słuczą na Sosnkowicze. „Polska Zbrojna”. 184, s. 6, 1939-07-05. Warszawa..
  4. ↑ Rodzima.org – Miasteczko Lenin.
  5. ↑ Вялікі гістарычны атлас Беларусі Т.2, Mińsk 2013, s. 110.
  6. ↑ Lenin, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. V: Kutowa Wola – Malczyce, Warszawa 1884, s. 141.
  7. ↑ Główny Urząd Statystyczny w Warszawie: Województwa centralne i wschodnie Rzeczypospolitej Polskiej – podział na gminy według stanu z dnia 1.IV.1933 roku, Książnica-Atlas, Lwów 1933.
  8. ↑ Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej – Tom VIII – Województwo Poleskie. Warszawa: Główny Urząd Statystyczny Rzeczypospolitej Polskiej, 1924. ISBN 978-83-254-2578-4.
  9. ↑ Jerzy Prochwicz: Formacje Korpusu Ochrony Pogranicza w 1939 roku. Warszawa: Wydawnictwo Neriton, 2003, s. 310. ISBN 83-88973-58-4.
  10. ↑ M.P. z 1939 r. nr 123, poz. 292
  11. ↑ Geoffrey P. Megargee (red.), Encyclopedia of camps and ghettos, 1933-1945, t. II, part B, s. 1224.
  12. ↑ W Leninie upamiętniono zamordowanych Polaków i Białorusinów [online], rp.pl, 12 maja 2013 [dostęp 2013-05-12] [zarchiwizowane z adresu 2017-08-24].

Linki zewnętrzne

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.