Lambda Aquilae
λ Aql
Ilustracja
Położenie w gwiazdozbiorze
Dane obserwacyjne (J2000)
Gwiazdozbiór

Orzeł

Rektascensja

19h 06m 14,93989s[1]

Deklinacja

−04° 52′ 57,2007″[1]

Odległość

125 ± 4 ly
38 ± 1 pc

Wielkość obserwowana

3,427m[2]

Ruch własny (RA)

−18,69 ± 0,63 mas/rok[2]

Ruch własny (DEC)

−91,02 ± 0,44 mas/rok[2]

Prędkość radialna

−8,80 ± 0,09 km/s[2]

Charakterystyka fizyczna
Typ widmowy

B9 Vn

Masa

3,1 ± 0,1 M☉

Promień

1,9 R☉

Okres obrotu

<21 h[3]

Prędkość obrotu

133 km/s[3]

Wiek

160 ± 20 mln lat

Alternatywne oznaczenia
Oznaczenie Flamsteeda: 16 Aql
Bonner Durchmusterung: BD−05° 4876
Cordoba Durchmusterung: CD J19061494-0452571
Fundamentalny katalog gwiazd: FK5 717
Katalog Henry’ego Drapera: HD 177756
Katalog Hipparcosa: HIP 93805
Katalog jasnych gwiazd: HR 7236
SAO Star Catalog: SAO 143021[2]
Al Thalimain Prior

Lambda Aquilae (λ Aql) – gwiazda w gwiazdozbiorze Orła. Jej obserwowana wielkość gwiazdowa to 3,43m[4], jest ona na tyle jasna, by być dostrzegalną gołym okiem. Z pomiarów paralaksy wynika, że znajduje się w odległości około 125 lat świetlnych (38 parseków) od Ziemi[1].

Nazwa

Gwiazda ta ma tradycyjną nazwę Al Thalimain, która pochodzi od arabskiego ‏الثالمين‎ al-thalīmain, „dwa strusie”. Dzieli tę nazwę z bliską ι Aquilae. Dla odróżnienia do nazwy pierwszej gwiazdy dodaje się łaciński człon Prior, „przednia” (jako że wcześniej wschodzi na niebie)[3][5].

Właściwości

Lambda Aquilae jest gwiazdą ciągu głównego, typu widmowego B9 Vn[6], co oznacza że, podobnie jak Słońce, w jądrze gwiazdy zachodzą reakcje syntezy wodoru. Ma ona ok. trzy razy większą masę niż Słońce i około 55 razy większą jasność[7]; jej powierzchnia ma temperaturę efektywną (11 780 ± 500) K[8]. Ta temperatura daje Lambda Aquilae niebiesko-białą barwę, charakterystyczną dla gwiazd typu widmowego B[9]. Lambda Aquilae była jedną z najmniej zmiennych gwiazd, obserwowanych przez satelitę Hipparcos. Jest podejrzana o bycie gwiazdą typu Lambda Boötis[10], ma wiek około 160 milionów lat[11].

Gwiazda ta leży około 5° od płaszczyzny dysku galaktycznego i około 30° od kierunku do centrum Galaktyki. W tym regionie nieba znajduje się wiele innych obiektów, z czego co najmniej 55 znajduje się w odległości 10 sekund kątowych od gwiazdy. Badania wskazują, że gwiazda nie ma towarzyszy z prawdopodobieństwem 85%[11]. Mimo to, jest podejrzewana o bycie gwiazdą spektroskopowo podwójną[10]. Oznacza to, że na orbicie wokół tej gwiazdy może znajdować się nie zaobserwowane dotąd ciało, którego obecność ujawnia się poprzez przemieszczenia linii absorpcyjnych w widmie gwiazdy, wywołane efektem Dopplera. Na podstawie szerokości tych linii stwierdzono, że gwiazda obraca się wokół osi z dużą prędkością; prędkość liniowa mierzona na jej równiku to 103 km/s (z dokładnością do sinusa nachylenia osi obrotu gwiazdy do kierunku obserwacji)[12].

Sonda Pioneer 11

Sonda kosmiczna Pioneer 11, wystrzelona w kwietniu 1973 roku, od września 1979 roku (przelot w pobliżu Saturna) podąża po trajektorii prowadzącej ku gwieździe Lambda Aquilae. Szacuje się, że za około 4 miliony lat dojdzie do największego zbliżenia sondy do tej gwiazdy, przy założeniu, że sonda nie uderzy w jakieś małe ciało niebieskie (np. obiekt z obłoku Oorta). NASA zaprzestała kontaktu z Pioneerem 11 w listopadzie 1995, ponieważ zasilanie sondy było już zbyt słabe, aby przekazywać dane[13].

Przypisy

  1. 1 2 3 F. van Leeuwen. Validation of the new Hipparcos reduction. „Astronomy and Astrophysics”. 474 (2), s. 653–664, listopad 2007. DOI: 10.1051/0004-6361:20078357. arXiv:0708.1752. Bibcode: 2007A&A...474..653V.
  2. 1 2 3 4 5 Lambda Aquilae w bazie SIMBAD (ang.)
  3. 1 2 3 Jim Kaler: AL THALIMAIN PRIOR (Lambda Aquilae). [w:] STARS [on-line]. [dostęp 2017-05-14]. (ang.).
  4. ↑ H.L. Johnson, B. Iriarte, R.I. Mitchell, W.Z. Wisniewski. UBVRIJKL photometry of the bright stars. „Communications of the Lunar and Planetary Laboratory”. 4 (99), 1966. Bibcode: 1966CoLPL...4...99J.
  5. ↑ Richard Hinckley Allen: Star Names Their Lore and Meaning. Nowy Jork: Dover Publications Inc., 1963, s. 61. ISBN 0-486-21079-0. (ang.).
  6. ↑ A. Cowley, C. Cowley, M. Jaschek, C. Jaschek. A study of the bright A stars. I. A catalogue of spectral classifications. „Astronomical Journal”. 74, s. 375–406, kwiecień 1969. DOI: 10.1086/110819. Bibcode: 1969AJ.....74..375C.
  7. ↑ M.L. Malagnini, C. Morossi. Accurate absolute luminosities, effective temperatures, radii, masses and surface gravities for a selected sample of field stars. „Astronomy and Astrophysics Supplement Series”. 85 (3), s. 1015–1019, listopad 1990. Bibcode: 1990A&AS...85.1015M.
  8. ↑ J. Zorec i inni, Fundamental parameters of B supergiants from the BCD system. I. Calibration of the (λ_1, D) parameters into Teff, „Astronomy and Astrophysics”, 1, 501, 2009, s. 297–320, DOI: 10.1051/0004-6361/200811147, Bibcode: 2009A&A...501..297Z [dostęp 2012-09-14].
  9. ↑ The Colour of Stars. [w:] Australia Telescope, Outreach and Education [on-line]. Commonwealth Scientific and Industrial Research Organisation, 2004-12-21. [dostęp 2012-09-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-03-10)].
  10. 1 2 A.-M. Lagrange, M. Desort, F. Galland, S. Udry i inni. Extrasolar planets and brown dwarfs around A-F type stars. VI. High precision RV survey of early type dwarfs with HARPS. „Astronomy and Astrophysics”. 495 (1), s. 335–352, luty 2009. DOI: 10.1051/0004-6361:200810105. arXiv:0809.4636. Bibcode: 2009A&A...495..335L.
  11. 1 2 Markus Janson i inni, High-contrast Imaging Search for Planets and Brown Dwarfs around the Most Massive Stars in the Solar Neighborhood, „The Astrophysical Journal”, 2, 736, 2011, s. 89, DOI: 10.1088/0004-637X/736/2/89, Bibcode: 2011ApJ...736...89J, arXiv:1105.2577 [dostęp 2012-09-14].
  12. ↑ F. Royer, J. Zorec, A.E. Gómez. Rotational velocities of A-type stars. III. Velocity distributions. „Astronomy and Astrophysics”. 463 (2), s. 671–682, luty 2007. DOI: 10.1051/0004-6361:20065224. arXiv:astro-ph/0610785. Bibcode: 2007A&A...463..671R.
  13. ↑ Don Savage, Ann Hutchison: Pioneer 11 to End Operations after Epic Career. [w:] Release: 95-163 [on-line]. NASA, 1995-09-25. [dostęp 2012-09-14]. (ang.).

Zobacz też

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.