Ksawery Władysław Branicki
Ilustracja
Portret z 1908 autorstwa Jacka Malczewskiego
Herb
Branicki Hrabia
Rodzina

Braniccy herbu Korczak

Data i miejsce urodzenia

19 kwietnia 1864
Paryż

Data i miejsce śmierci

18 czerwca 1926
Montrésor

Ojciec

Konstanty Branicki

Matka

Jadwiga Potocka

Żona

Anna Maria Potocka

Dzieci

Konstanty Branicki
Katarzyna Maria Branicka
Jadwiga Maria Branicka
Adam Branicki
Władysław Branicki

Ksawery Władysław Aleksander Konstanty Andrzej Leon Branicki (ur. 19 kwietnia 1864 w Paryżu, zm. 18 czerwca 1926 w Montrésor) – polski przyrodnik, muzealnik, kolekcjoner; hrabia[1].

Życiorys

Prawnuk targowiczanina Franciszka Ksawerego, syn Konstantego Branickiego (podróżnika i kolekcjonera, zm. 1884). Był stryjecznym bratem Władysława Branickiego[2].

Dziedzic wielkich majątków ziemskich na kijowszczyźnie, właściciel dóbr Montrésor we Francji (odziedziczonych po stryju Ksawerym), od 1892 roku właściciel dóbr wilanowskich odziedziczonych po Aleksandrze Potockiej, od 1911 właściciel dóbr Roś (ordynacja roska) na grodzieńszczyźnie odziedziczonych po wuju Stefanie Potockim.

Finansował badania przyrodnicze w Ameryce Południowej i Afryce. Kontynuował rozpoczęte przez ojca gromadzenie zbiorów przyrodniczych, głównie zoologicznych i w 1887 udostępnił je publiczności w prywatnym muzeum przyrodniczym (Muzeum im. Branickich), które w 1919 przekazał państwu polskiemu. Wraz ze zbiorami Gabinetu Zoologicznego powstałego w 1819 roku przy Uniwersytecie Warszawskim utworzyło ono Dział Zoologiczny Narodowego Muzeum Przyrodniczego.

Przez 20 lat był prezesem Warszawskiego Towarzystwa Wioślarskiego, najstarszego polskiego stowarzyszenia sportowego.

W odpowiedzi na deklarację wodza naczelnego wojsk rosyjskich wielkiego księcia Mikołaja Mikołajewicza Romanowa z 14 sierpnia 1914 roku, podpisał telegram dziękczynny, głoszący m.in., że krew synów Polski, przelana łącznie z krwią synów Rosyi w walce ze wspólnym wrogiem, stanie się największą rekojmią nowego życia w pokoju i przyjaźni dwóch narodów słowiańskich[3]. W czasie I wojny światowej, po zajęciu Warszawy przez Niemców w 1915 wyjechał do Kijowa. Po zakończeniu wojny przebywał głównie w Montrésor. Miał opinię dziwaka i skąpca w życiu prywatnym, prawdopodobnie z powodu ograniczania osobistych wydatków po utracie w wyniku rewolucji bolszewickiej dóbr ukraińskich i dochodów ze zniszczonych w czasie wojny polsko-bolszewickiej dóbr Roś. Znaczne środki przeznaczał na utrzymanie podupadłych po wojnie pałacu i zbiorów muzeum w Wilanowie.

Żonaty (1886) z cioteczną siostrą, Anną Potocką (1863–1953), córką Adama J. Potockiego z Krzeszowic[4]. Miał pięcioro dzieci: córki Jadwigę i Katarzynę, a także trzech synów, zmarłych przed nim Władysława i Konstantego oraz Adama.

Zmarł w Montrésor w czerwcu 1926 roku zapisując dobra wilanowskie i roskie synowi Adamowi, a Montrésor córce Jadwidze, zamężnej ze Stanisławem Reyem.

Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ Jerzy Sewer Dunin-Borkowski: Almanach Błękitny. Warszawa: 1908, s. 256.
  2. ↑ Osobiste. Z karty żałobnej. „Goniec Wieczorny”. Nr 170, s. 4, 15 kwietnia 1914.
  3. ↑ Kazimierz Władysław Kumaniecki, Zbiór najważniejszych dokumentów do powstania państwa polskiego, Warszawa, Kraków 1920, s. 30.
  4. ↑ Helena Małysiak: Biblioteka Branickich i Tarnowskich w Suchej, Beskidzka Oficyna Wydawnicza BTSK, Bielsko-Biała 1986 ISBN 83-7004-049-7, s. 107
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.